Οι άνθρωποι βλέπουν την οπτική επαφή ως έναν ευγενικό τρόπο να συνδεθούν μεταξύ τους και να δείξουν το ενδιαφέρον τους ο ένας στον άλλον.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχει μελετηθεί εκτενώς, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα.

Εσείς έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί ο σκύλος σας σάς κοιτάει στα μάτια, και πώς πρέπει να αντιδράσετε όταν το κάνει; Ας δούμε τι σημαίνει η οπτική επαφή για τους σκύλους.

Γιατί οι σκύλοι μας κοιτούν στα μάτια;

Σύμφωνα με την ειδική στη συμπεριφορά των σκύλων και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Columbia, Alexandra Horowitz, οι σκύλοι μας κοιτούν στα μάτια για τρεις διαφορετικούς λόγους:

– Επειδή γνωρίζουν ότι μπορούμε να τους δώσουμε φαγητό

– Επειδή προσπαθούν να κατανοήσουν τη συναισθηματική μας κατάσταση

– Επειδή αναζητούν πληροφορίες σχετικά με τον κόσμο που τους περιβάλλει

Η Δρ. Horowitz υποστηρίζει ότι η ιδιαίτερη ικανότητα των σκύλων (σε σχέση με άλλα ζώα) να μας κοιτούν στα μάτια παρατεταμένα ήταν ένα από τα πρώτα βήματα για την εξημέρωσή τους. Οι σκύλοι έχουν εξημερωθεί εδώ και τουλάχιστον 10.000 χρόνια, με αποτέλεσμα η ικανότητα αυτή να έχει επιλεχθεί και να κληρονομείται από γενιά σε γενιά εδώ και χιλιετίες.

Κάποιοι εκπαιδευτές σκύλων, όπως είναι ο Cesar Millan, θεωρούν ότι οι αγαπημένοι σύντροφοι του ανθρώπου κοιτούν τους κηδεμόνες τους στα μάτια γιατί αποζητούν καθοδήγηση σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν.

Η οπτική επαφή ωφελεί τόσο τους σκύλους όσο και τους ανθρώπους

Μια Ιαπωνική έρευνα από το 2015 αποκάλυψε ότι, όταν οι σκύλοι μας κοιτούν στα μάτια, η δραστηριότητα αυτή προκαλεί την έκλυση οξυτοκίνης στο αίμα μας. Τα επίπεδα οξυτοκίνης στα ούρα μας αυξάνονται, και οι σκύλοι μπορούν να το μυρίσουν αυτό. Έτσι, κάνοντάς μας να νιώθουμε καλύτερα, νιώθουν κι αυτοί καλύτερα. Η οξυτοκίνη (ή “ορμόνη της αγάπης”) εκλύεται όταν οι μητέρες θηλάζουν τα κουτάβια τους.

Πότε πρέπει και πότε δεν πρέπει να κοιτάτε τον σκύλο σας στα μάτια

Οι σκύλοι μπορούν να επικοινωνήσουν γαβγίζοντας, κλαψουρίζοντας, αλλά και με τη γλώσσα του σώματός τους. Όπως συμβαίνει και με τους ανθρώπους, έτσι και για τους σκύλους, η οπτική επαφή είναι ένας από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους χρησιμοποιούν τη γλώσσα του σώματός τους.

Σύμφωνα με μια θεωρία, οι σκύλοι χρησιμοποιούν και αντιλαμβάνονται την οπτική επαφή ως σημάδι επιβολής, καθώς σπάνια κοιτούν ο ένας τον άλλον στα μάτια, και η άμεση οπτική επαφή μεταξύ τους συχνά υποδεικνύει απειλή. Σε πολλές περιπτώσεις, ο ένας σκύλος θα τραβήξει τη ματιά του από τον άλλον ώστε να αποφευχθεί κάποιος πιθανός τσακωμός. Με τον ίδιο τρόπο, αν κοιτάτε έναν σκύλο στα μάτια, αυτός ενδέχεται να εμφανίσει υποτακτική συμπεριφορά, κοιτώντας αλλού ή δείχνοντάς σας την κοιλιά του. Παρόλα αυτά, μερικοί σκύλοι μπορεί να αντιδράσουν επιθετικά σε αυτό που αντιλαμβάνονται ως απειλή.

Επομένως, για να μην νιώσει άθελά σας κάποιος σκύλος που μόλις γνωρίζετε ότι απειλείται από εσάς, καλωσορίστε τον με έναν τρόπο που κάνει και τους δύο σας να νιώθετε άνετα. Πλησιάστε τον σκύλο με το σώμα σας χαμηλωμένο, αφήνοντάς τον να σας μυρίσει, και αποφύγετε την οπτική επαφή. Αυτή η μη απειλητική στάση σώματος συνδυασμένη με ήρεμη και απαλή φωνή θα επιτρέψει στον σκύλο να καταλάβει ότι δεν αποτελείτε κίνδυνο.

Φυσικά, όπως αναφέρεται και παραπάνω, υπάρχουν διάφορες καταστάσεις κατά τις οποίες η οπτική επαφή δεν στρεσάρει τους σκύλους, οι οποίοι κοιτιούνται μεταξύ τους όταν θέλουν να παίξουν. Παρόλα αυτά, μπορεί να δείτε τον σκύλο σας να αποφεύγει την οπτική επαφή, γυρνώντας το κεφάλι του από την άλλη με σεβασμό. Ιδανικά, ένας σκύλος μαθαίνει από κουτάβι να μην φοβάται την οπτική επαφή με τους ανθρώπους, αλλά μπορείτε να του μάθετε να την ανέχεται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της εκπαίδευσης με θετική ενίσχυση.

Ένας εύκολος τρόπος να μάθετε στον σκύλο σας να σάς κοιτάει στα μάτια είναι φορώντας του το λουρί του και περιμένοντας να σας κοιτάξει από μόνος του, ή ενθαρρύνοντάς τον με μια λιχουδιά που θα κρατάτε μπροστά στο πρόσωπό του. Όταν συναντήσει τη ματιά σας, επιβραβεύστε τον με μια λιχουδιά. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ένα clicker για να τον βοηθήσετε να συνδέσει την επιθυμητή αντίδραση με τον ήχο. Μπορείτε να εξασκήσετε αυτή την αντίδραση σε διαφορετικά περιβάλλοντα με νέους ανθρώπους. Αν, παρόλα αυτά, ο σκύλος σας εμφανίζει επιθετικότητα όταν συναντιέται η ματιά του με αυτή των άλλων, απευθυνθείτε στον/στην κτηνίατρό σας ή σε κάποιον/α ειδικό στη συμπεριφορά των σκύλων.