Užupis: Εκεί που κάθε σκύλος έχει δικαίωμα να είναι σκύλος
Μάνος Σιγανός
07/10/2024
Στη μικρή γειτονιά του Uzupis, στη Λιθουανία, η φράση “Ένας σκύλος έχει το δικαίωμα να είναι σκύλος” περιλαμβάνεται στο σύνταγμά της, γεγονός που αποτελεί μία από τις πιο ενδιαφέρουσες αναφορές στα δικαιώματα των ζώων που έχουν ποτέ γραφτεί σε ένα εθνικό κείμενο.
Ποια είναι, όμως, η σημασία αυτής της φράσης για τα κατοικίδια; Πώς η συγκεκριμένη κοινωνία του Uzupis προσεγγίζει τα δικαιώματα των ζώων, προσφέροντας έμπνευση για την προώθηση της ευζωίας των χνουδωτών μας φίλων και σε άλλες χώρες;
Το Uzupis δίνει ένα ισχυρό μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο για τα δικαιώματα των χαριτωμένων τετράποδων. Η ιδέα ότι “Ένας σκύλος έχει το δικαίωμα να είναι σκύλος” δεν είναι μόνο μια ρομαντική έκφραση, αλλά μια υπενθύμιση ότι όλα τα ζωάκια αξίζουν τον σεβασμό, τη φροντίδα και πρέπει να έχουν την ελευθερία να ζουν σύμφωνα με τη φύση τους. Είναι ένα κάλεσμα για να δούμε όλοι μας τα ζωάκια ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας μας και να δημιουργήσουμε έναν κόσμο όπου τα δικαιώματα και η ευημερία τους θα είναι σεβαστά και θα προστατεύονται από τους νόμους.
Ποια είναι η Δημοκρατία του Uzupis
Το Uzupis είναι μια μικρή περιοχή στο Βίλνιους, που είναι η πρωτεύουσα της Λιθουανίας, η οποία κήρυξε την ανεξαρτησία της ως Δημοκρατία την 1η Απριλίου 1997. Αυτή η περιοχή είναι γνωστή για τη μοναδική της κουλτούρα, η οποία βασίζεται στην ελευθερία της έκφρασης, την τέχνη και την ειρήνη. Αν και η ιδέα ενός ανεξάρτητου κράτους στην «καρδιά» της λιθουανικής πρωτεύουσας, Βίλνιους, ξεκίνησε σαν ένα πρωταπριλιάτικο αστείο στις τάξεις των μποέμ και των καλλιτεχνών, τελικά χάρη σε κάποιους ονειροπόλους το Uzupis πήρε τη μορφή που έχει σήμερα ως μια από τις μικρότερες δημοκρατίες στον κόσμο, με έκταση μικρότερη τους ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεγελιέστε από το μέγεθός της, καθώς διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά, τα οποία συνθέτουν και ένα κανονικό κράτος, αφού διαθέτει τον δικό της πρόεδρο, κυβέρνηση, σύνταγμα, αλλά και δικό της νόμισμα, ενώ έχει ακόμη και ναυτικό που αποτελείται από τέσσερα μικρά σκάφη. Μέχρι πρόσφατα, είχε επίσης έναν στρατό περίπου 10 ανδρών, αλλά δεδομένης της φιλειρηνικής στάσης της δημοκρατίας, αυτός έχει πια καταργηθεί.
Με μόλις 7.000 κατοίκους, η κοινότητα αυτή διακρίνεται για τον τρόπο που προσεγγίζει την κοινωνική δικαιοσύνη και τα δικαιώματα όλων των ζωντανών πλασμάτων, συμπεριλαμβανομένων των σκύλων.
Το σύνταγμα της αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στον κόσμο καθώς προασπίζει μια σειρά από δικαιώματα που αφορούν όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στα ζώα. Υπό αυτή την έννοια, η φράση ότι “Ένας σκύλος έχει το δικαίωμα να είναι σκύλος” είναι μία από τις χαρακτηριστικές νύξεις σε εθνικό κείμενο.
Το Δικαίωμα του σκύλου να είναι σκύλος
Με τη φράση αυτή οι εμπνευστές του συντάγματος του Uzupis θέλουν να υπογραμμίσουν το δικαίωμα των ζώων να ζουν σύμφωνα με τη φύση τους, χωρίς να καταπιέζονται ή να εξαναγκάζονται σε συμπεριφορές που δεν ταιριάζουν στη φύση τους. Στην πραγματικότητα, η φράση αυτή υιοθετεί την ιδέα ότι οι σκύλοι, όπως και όλα τα ζωάκια, έχουν τις δικές τους έμφυτες τάσεις και την ανάγκη να εκφράζουν ελευθέρα τις ενστικτώδεις συμπεριφορές τους.
Επιπλέον, στη συγκεκριμένη κοινότητα, σύμφωνα με τα άρθρα του συντάγματός της, «μια γάτα δεν είναι υποχρεωμένη να αγαπά τον κηδεμόνα της, αλλά πρέπει να βοηθάει σε στιγμές ανάγκης». Πρόκειται για ένα ακόμη άρθρο που δείχνει το πόσο δεμένοι είναι εκεί οι άνθρωποι με τα κατοικίδια τους.
