Ο σκύλος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου καθώς προσφέρει ανιδιοτελή και άνευ όρων αγάπη.

Πολλά όμως πράγματα σχετικά με τη συμπεριφορά, το χαρακτήρα, τη διατροφή και την εκπαίδευσή του δεν είμαστε σε θέση-και είναι λογικό- να τα γνωρίζουμε. Ένα από αυτά έχει να κάνει με τη μνήμη του.

● Θυμάται άραγε πράματα του παρελθόντος ο σκύλος μας και πόσο διαρκεί αυτή του η μνήμη;
● Θυμάται τον σκυλογονιό του μετά από αρκετό καιρό απουσίας;
● Θυμάται πού έχει κρύψει το αγαπημένο του παιχνίδι;
● Θυμάται την αταξία που έκανε και δεν πρέπει να ξανακάνει;
● Είναι η μνήμη του σκύλου ίδια με του ανθρώπου;

Όλοι έχουμε παρακολουθήσει συγκινητικά βίντεο με σκύλους και τους κηδεμόνες τους να επανενώνονται ύστερα από πολύμηνη απουσία τους. Έχουμε δει πώς τρέμουν από τη χαρά τους όταν συνειδητοποιήσουν ότι ξαναβλέπουν τον αγαπημένο τους σκυλογονιό.

Ωστόσο, αυτό που πρέπει να ξέρουμε είναι ότι η μνήμη του σκύλου μοιάζει αλλά δεν είναι ίδια με αυτή του ανθρώπου.

Σύμφωνα με έρευνα που έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Animal Cognition οι σκύλοι χρησιμοποιούν διαφορετικούς τύπους μνήμης σε διάφορες στιγμές της ζωής τους. Κάποιοι μάλιστα τύποι είναι ισχυρότεροι από κάποιους άλλους.

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη του σκύλου

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη είναι αυτή που μας επιτρέπει να διατηρούμε έναν περιορισμένο αριθμό πληροφοριών για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια αυτές οι πληροφορίες χάνονται ή περνούν στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Η βραχυπρόθεσμη μνήμη του ανθρώπου διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά, γι’ αυτό και μπορεί να ξεχνάμε γρήγορα το όνομα ή το κινητό κάποιου ατόμου που μόλις γνωρίσαμε. Ωστόσο δεν ξεχνάμε την αλληλεπίδραση που είχαμε μαζί του και τα συναισθήματα που νιώσαμε.

Οι σκύλοι φαίνεται να έχουν βραχυπρόθεσμη μνήμη που διαρκεί περίπου 2 λεπτά. Επομένως, θα ξεχάσουν ένα ολόκληρο γεγονός πολύ γρήγορα. Αυτό εξηγεί γιατί μπορεί είναι πολύ ενθουσιασμένοι ακόμα και αν σας δουν ξανά μετά από 5 λεπτά που φύγατε από το σπίτι.

Παρόλο που η βραχυπρόθεσμη μνήμη είναι παροδική, παρέχει αρκετό χρόνο στους σκύλους για να αποκτήσουν συνειρμούς που θα περάσουν στη μακροπρόθεσμη μνήμη τους.

Η μακροπρόθεσμη μνήμη του σκύλου

Η μακροπρόθεσμη μνήμη είναι αυτή που μας επιτρέπει να αποθηκεύουμε απεριόριστη ποσότητα πληροφοριών και αναμνήσεων, από λίγες δηλαδή μέρες μέχρι πολλές δεκαετίες. Ένας τύπος της μακροπρόθεσμης μνήμης είναι η επεισοδιακή μνήμη, η οποία μας επιτρέπει να ξαναζήσουμε ενέργειες και συναισθήματα μιας ανάμνησης.

Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι σκύλοι δεν έχουν αυτού του τύπου τη μνήμη. Αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι μπορεί να μη θυμούνται την πρώτη φορά που τους δώσατε την αγαπημένη τους λιχουδιά, ωστόσο έχουν συνδέσει αυτή τη λιχουδιά με συναισθήματα χαράς και ευτυχίας. Δεν θυμούνται δηλαδή επακριβώς τα γεγονότα που συνέβησαν αλλά θυμούνται τους ήχους, τις μυρωδιές και τις εικόνες που σχετίζονται με τα γεγονότα αυτά.

Μπορεί, για παράδειγμα, να έχουν συνδέσει το γεγονός ότι φοράμε τα αθλητικά μας όταν ετοιμαζόμαστε να πάμε βόλτα μαζί τους και για αυτό κάθε φορά νιώθουν χαρούμενοι και κουνάνε την ουρά τους. Ή μπορεί να έχουν συνδέσει το αυτοκίνητο με την επίσκεψη στον κτηνίατρο, κάτι που τους δημιουργεί ανησυχία κάθε φορά.

