string(0) ""

Οι ακούραστοι ήρωες: Αυτοί είναι οι σκύλοι που βρίσκονται πλάι στον άνθρωπο για όλους τους σωστούς λόγους

Στέλλα Πανοπούλου

07/03/2025

Photo: Shutterstock

Χρωστάμε πολλά στους σκύλους. Για την αγάπη και την αφοσίωσή τους, για την παρέα τους, για το ότι μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους.

Εκτός από τον συναισθηματικό θησαυρό που κρύβεται μέσα σ’ έναν σκύλο, όμως, υπάρχουν και αμέτρητες δεξιότητες, δύναμη και ανθεκτικότητα, που ο πιο πιστός φίλος του ανθρώπου μας χαρίζει απλόχερα εδώ και χιλιετίες. Από τα αρχαία χρόνια, οι σκύλοι εργάζονται για τον άνθρωπο – καθοδηγούν τα κοπάδια, προστατεύουν τη ζωή και την περιουσία του, τον σώζουν από δύσκολες καταστάσεις, και τον βοηθούν με αμέτρητους διαφορετικούς τρόπους.

Ας πάρουμε λίγο χρόνο να κάνουμε κάτι πολύ σημαντικό: να γνωρίσουμε και να τιμήσουμε τους σκύλους εργασίας.

Τι κάνουν σήμερα οι σκύλοι εργασίας;

Σήμερα, οι σκύλοι ζουν πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι στο παρελθόν – δικαίως. Δεν αποτελούν πια περιουσία ή “εργάτες” στην υπηρεσία του ανθρώπου, αλλά πολύτιμους συντρόφους και μέλη της οικογένειας. Υπάρχουν ακόμα σκύλοι που εργάζονται στην υπηρεσία των ανθρώπων, φυσικά υπό πολύ διαφορετικές συνθήκες απ’ ό,τι στο παρελθόν.

Στις μέρες μας, κάποιες από τις πιο σημαντικές δουλειές που κάνουν οι σκύλοι είναι η παροχή βοήθειας στα άτομα που έχουν ανάγκη, υπό τη μορφή καθοδήγησης τυφλών ή προστασίας ασθενών, συναισθηματικής στήριξης και θεραπείας σε άτομα που βιώνουν ψυχικές προκλήσεις, καθώς και της ανεύρεσης και διάσωσης ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Σκύλοι-οδηγοί τυφλών

Για τους ανθρώπους με οπτικές αναπηρίες, οι σκύλοι δεν είναι μόνο οι καλύτεροί τους φίλοι – είναι έμπειροι και απαραίτητοι οδηγοί που τους συνοδεύουν και τους βοηθούν να κινούνται με ασφάλεια στον κόσμο. Εκπαιδεύονται εκτενώς και μαθαίνουν όχι μόνο να υπακούν σε εντολές, αλλά και να λαμβάνουν πρωτοβουλίες – να βρίσκουν κενή θέση στα μέσα μαζικής μεταφοράς, να εντοπίζουν ασανσέρ, σκάλες, εμπόδια στο πεζοδρόμιο, διευκολύνοντας τους χειριστές τους σε έναν κόσμο που δεν είναι κατασκευασμένος τόσο φιλικά απέναντι στα τυφλά άτομα. Προσαρμόζουν ακόμη και την ταχύτητα βαδίσματός τους ώστε να είναι σε θέση να συντονιστούν σε όλες τις συνθήκες. 

Επιπλέον, οι σκύλοι-οδηγοί αποτελούν μοναδική και αναντικατάστατη συντροφιά για τους χειριστές τους.

Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία σχολών για σκύλους-οδηγούς, μέσω των οποίων καθιερώθηκαν ως θεσμός. Οι σκύλοι-οδηγοί είναι κυρίως λαμπραντόρ που επιλέγονται από τους εκπαιδευτές καθαρά γι’ αυτή τη δουλειά. Εκπαιδεύονται από κουτάβια ώστε να συνοδεύουν τους επίσης εκπαιδευμένους χειριστές τους, οι οποίοι τους φέρονται με θετικό τρόπο και φροντίζουν για τη σωματική και ψυχική ευημερία τους.