Σε μια εποχή που τα ζώα συχνά αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα ή εργαλεία για την εξυπηρέτηση ή και ψυχαγωγία των ανθρώπων, το Uzupis μας υπενθυμίζει ότι τα χαριτωμένα τετράποδα έχουν τα δικά τους δικαιώματα, τα οποία πρέπει να γίνονται σεβαστά από εμάς τους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι θα πρέπει να έχουν την ελευθερία να είναι οι εαυτοί τους, να εκφράζουν τις φυσικές τους συμπεριφορές, να τρέχουν, να εξερευνούν το περιβάλλον και να κοινωνικοποιούνται.
Πρότυπο για τη σύγχρονη κοινωνία
Το άρθρο στο σύνταγμα του Uzupis για τα δικαιώματα των σκύλων είναι κάτι περισσότερο από μια απλή φράση. Αποτελεί μια πρόκληση για την κοινωνία να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τα ζωντανά πλάσματα, ειδικά τα κατοικίδια ζώα, όπως τα σκυλάκια. Σε έναν κόσμο όπου η κακοποίηση ζώων και η παραμέληση είναι συχνά φαινόμενα, η ιδέα ότι οι σκύλοι έχουν δικαιώματα, τα οποία πρέπει να σεβαστούμε, ανοίγει τον δρόμο για μια πιο υπεύθυνη προσέγγιση απέναντι στα ζώα.
Το Uzupis, μέσω του συντάγματός του, προβάλλει ένα πρότυπο για το πώς μπορεί να είναι μια κοινωνία όπου τα ζώα θεωρούνται ισότιμα μέλη της κοινότητας και έχουν το δικαίωμα να ζουν με αξιοπρέπεια και ελευθερία. Η προσέγγιση αυτή υπενθυμίζει σε όλους μας ότι τα ζώα είναι πολλά περισσότερα από απλά κατοικίδια· είναι ζωντανές υπάρξεις με δικές τους ανάγκες και δικαιώματα.
Έμπνευση για την προστασία των δικαιωμάτων των σκύλων
Η φράση “Ένας σκύλος έχει το δικαίωμα να είναι σκύλος” θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως έμπνευση για νομοθέτες, φιλοζωικές οργανώσεις και πολίτες σε όλο τον κόσμο. Άλλωστε, η προστασία των δικαιωμάτων των ζώων, και ειδικά των σκύλων, είναι ένα θέμα που χρήζει προσοχής και δράσης. Η υιοθέτηση μιας τέτοιας προσέγγισης θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των χαριτωμένων τετράποδων και να ενισχύσει τον δεσμό μεταξύ ανθρώπων και ζώων.
Η προώθηση της ευζωίας των σκύλων μπορεί να περιλαμβάνει την ενίσχυση των νόμων κατά της κακοποίησης τους, την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τις ανάγκες των ζώων και τη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος όπου όλα τα ζωντανά θα μπορούν να ζουν καλά και να είναι προστατευμένα.
Γαλλία: Καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι εκεί έχουν σκυλιά, τα τελευταία αποτελούν μέρος του γαλλικού τρόπου ζωής. Επίσης τα σκυλιά είναι ευπρόσδεκτοι στα περισσότερα καφέ.
Αυστραλία: Υπάρχει άπλετος υπαίθριος χώρος για να βγάλεις βόλτα το σκύλο σου και επιτρέπεται να το μεταφέρεις με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι Αυστραλοί παίρνουν πολύ σοβαρά την προστασία των σκύλων τους, όπως αποκάλυψε ο Τζόνι Ντεπ, όταν μετέφερε κρυφά τα σκυλιά του στη χώρα και παραβίασε τον νόμο της.
Αυστρία: Η συγκεκριμένη χώρα πρωτοπορεί στην κατάργηση της κακοποίησης των ζώων και την απαγόρευση της πώλησης σκύλων στα pet shop με αυστηρούς νόμους.
Ουγγαρία: Και αυτή είναι μια χώρα που λατρεύει τα σκυλιά. Μάλιστα, υπάρχουν νόμοι που διασφαλίζουν ότι ο κάθε κηδεμόνας έχει την υποχρέωση να φροντίζει ώστε ο σκύλος του ασκείται ορισμένες φορές την ημέρα!
Ολλανδία: Καθώς πρόκειται για ένα έθνος φιλόζωων υπάρχουν νόμοι που απαγορεύουν στα άτομα με ποινικό μητρώο να έχουν σκύλους, ενώ εξασφαλίζουν φοροαπαλλαγές στην ασφάλιση υγείας σε όσους είναι χορτοφάγοι.
Ελβετία: Οι Ελβετοί φροντίζουν να διδάσκουν στους κηδεμόνες σκύλων πως να φροντίζουν τα σκυλιά τους με ένα τεστ που πρέπει να περάσουν για προτού υιοθετήσουν σκύλο, και συνοδεύεται από ένα πρακτικό μάθημα. Η Swiss Airlines επιτρέπει σκύλους σε ορισμένες καμπίνες. Όλοι οι κηδεμόνες πρέπει να έχουν ασφάλιση υγείας για κατοικίδια σύμφωνα με το νόμο. Τα εστιατόρια όχι μόνο υποδέχονται τα σκυλιά, αλλά παρέχουν και ειδική τροφή για σκύλους στο μενού τους!