Το παιχνίδι στο νερό είναι πηγή χαράς για τον σκύλο.

Γράφει η Έμυ Τόττα Κτηνίατρος, DVM, Cert AVP, PGCert VPS, Μετεκπαιδευθείσα στη Μ.Α.Ε.Θ Κ.Ζ.Σ, Α.Π.Θ

Πολλές φορές, όμως, οι σκύλοι (και κάποιες φορές και οι γάτες) μπορεί να κινδυνεύσουν από πνιγμό. Αυτό μπορεί να συμβεί στη θάλασσα, σε πισίνα, σε λίμνη, ακόμη και στην μπανιέρα, σε παιδικές ρηχές πλαστικές πισίνες ή και σε κουβάδες με νερό. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν τα ζώα που πάσχουν από νοσήματα που μπορεί να επηρεάζουν τη συνείδηση ή τη βάδισή τους, να προκαλούν αποπροσανατολισμό, επιληπτικές ή υπογλυκαιμικές κρίσεις, μειωμένη όραση, άνοια κ.τ.λ.

Η στέρηση οξυγόνου, ως απόρροια του πνιγμού, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους ιστούς και ανεπάρκεια οργάνων, εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Τι είναι ο πνιγμός

Πνιγμός ονομάζεται η διαδικασία που καταλήγει σε αναπνευστική βλάβη έπειτα από βύθιση σε υγρό μέσο. Από ένα επεισόδιο πνιγμού, το θύμα μπορεί να επιβιώσει, να νοσήσει σοβαρά ή να καταλήξει.

Παλαιότερα υπήρχε διαχωρισμός του όρου πνιγμού ως εξής:

Πνιγμός: Ο θάνατος που προέρχεται από ασφυξία μετά τη βύθιση σε υγρό – εντός 24ώρου
Παρ’ ολίγον πνιγμός: Επεισόδιο ασφυξίας, που προήλθε από βύθιση σε υγρό, ικανής σοβαρότητας να απαιτήσει ιατρική φροντίδα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νοσηρότητα και θάνατο – μετά την παρέλευση 24ωρών από το συμβάν.

Παθοφυσιολογία πνιγμού

Κατά τη φάση της βύθισης, το νερό εισέρχεται στους πνεύμονες (εισρόφηση) -υγρός πνιγμός- ή υπάρχει απόφραξη στο επίπεδο του λάρυγγα, λόγω αντανακλαστικού λαρυγγόσπασμου -ξηρός πνιγμός.

Η υποξία – ασφυξία που προκαλείται και στις δύο περιπτώσεις, αποτελεί το κύριο πρόβλημα νοσηρότητας και θνησιμότητας, καθώς βλάπτεται αρχικά η λειτουργία του εγκεφάλου και της καρδιάς και δευτερευόντως των υπολοίπων οργανικών συστημάτων.

Το νερό που εισροφάται μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονες (φλεγμονή, πνευμονία, πνευμονικό οίδημα κ.ά.) και κατ’ επέκταση στον οργανισμό. Η σοβαρότητα της νόσησης εξαρτάται από τη σύσταση του νερού (φρέσκο ή θαλασσινό, παρουσία χημικών ουσιών), τη θερμοκρασία του (παγωμένο ή ζεστό) και το χρονικό διάστημα της βύθισης.

Συμπτώματα

● Βήχας με ή χωρίς απόγχρεμψη αφρώδους υλικού ή αιμόπτυση
● Αναπνευστική δυσχέρεια
● Κυανωτικοί (μπλε) βλεννογόνοι (ένδειξη υποξίας)
● Υποθερμία
● Έμετος
● Απώλεια συνείδησης
● Άπνοια
● Θάνατος

Άμεσες ενέργειες

Το κατοικίδιο πρέπει να ανασυρθεί από το νερό το συντομότερο δυνατό. Εάν έχει απώλεια αισθήσεων και δεν αναπνέει, ο κηδεμόνας μπορεί να επιχειρήσει τεχνητές αναπνοές mouth–to–muzzle ή προσπάθεια για καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση αν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Η υποθερμία είναι μια συχνή επιπλοκή τέτοιων επεισοδίων, οπότε σε περίπτωση που αυτή διαπιστωθεί, καλό θα ήταν το κατοικίδιο να στεγνωθεί και να τυλιχθεί με στεγνή πετσέτα ή κουβέρτα.

Σε κάθε περίπτωση επεισοδίου πνιγμού, θα πρέπει άμεσα να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια.

