Πεσμένα αυτιά, βλέφαρα και χείλη, μάτια γεμάτα συναίσθημα και μια λιγάκι πένθιμη όψη. Όλοι έχουμε δει αυτό το λυπημένο πρόσωπο στον αγαπημένο μας σκύλο.

Κάποιοι βέβαια το βλέπουν πολύ συχνά με αποτέλεσμα να αναρωτιούνται τι να συμβαίνει στον καλύτερό τους φίλο. Θέλει κάποια λιχουδιά; Τον μάλωσαν και έχει στενοχωρηθεί; Μήπως είναι άρρωστος;

Το πρώτο πράγμα που έχετε να κάνετε είναι να δείτε αν το ζώο σας όντως έχει κάποιο πρόβλημα υγείας. Αν πονάει, αν το ενοχλεί κάτι, αν είναι κατατονικό, με αποτέλεσμα να είναι θλιμμένο. Αυτό φυσικά είναι σε θέση να το καταλάβει μόνο ο κτηνίατρός σας.

Αν όμως δεν συμβαίνει τίποτα από αυτά, γιατί τότε υπάρχει αυτό το θλιμμένο βλέμμα που μας κάνει κομμάτια αλλά και μας γεμίζει ενοχές;

Γραμμένο στο DNA

Σύμφωνα με μελέτες τα σκυλιά με τα χρόνια έχουν αναπτύξει τα χαρακτηριστικά ”λυπημένα μάτια”, για λόγους επικοινωνίας. Να επικοινωνούν δηλαδή μαζί μας και να μας ”ενημερώνουν” για τα συναισθήματά τους.

Ανάμεσα σε αυτές τις μελέτες είναι και αυτή που διεξήγαγε πριν από μερικά χρόνια το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ στην Αγγλία που αναφέρει ότι ”τα πρόσωπα των σκύλων έχουν αλλάξει εδώ και χιλιάδες χρόνια με σκοπό την καλύτερη σύνδεσή τους με τους ανθρώπους. Έχουν αναπτύξει νέους μυς γύρω από τα μάτια για να επικοινωνούν καλύτερα με εμάς. Συγκρίνοντας δε την ανατομία και τη συμπεριφορά των σκύλων και των λύκων φαίνεται ότι μόνο η ανατομία του προσώπου των σκύλων έχει αλλάξει εδώ και χιλιάδες χρόνια, για να τους επιτρέψει αυτή την καλύτερη επικοινωνία μαζί μας”.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η κίνηση αυτή ανύψωσης των φρυδιών προκαλεί θετική αντίδραση στους ανθρώπους, επειδή κάνει τα μάτια των σκύλων να φαίνονται μεγαλύτερα και μωρουδίστικα. Μπορούμε να αντισταθούμε σε ένα μικρό παιδάκι όταν μας κοιτάζει έτσι και να μην του κάνουμε όλες τις χάρες;

Επομένως σε όσους ζουν με ενοχές σκεπτόμενοι τι δεν κάνουν καλά, οι επιστήμονες θα τους πουν: Το κλασικό λυπημένο βλέμμα σκύλου έχει να κάνει περισσότερο με την εξέλιξη, την επικοινωνία και τη σύνδεση παρά με τη συναισθηματική υγεία του ζώου. Είναι λοιπόν μια απόλυτα φυσιολογική συμπεριφορά που όμως λόγω δικής μας ενοχής συνήθως την παρερμηνεύουμε.

Διεξάγοντας την έρευνα

Συγκρίνοντας τη συμπεριφορά και την ανατομία των σκύλων και των λύκων, οι ερευνητές ήταν σε θέση να δουν αν υπήρχε διαφορά μεταξύ άγριων και εξημερωμένων ζώων. Και αποδείχτηκε ότι υπάρχει. Οι σκύλοι σήκωσαν το εσωτερικό φρύδι τους πιο συχνά και με μεγαλύτερη ένταση όταν βρέθηκαν με ανθρώπους και μάλιστα για περίπου δύο λεπτά, σε αντίθεση με τους λύκους που το έκαναν πολύ λιγότερο.