Αφού τα κουτάβια ακολουθήσουν μια διαδικασία βασικής εκπαίδευσης υπακοής, στη συνέχεια μαθαίνουν να ακολουθούν τη σωστή κατεύθυνση όταν περπατούν με τον χειριστή τους, και να αποφεύγουν διαφόρων ειδών εμπόδια. Ο χειριστής εκπαιδεύεται ανάλογα, μαζί με τον σκύλο του, και καλείται να του παρέχει όλα όσα χρειάζεται για να είναι ευτυχισμένος: ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στέγη, τροφή, παρέα, άνεση και ξεκούραση.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε έναν σκύλο-οδηγό να κάνει τη δουλειά του; Αν τον δείτε στον δρόμο, μην του μιλήσετε, μην τον ταΐσετε, και μην τον χαϊδέψετε. Είναι σημαντικό να μην του αποσπάσετε την προσοχή, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η σωματική ακεραιότητα του χειριστή. Τραβήξτε τον σκύλο σας μακριά, και μην επιτρέπετε στους άλλους ανθρώπους να παίξουν μαζί του. Εκείνη την ώρα ο σκύλος-οδηγός εργάζεται, και είναι απαραίτητο να είναι συγκεντρωμένος στον στόχο του.

Σκύλοι διάσωσης

Οι σκύλοι έρευνας και διάσωσης αγωνίζονται με απαράμιλλο θάρρος και αυταπάρνηση απέναντι στον χρόνο για να εντοπίσουν και να σώσουν ανθρώπους που κινδυνεύουν. Μαζί με τους χειριστές τους, είναι έτοιμοι να δουλέψουν σε αντίξοες συνθήκες, ακόμα και να θέσουν τη ζωή τους σε κίνδυνο, για να εντοπίσουν εξαφανισμένους ενήλικες και παιδιά, να βρουν ανθρώπους παγιδευμένους σε χαλάσματα μετά από φυσικές καταστροφές, ή ανθρώπους που έχουν απαχθεί ή έχουν πέσει θύματα εγκληματικής ενέργειας. Η συμβολή τους στη διάσωση ανθρώπων σε όλον τον κόσμο έχει αποδειχθεί ανεκτίμητη, και βασίζεται στις εξαιρετικά οξυμένες αισθήσεις των σκύλων (όσφρηση, ακοή, νυχτερινή όραση) και στην εντατική εκπαίδευση στην οποία υποβάλλονται από κουτάβια.

Θεωρείται ότι ένας και μόνος σκύλος έρευνας και διάσωσης μπορεί να καλύψει πεδίο έρευνας που αντιστοιχεί σε 20 διασώστες. Οι σκύλοι αυτοί διαχωρίζονται σε ειδικότητες, ανάλογα με το πεδίο και τη μέθοδο με την οποία ψάχνουν. Μπορεί να ιχνηλατούν μυρίζοντας το έδαφος ή τον αέρα για να εντοπίσουν ανθρώπινες μυρωδιές, να ψάχνουν ανθρώπους σε ερείπια έπειτα από φυσικές καταστροφές, σε ανοικτές ή δασικές εκτάσεις, στον αστικό ιστό, στο νερό, ή στο χιόνι. Αφού εντοπίσουν κάποιον άνθρωπο, ενημερώνουν τους χειριστές τους γαβγίζοντας ή επιστρέφοντας σε αυτούς και οδηγώντας τους στο σημείο.

Οι σκύλοι αυτοί επιλέγονται βάσει συγκεκριμένων χαρακτηριστικών, και συνήθως ανήκουν σε φυλές κατάλληλες γι’ αυτή τη δουλειά, αν και υπάρχει περίπτωση να είναι και αδέσποτα, ημίαιμα σκυλάκια που πληρούν όλες τις προϋποθέσεις. Η εκπαίδευση των σκύλων έρευνας και διάσωσης ξεκινά από νωρίς, και έχει ως στόχο να μάθει ο σκύλος να εντοπίζει την ανθρώπινη οσμή μέσα από ευχάριστες διαδικασίες που μοιάζουν με παιχνίδι, και με τις αγαπημένες τους λιχουδιές για ανταμοιβή. Η εκπαίδευση έρευνας και διάσωσης βασίζεται στις αρχές του κυνηγιού και στα φυσικά ένστικτα του ζώου. Είναι σημαντικό ο σκύλος να είναι πάντα χαρούμενος, και γι’ αυτό οι εκπαιδευτές λαμβάνουν υπόψη και σέβονται τις φυσικές αντοχές, τις πνευματικές δυνατότητες, και την ηλικία του κάθε ζώου. Όπως και με τους σκύλους-οδηγούς, έτσι και σε αυτή την περίπτωση ο χειριστής χρειάζεται να περάσει κι αυτός από ειδική εκπαίδευση.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι χειριστές σκύλων έρευνας και διάσωσης σχετίζεται με την άγνοια του κόσμου και την έλλειψη παιδείας σχετικά με την αντιμετώπιση του ζώου. Όπως και με τους σκύλους-οδηγούς, δεν πρέπει να πλησιάζουμε, να μιλάμε, να χαϊδεύουμε ή να ταΐζουμε έναν σκύλο έρευνας και διάσωσης την ώρα που εργάζεται, ούτε να επιτρέπουμε στον σκύλο μας να παίξει μαζί του. Είναι απαραίτητη η εκπαίδευση του κοινού, και ιδίως των παιδιών, σχετικά με τους κανόνες που διέπουν τη διαχείριση σκύλων έρευνας και διάσωσης.

