Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την αναισθησία στα κατοικίδια – Μύθοι και αλήθειες
Μυρτώ Τζώρτζου
04/12/2023
Οι περισσότεροι κηδεμόνες κάποιου ζώου ανησυχούν πολύ όταν αυτό πρόκειται να κάνει κάποια χειρουργική επέμβαση. Το πρώτο που σκέφτονται, ειδικά αν αυτό είναι λίγο μεγάλο στην ηλικία, είναι η νάρκωση. Το άγχος μας εδώ είναι μεγαλύτερο. Και συχνά προσπαθούμε να βρούμε διάφορες εναλλακτικές λύσεις φέρνοντας πολλές φορές σε δύσκολη θέση τους κτηνιάτρους.
Δυστυχώς πολλές κτηνιατρικές επεμβάσεις πρέπει να γίνονται με το ζώο σε αναισθησία. Η αναισθησία είναι μια ελεγχόμενη απώλεια συνείδησης του ζώου. Το επίπεδο συνείδησης του ζώου ελέγχεται έτσι ώστε αυτό να μην αισθάνεται πόνο και να μην κινείται. Είναι σημαντικό το ζώο να μην κινείται διότι απαιτείται ακρίβεια κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών και η κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιπλοκές.
Τα περισσότερα υγιή κατοικίδια ζώα – ακόμη και τα ηλικιωμένα – δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα με την αναισθησία. Γενικά αυτό που είναι σημαντικό να ξέρουμε είναι ότι οι κίνδυνοι σχετίζονται περισσότερο με τη διαδικασία που γίνεται και τη γενική υγεία του ζώου παρά με την ίδια την αναισθησία.
Η αναισθησία στα ζώα έχει κάνει μεγάλη πρόοδο και είναι ασφαλέστερη από ποτέ, ενώ μια καλά εκπαιδευμένη κτηνιατρική ομάδα μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο για το ζωάκι σας.
Όπως όμως κάθε ιατρική διαδικασία, έτσι και η αναισθησία ενέχει και κινδύνους. Αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να είναι από μικροπροβλήματα, όπως ήπιος εμετός μετά την ανάρρωση, τρέμουλο, έως επικίνδυνα για τη ζωή του προβλήματα. Αυτά μπορεί να είναι καρδιακή ανακοπή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Ωστόσο, οι θάνατοι που σχετίζονται με την αναισθησία είναι σπάνιοι, και ενώ μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές, η κτηνιατρική ομάδα θα λάβει όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις για να διασφαλίσει ότι το κατοικίδιο ζώο σας είναι ασφαλές και μπορεί να “χειριστεί” την αναισθησία.
Από την άλλη οι κίνδυνοι της αναισθησίας θα πρέπει πάντα να εξετάζονται μαζί με τα οφέλη. Επίσης θα πρέπει να εξετάζονται και οι κίνδυνοι και τα οφέλη τυχόν εναλλακτικών λύσεων της αναισθησίας. Σε μια επείγουσα, απειλητική για τη ζωή του ζώου κατάσταση, οι κίνδυνοι της αναισθησίας είναι συνήθως ελάχιστοι σε σύγκριση με τους κινδύνους της μη εκτέλεσης της επείγουσας διαδικασίας.
Πριν από την αναισθησία
Πριν από την αναισθησία, ο κτηνίατρός σας θα πραγματοποιήσει λεπτομερή εξέταση του ζώου σας. Θα εξετάσει το ιατρικό ιστορικό του και θα συζητήσει τυχόν παράγοντες κινδύνου. Θα διενεργήσει εξετάσεις αίματος για να ελέγξει πιθανές ενδείξεις εμφάνισης ιατρικού προβλήματος. Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις σχετικά με την υγεία του ζώου σας, ζητήστε από τον κτηνίατρό σας εξηγήσεις που θα σας βοηθήσουν να λάβετε μια τεκμηριωμένη απόφαση.
Πριν από την αναισθησία, το ζώο σας θα λάβει πιθανότατα ένα προαναισθητικό ηρεμιστικό για να μειωθεί το άγχος του και να διευκολυνθεί η διαδικασία. Συνήθως τοποθετείται ενδοφλέβιος καθετήρας για τη χορήγηση υγρών και φαρμάκων. Το αναισθητικό μπορεί να χορηγηθεί με εισπνοή αερίου (με χρήση μηχανήματος αναισθησίας αερίου), ενδοφλέβια έγχυση ή συνδυασμός των δύο.
Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας
Κατά τη διάρκεια της αναισθησίας, το κατοικίδιό σας θα παρακολουθείται και θα έχει φροντίδα ανάλογη με αυτή που θα λαμβάνατε εσείς αν υποβαλλόσασταν σε αναισθησία. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει: ενδοφλέβια υγρά ή/και φάρμακα για την υποστήριξη της κυκλοφορίας και της αρτηριακής πίεσής του, ενδοτραχειακό σωλήνα που τοποθετείται στην τραχεία του για την παροχή αναισθητικού αερίου και οξυγόνου στους πνεύμονές του, παλμική οξυμετρία για τη μέτρηση της οξυγόνωσης του αίματος, παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης, παρακολούθηση της θερμοκρασίας και θερμαντικές κουβέρτες για την πρόληψη της υποθερμίας (χαμηλή θερμοκρασία σώματος), και ηλεκτροκαρδιογράφημα για την παρακολούθηση της καρδιάς του.
Μετά την αναισθησία
Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία και έρθει η ώρα να ξυπνήσει, ο τετράποδος ασθενής θα τοποθετηθεί πιθανότατα σε ένα ήσυχο, ημι-σκοτεινό κλουβί για να αναρρώσει.
Τα ζώα μετά από αυτό παρακολουθούνται στενά για να διασφαλιστεί ότι αναρρώνουν κανονικά. Τα μαξιλάρια και οι κουβέρτες χρησιμοποιούνται για να κρατήσουν το κατοικίδιό σας ζεστό κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης. Δεν είναι επίσης ασυνήθιστο να δείτε ένα κατοικίδιο ζώο να τρέμει ενώ ξυπνάει από την αναισθησία. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κρυώνει.
Ορισμένα ζώα μπορεί επίσης να κλαψουρίζουν, γαβγίζουν ή νιαουρίζουν κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης. Ο ενδοτραχειακός σωλήνας αφαιρείται όταν το ζώο σας είναι αρκετά ξύπνιο ώστε να μπορεί να καταπιεί κανονικά. Η χορήγηση υγρών ή/και φαρμάκων μπορεί να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, ανάλογα με την κατάσταση του ζώου. Τέλος ανάλογα με την επέμβαση και την κατάσταση του ζώου σας, μπορείτε να το πάρετε μαζί σας την ίδια μέρα. Διαφορετικά μπορεί να χρειαστεί να παραμείνει στο κτηνιατρείο περισσότερο.
Τι είναι η αναισθησία “υψηλού κινδύνου”
Η αναισθησία θεωρείται “υψηλού κινδύνου” όταν το ζώο σας έχει προβλήματα υγείας που αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου του κατά τη διάρκειά της. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πεθάνει, αλλά υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να συμβεί. Και θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για αυτό, να ”φύγει” δηλαδή όσο βρίσκεται σε αναισθησία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο κτηνίατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε ένα εξειδικευμένο κέντρο που διαθέτει αναισθησιολόγο και άλλους ειδικούς, άμεσα διαθέσιμους για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που θα προκύψουν.
Τι πρέπει να κάνετε εσείς από τη μεριά σας
-Ενημερώστε τον κτηνίατρό σας εάν το ζώο σας είχε ποτέ αντίδραση στη νάρκωση ή την αναισθησία.
-Βεβαιωθείτε ότι ο κτηνίατρός σας είναι ενήμερος για όλα τα φάρμακα και τα συμπληρώματα (συμπεριλαμβανομένων των μη συνταγογραφούμενων προϊόντων) που λαμβάνει το κατοικίδιό σας.
-Έχετε πάντα το κατοικίδιό σας υγιές με τακτική προληπτική φροντίδα.
-Διατηρήστε το σε κανονικό βάρος.
-Λάβετε μέτρα για την πρόληψη τραυματισμών του, όποτε είναι δυνατόν (αποφεύγοντας επείγοντα περιστατικά που μπορεί να απαιτούν αναισθησία).
Ακολουθήστε κατά γράμμα τις οδηγίες του κτηνιάτρου σας πριν από την αναισθησία.