Η επικεφαλής της έρευνας και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ Juliana Kaminski ανέφερε τα εξής: ”Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα εκφραστικά φρύδια μπορεί να είναι αποτέλεσμα των ασυνείδητων προτιμήσεων των ανθρώπων που επηρέασαν την επιλογή κατά τη διάρκεια της εξημέρωσης των σκύλων. Όταν οι σκύλοι κάνουν τη συγκεκριμένη κίνηση, φαίνεται να προκαλούν μια ισχυρή επιθυμία στους ανθρώπους να τους φροντίσουν. Τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα βλέποντας ότι οι σκύλοι ανέπτυξαν έναν μυ για να σηκώνουν το εσωτερικό φρύδι αφού εξημερώθηκαν από τους λύκους”. Μια μάλιστα προηγούμενη έρευνα της Kaminski έδειξε ότι τα σκυλιά κινούσαν τα φρύδια τους πολύ περισσότερο όταν οι άνθρωποι τα κοιτούσαν σε σύγκριση με όταν δεν τα κοιτούσαν.

Ο συν-συγγραφέας της μελέτης Adam Hartstone-Rose, στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τόνισε: ”Αυτοί οι μύες είναι τόσο λεπτοί που μπορείτε κυριολεκτικά να δείτε μέσα από αυτούς- και όμως η κίνηση που κάνουν φαίνεται να έχει τόσο ισχυρό αποτέλεσμα. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο ότι αυτές οι απλές διαφορές στην έκφραση του προσώπου μπορεί να βοήθησαν στον καθορισμό της σχέσης μεταξύ πρώιμων σκύλων και ανθρώπων”.

Ένα άλλο ενδιαφέρον της έρευνας ήταν ότι το μόνο είδος σκύλου που δεν είχε τον συγκεκριμένο μυ ήταν το Σιβηρικό Χάσκυ, που είναι μεταξύ των αρχαιότερων φυλών σκύλων.

Τέλος δεν πρέπει να παραβλέπουμε και το πόσο έξυπνοι και έμπειροι μπορεί να είναι οι σκύλοι μας στο να επιδεικνύουν μια μαθημένη συμπεριφορά. Πολλοί μαθαίνουν γρήγορα ότι αν κοιτάξουν με ορισμένο τρόπο τους κηδεμόνες τους, θα πάρουν περισσότερη προσοχή από αυτούς και θα τους γίνουν πιο εύκολα τα χατίρια. Αν στον σκύλο σας μάλιστα αρέσει να έχει μονίμως την προσοχή σας- τον έχετε δηλαδή λίγο λίγο κακομάθει- θα έχει πολύ συχνά αυτή τη συμπεριφορά. Ακριβώς όπως κάνει ένα παιδί που μπορεί να μάθει να βγάζει το κάτω χείλος του και να μεγαλώνει τα μάτια του για να φαίνεται λυπημένο ώστε να το προσέξουν οι γονείς του. Έτσι και οι σκύλοι μας έχουν μάθει να μας χειρίζονται.

Η φυλή συχνά παίζει ρόλο

Από την άλλη κάποιες φυλές σκύλων έχουν εκτραφεί επιλεκτικά για να έχουν ορισμένα φυσικά χαρακτηριστικά. Μέσω της επιλεκτικής αναπαραγωγής μπορέσαμε να δημιουργήσουμε σκύλους με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Με μακριά αυτιά, κοντά πόδια, πιο επίπεδο πρόσωπο, πεσμένα αυτιά, κοντό τρίχωμα, μακρύ τρίχωμα, άτριχα κ.λπ. Έτσι μερικοί σκύλοι μπορεί να φαίνονται ότι έχουν ένα λυπημένο πρόσωπο. Για παράδειγμα, σκεφτείτε το πρόσωπο ενός κυνηγόσκυλου Basset Hound – μακριά αυτιά, πτυχές δέρματος, χαμηλό κεφάλι και λυπημένα μάτια που σε κάνουν όταν το κοιτάς να σκέφτεσαι τι κακό μπορεί να του συμβαίνει. Ή ένα γαλλικό μπουλντόγκ με το κοντό ρύγχος του και τα μεγάλα, φαρδιά μάτια του που το κάνουν να μοιάζει με ένα συνεχώς ανήσυχο κουτάβι. Αυτά είναι χαρακτηριστικά της φυλής και δεν έχουν να κάνουν με όσα αναφέραμε πιο πάνω.

Έτσι, αν συχνά αναρωτιέστε γιατί ο σκύλος σας φαίνεται λυπημένος, πριν αρχίσετε να έχετε ενοχές κατηγορώντας τον εαυτό σας για κάτι που κάνατε ή δεν κάνατε, σκεφτείτε ότι μπορεί να μην είναι καθόλου λυπημένος. Μπορεί απλώς να προσπαθεί να έρθει πιο κοντά σας ή να τραβήξει την προσοχή σας.