Σκύλοι θεραπείας

Οι σκύλοι θεραπείας παρέχουν υποστήριξη σε άτομα που το χρειάζονται. Μπορεί να βοηθούν συναισθηματικά τους ηλικιωμένους, τα παιδιά, νευροδιαφορετικά άτομα, ανθρώπους που πάσχουν από ασθένειες ή βιώνουν ψυχικές δυσκολίες, παρέχοντάς τους τη συντροφιά, την ανεμελιά, και την αφοσίωσή τους. Οι σκύλοι θεραπείας, συνοδευόμενοι από τον χειριστή τους, επισκέπονται δομές όπως είναι τα νοσοκομεία, τα γηροκομεία, και τα σχολεία.

Οι σκύλοι θεραπείας μπορούν να είναι οποιασδήποτε φυλής, μεγέθους, φύλου, ή ηλικίας, καθαρόαιμοι ή ημίαιμοι/πρώην αδέσποτοι. Πρέπει να είναι στειρωμένοι, τουλάχιστον ενός έτους, και να περάσουν από ειδική αξιολόγηση για την προσωπικότητα και την ιδιοσυγκρασία τους, η οποία επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Πρέπει να είναι ήρεμοι, χωρίς φοβίες ή επιθετικές τάσεις, φιλικοί, ανθρωποκεντρικοί, με σταθερό χαρακτήρα και καλή σωματική υγεία, να μην αντιδρούν έντονα σε περισπασμούς, και να μην πανικοβάλλονται.

Τα σκυλάκια αυτά εκπαιδεύονται ακολουθώντας τη μέθοδο της θετικής ενίσχυσης στη βασική υπακοή, και εξοικειώνονται με ιατρικό εξοπλισμό, όπως είναι τα δεκανίκια, τα αναπηρικά αμαξίδια, κ.α. Προσαρμόζονται στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, μαθαίνοντας για παράδειγμα να περπατούν αργά, να κατανοούν διαφορετική ομιλία, κ.λπ. Οι σκύλοι θεραπείας ανήκουν στην οικογένεια του χειριστή-κηδεμόνα τους, με τον οποίο πρέπει να έχουν εξαιρετική  συνεργασία και σχέση που διέπεται από κατανόηση και αμοιβαίο σεβασμό. Πρόκειται για πλάσματα που μπορούν να αλλάξουν τελείως τις ζωές ατόμων που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, χαρίζοντάς τους απλόχερα ελπίδα, συντροφιά, και τρυφερότητα.

Χρωστάμε πολλά στους σκύλους. Μας δίνουν όλο τους το είναι, κι εμείς σε αντάλλαγμα καλούμαστε να τους αγαπάμε και να τους φροντίζουμε. Συμφωνούμε ότι τους αξίζει το καλύτερο. Τους αξίζει VIOZOIS. Αν αναζητάτε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διατροφής για τον τριχωτό φίλο σας, η κορυφαία Ελληνική εταιρεία στον τομέα της παραγωγής ζωοτροφών VIOZOIS έχει τη λύση. Η VIOZOIS έχει ως στόχο να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες για πιο εξειδικευμένες προς τον οργανισμό των ζώων τροφές, και παρέχει 5 σειρές σκυλοτροφών υψηλής ποιότητας για όλες τις διαφορετικές ανάγκες, καθώς και έτοιμα γεύματα και νόστιμες λιχουδιές. Χρησιμοποιώντας την πλέον σύγχρονη διαδικασία παραγωγής, η VIOZOIS πρωτοπορεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς προσφέρει προϊόντα υψηλής ποιότητας, που παρασκευάζονται από μια δυναμική και αξιόπιστη Ελληνική εταιρεία.

Σχετικά άρθρα

Βόλτες στην εξοχή- Τι να κάνετε αν δείτε μια χελώνα να προσπαθεί να περάσει τον δρόμο

Ζώα και πυροτεχνήματα: Οι λόγοι που λέμε όχι σε αυτή τη διασκέδαση

Οι 4 σοβαροί κίνδυνοι που έχει ο σκύλος σας όταν πηγαίνετε ταξίδι με το αυτοκίνητο