Οι λόγοι που τα κατοικίδια πρέπει να έχουν θέση στην ψυχοθεραπεία
Στέλλα Πανοπούλου
06/04/2025
Τα κατοικίδια έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων.
Υπάρχουν, μάλιστα, πολλοί που μοιράζονται με τα κατοικίδιά τους πιο βαθιές και ισχυρές σχέσεις απ’ ό,τι με κάποια μέλη της οικογένειάς τους ή με τους συντρόφους τους.
Οι άνθρωποι αυτοί συχνά αισθάνονται ότι οι γύρω τους δεν μπορούν να καταλάβουν τη σημασία που έχει γι’ αυτούς η σχέση τους με το κατοικίδιό τους. Αν κι εσείς ζείτε και αναπνέετε για τον σκύλο, τη γάτα, ή το παπαγαλάκι σας, μπορεί να έχετε κουραστεί να ακούτε πράγματα όπως “πώς κάνεις έτσι; Ένα κατοικίδιο είναι” όταν αρρωσταίνει, ή “μην το κακομαθαίνεις, δεν είναι δα κι άνθρωπος” όταν του αγοράζετε παιχνίδια ή του μαγειρεύετε φαγητό.
Συχνά, είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς στους άλλους πόση βοήθεια και στήριξη λαμβάνει από το κατοικίδιό του, πόσο επηρεάζεται από κάποια αναποδιά που μπορεί να τύχει και σχετίζεται με την υγεία και την ασφάλειά του, και σε ποιο βαθμό καθορίζονται απ’ αυτό η ρουτίνα και η καθημερινότητά του.
Είναι σημαντικό να αναπτύσσουμε όλοι/ες την ενσυναίσθησή μας ώστε να δείχνουμε όσο μεγαλύτερη κατανόηση γίνεται απέναντι στα προβλήματα, στις δυσκολίες, και στις ανησυχίες που αντιμετωπίζει κάποιος και σχετίζονται με το ζώο συντροφιάς του. Ένα πλαίσιο στο οποίο είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει αυτή η κατανόηση είναι αυτό της ψυχοθεραπείας, όπως επισημαίνουν οι ερευνήτριες Renata Roma και Laleh Dadgaroust από το Πανεπιστήμιο του Σασκάτσουαν στον Καναδά. Εστιάζουν στη σημασία της συμπερίληψης ζητημάτων που σχετίζονται με τα ζώα συντροφιάς στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία, και προτείνουν κάποια βήματα που θεωρείται σημαντικό να ακολουθούν οι ειδικοί ψυχικής υγείας όταν συνεργάζονται με ένα θεραπευόμενο άτομο που ζει μαζί με κατοικίδια.
Αν εργάζεστε στο πεδίο της ψυχικής υγείας και της παροχής ψυχολογικής υποστήριξης, είναι σημαντικό να λαμβάνετε υπόψη τη σημασία των ζώων συντροφιάς στις ζωές των ανθρώπων, ώστε να μπορείτε να τους βοηθήσετε να διαχειριστούν ζητήματα όπως είναι το άγχος, η ανασφάλεια, οι σχέσεις, η ασθένεια, και η απώλεια. Η προσέγγιση αυτή είναι κεντρικής σημασίας όχι μόνο για τους ειδικούς ψυχικής υγείας, αλλά και για τους εργαζόμενους στον ευρύτερο χώρο της υγείας, τους εκπαιδευτικούς, τους εργοδότες κ.λπ. Ζώντας σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, ευτυχώς κατά κύριο λόγο προς το καλύτερο όσον αφορά τις σχέσεις των ανθρώπων με τα κατοικίδια, είναι απαραίτητο όλοι/ες να αρχίσουν να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ανάγκες και τα προβλήματα των ανθρώπων που ζουν με ζώα συντροφιάς. Ας δούμε περισσότερα:
Τα κατοικίδια είναι κομμάτι των ιστοριών μας
Ακολουθώντας μια προσωποκεντρική προσέγγιση, οι ειδικοί ψυχικής υγείας πρέπει να μπορούν να κατανοήσουν και να αντιμετωπίζουν ως έγκυρη την οπτική γωνία του πελάτη τους. Ο στόχος είναι να συνεργαστεί ο/η ειδικός με τον πελάτη ώστε να μπορέσει να καταλάβει τι καθορίζει τις εμπειρίες του, την αντίληψή του για τον κόσμο, το υποστηρικτικό του σύστημα, και τα άγχη του.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερωτήσεις και οι συζητήσεις σχετικά με τυχόν κατοικίδια πρέπει να αποτελούν βασικό συστατικό της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, ιδιαίτερα στο στάδιο όπου ο/η ειδικός γνωρίζει το θεραπευόμενο άτομο. Αποτυγχάνοντας να συμπεριλάβει τέτοια ζητήματα, ο ειδικός χάνει την ευκαιρία να κατανοήσει τις θεραπευτικές ανάγκες του πελάτη, και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην κάλυψή τους.
Η σημασία τέτοιων ολιστικών προσεγγίσεων είναι πολύ μεγάλη, σύμφωνα με τις Roma και Dadgaroust. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ερωτήσεις που σχετίζονται με τα κατοικίδια μπορούν να μειώσουν το άγχος, και να βελτιώσουν την επικοινωνία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου. Οι ερωτήσεις αυτές, ακόμα, μπορούν να αποκαλύψουν κρίσιμα στοιχεία σχετικά με τις ψυχικές δυσκολίες που βιώνει, αλλά και την ενδυνάμωση και την υποστήριξη που χρειάζεται το θεραπευόμενο άτομο.
Μη διστάσετε να μοιραστείτε την εμπειρία σας
Όσοι/ες έχουμε κατοικίδια τα οποία είναι σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, πρέπει να μπορούμε να μιλάμε για τα άγχη, τις αμφιβολίες, και τις προσδοκίες μας, χωρίς να φοβόμαστε ότι θα μας αντιμετωπίσουν σαν εξωγήινους. Γι’ αυτό, συνιστάται να μιλάμε ανοιχτά για τα ζητήματα που μας απασχολούν, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους τα κατοικίδιά μας είναι τόσο σημαντικά στη ζωή μας. Τις περισσότερες φορές, ο άνθρωπος που έχουμε απέναντί μας θα μας αντιμετωπίσει με κατανόηση και ενσυναίσθηση – αν όχι, δεν πειράζει. Μπορεί να μας καταβάλει η αίσθηση της ματαίωσης, δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να νιώσουμε πίεση να σωπάσουμε σχετικά με όσα μας απασχολούν. Όσο περισσότερο εξοικειώνονται οι άνθρωποι με τα ζώα, τόσο θα αυξάνεται και η κατανόησή τους.
Αν, δε, βρίσκεστε στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας, είναι απαραίτητο να επικοινωνήσετε από πριν στον ειδικό που σας παρακολουθεί ότι το κατοικίδιό σας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής σας, που σας επηρεάζει, σας βοηθά, ή σας αγχώνει, ώστε να μπορείτε να αντιμετωπίσετε μαζί τυχόν δυσκολίες, και να βρείτε απαντήσεις σε ερωτήματα που μπορεί να έχετε. Είναι δουλειά του εκάστοτε ειδικού ψυχικής υγείας να αντιμετωπίσει αυτά που εσείς βιώνετε ως σημαντικά με κατανόηση και ενσυναίσθηση.
Με πληροφορίες από The Conversation