Διάγνωση

Η διάγνωση του πνιγμού τίθεται βάσει του ιστορικού (περιγραφή κηδεμόνα). Ωστόσο, οι επιπλοκές του “παρ’ ολίγον πνιγμού” απαιτούν διαγνωστική διερεύνηση και εντατική θεραπεία και παρακολούθηση.

Η διαγνωστική διερεύνηση περιλαμβάνει ακτινολογικό έλεγχο, αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις, εξέταση αερίων αίματος, ηλεκτροκαρδιογράφημα κ.ά. Οι παραπάνω εξετάσεις επαναλαμβάνονται στη διάρκεια της εντατικής νοσηλείας, ενώ περεταίρω διερεύνηση μπορεί να κριθεί απαραίτητη μετά τη σταθεροποίηση (αξονική θώρακα, μαγνητική εγκεφάλου κ.τ.λ.).

Θεραπεία

Σε μια κτηνιατρική κλινική, η θεραπεία βασίζεται στη χορήγηση οξυγόνου, την αιμοδυναμική σταθεροποίηση και τη διαχείριση των επιπλοκών, όπως είναι η πνευμονία, οι πεπτικές και ηλεκτρολυτικές διαταραχές, η νεφρική βλάβη, η βλάβη του εγκεφάλου, η διαταραχή της αιμόστασης κ.ά.

Πρόγνωση

Η ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει από μερικές ημέρες έως μερικές εβδομάδες, αναλόγως της σοβαρότητας της κατάστασης. Η πρόγνωση εξαρτάται από τον βαθμό της πρωταρχικής βλάβης και την εκδήλωση δευτερογενών επιπλοκών. ότι η άμεση παροχή ιατρικής φροντίδας μπορεί να βελτιώσει τα ποσοστά επιβίωσης.

Πρόληψη

Προληπτικά μέτρα για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο του παρ’ ολίγον πνιγμού:

● Επίβλεψη: Καλό θα ήταν να επιβλέπετε το κατοικίδιό σας όταν βρίσκεται στη θάλασσα, σε πισίνες, λίμνες ή ακόμα και μπανιέρες.
● Ασφάλεια: Σε περίπτωση που έχετε πισίνα, θα ήταν προτιμότερο να εγκαταστήσετε μια ασφαλή περίφραξη και να φτιάξετε σκαλοπάτια φιλικά προς τα κατοικίδια ή ράμπες για εύκολη έξοδο.
● Σωσίβιο: Εάν παίρνετε τον σκύλο σας μαζί όταν είστε σε σκάφος, θα μπορούσατε να του τοποθετήσετε ένα ειδικό σωσίβιο, για να τον κρατήσετε ασφαλή.

Ένα περιστατικό πνιγμού είναι πάντα σοκαριστικό και δύσκολα κάποιος μπορεί να διατηρήσει την ψυχραιμία του. Όμως, είναι πολύ σημαντικό σε τέτοιες στιγμές να ενεργούμε μεθοδικά και αποτελεσματικά, γιατί είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να βοηθήσουμε το κατοικίδιο που κινδυνεύει. Όταν επιχειρούμε προσπάθεια διάσωσης, θα πρέπει να μην καταβαλλόμαστε από πανικό, καθώς, όπως έχει παρατηρηθεί, πολλές φορές ο ίδιος ο διασώστης μπορεί να κινδυνεύσει από πνιγμό ή τραυματισμό.

Επιτηρώντας τα κατοικίδια που παίζουν στο νερό και τηρώντας κάποια στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας, ο κίνδυνος του πνιγμού απομακρύνεται. Ακόμα, όμως, και αν προκύψει κάποιο επεισόδιο, η σωστή εκπαίδευση του κηδεμόνα για παροχή πρώτων βοηθειών και η άμεση αναζήτηση ιατρικής φροντίδας, μπορεί να οδηγήσουν στη βελτιωμένη έκβασή του.

*Κάθε ζώο είναι μοναδικό και οι ανάγκες του μπορεί να διαφέρουν από τα υπόλοιπα. Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτό το άρθρο έχουν μόνο ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τη γνώμη του θεράποντος κτηνιάτρου.
Απευθυνθείτε στον κτηνίατρο του κατοικιδίου σας για να λάβετε καθοδήγηση σύμφωνα με τις ανάγκες του.

Η Έμυ Τόττα DVM, Cert AVP, PGCert VPS, Μετεκπεδευθείσα στη Μ.Α.Ε.Θ. Κ.Ζ.Σ., Α.Π.Θ. εργάζεται στην ΠΛΑΚΕΝΤΙΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ η οποία προφέρει ολοκληρωμένη κτηνιατρική φροντίδα, με έμφαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες 2ης γνώμης.