Οι σκύλοι λοιπόν αποθηκεύουν στον εγκέφαλό τους συνειρμούς και τους ανακαλούν κάθε φορά που ζουν μια παρόμοια εμπειρία.

Πώς οι σκύλοι θυμούνται τους ανθρώπους

Η συνειρμική μνήμη των σκύλων είναι ζωτικής σημασίας. Ανακαλώντας κάποια μυρωδιά, έναν ήχο ή μια εικόνα, ο σκύλοι θα νιώσουν θετικά ή αρνητικά συναισθήματα ανάλογα με την ανάμνηση που τα έχουν συνδέσει. Επομένως, ακόμα και να έχουν να σας δούνε καιρό, θα σας αναγνωρίσουν από την μυρωδιά σας, τη φωνή σας και τα συναισθήματα που τους κάνετε να νιώθουν.

Μυρωδιές και μνήμη

Η ισχυρότερη αίσθηση των σκύλων είναι η όσφρηση καθώς διαθέτουν περίπου 300 εκατομμύρια οσφρητικούς υποδοχείς, με αποτέλεσμα αυτή να είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη. Αυτός είναι και ο λόγος που είναι πολύ ευαίσθητοι σε μυρωδιές και μπορούν εύκολα να εντοπίσουν άλλα ζώα, ανθρώπους ή φαγητά. Επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η όσφρηση είναι ένα από τα βασικά ερεθίσματα για τη μνήμη των σκύλων.

Την επόμενη λοιπόν φορά που θα δείτε δύο σκύλους να μυρίζονται μεταξύ τους, θα καταλάβετε ότι το κάνουν γιατί αποθηκεύουν στη μνήμη τους τη μυρωδιά του άλλου σκύλου για να μπορέσουν να την ανακαλέσουν την επόμενη φορά που θα τον συναντήσουν. Μπορείτε να παρατηρήσετε επίσης ότι κάνουν το ίδιο και με τους ανθρώπους. Επομένως τώρα ξέρετε ότι μπορούν να σας αναγνωρίσουν από τη μυρωδιά σας και με κλειστά μάτια.

Εικόνες και μνήμη

Οι σκύλοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην όρασή τους για να θυμούνται γεγονότα. Μπορεί να μην είναι σε θέση να αναγνωρίζουν ένα πρόσωπο με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν οι άνθρωποι αλλά εξακολουθούν να μπορούν να αποθηκεύσουν πληροφορίες σχετικά με την εμφάνισή του στη μακροπρόθεσμη μνήμη τους.

Σύμφωνα με έρευνα που έγινε και δημοσιεύτηκε στο Animal Cognition οι σκύλοι είναι σε θέση να αναγνωρίσουν το πρόσωπο του κηδεμόνα τους, επικεντρώνοντας την προσοχή τους κυρίως στην περιοχή των ματιών, ακόμα και σε φωτογραφίες.

Ήχοι και μνήμη

Οι σκύλοι μπορεί να αναγνωρίζουν φωνές αλλά και διαφορετικούς τόνους της ίδιας φωνής. Οπότε καταλαβαίνετε γιατί μπορεί να αντιδρούν χαρούμενα όταν χαμογελάτε και φωνάζετε το όνομά τους ή επιφυλακτικά όταν ακούγεστε θυμωμένοι.

Αυτό συμβαίνει λόγω της συνειρμικής μνήμης καθώς οι σκύλοι συνδέουν διάφορους ήχους και φωνές με εικόνες και πράξεις. Άρα μπορεί να ανακαλέσουν τη φωνή ενός ατόμου και να νιώσουν χαρά όταν έχουν ζήσει μια ευχάριστη εμπειρία μαζί του αλλά μπορεί να νιώσουν και αρνητικά συναισθήματα αν έχουν βιώσει κάτι άσχημο.

Μην ανησυχείτε, δεν θα σας ξεχάσει ο σκύλος σας

Μπορεί οι τετράποδοι φίλοι μας να μη θυμούνται γεγονότα, όπως τα θυμόμαστε εμείς, αλλά εξακολουθούν να έχουν πολύ καλή μνήμη. Συνδέοντας μυρωδιές, ήχους και εικόνες με έντονες συναισθηματικές εμπειρίες, δημιουργούν ισχυρές αναμνήσεις για τον κόσμο γύρω τους και εμάς.

Οι θετικοί συνειρμοί του σκύλου σας με εσάς, το σπίτι σας και τους αγαπημένους τους φίλους έχουν σαν αποτέλεσμα να σας θυμούνται μια ζωή.