Ο απίστευτος λόγος που οι περισσότεροι σκύλοι έχουν μάτια σε σκούρο χρώμα
Μυρτώ Τζώρτζου
10/03/2024
Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα μάτια των σκύλων στο πέρασμα των χρόνων άλλαξαν χρώμα- από το κίτρινο των λύκων σε σκούρο. Όπως γνωρίζουμε, τα σκούρα μάτια είναι πιο συνηθισμένα σήμερα στους οικόσιτους σκύλους. Τι όμως έχει επηρεάσει αυτή την πολύ σημαντική αλλαγή; Η απάντηση θα σας εκπλήξει και έχει να κάνει, σύμφωνα με έρευνα, με εμάς τους ανθρώπους, οι οποίοι θεωρούμε το σκούρο χρώμα πιο φιλικό.
Οι ανθρώπινες λοιπόν προτιμήσεις, αναφέρουν οι έρευνες, για ένα φιλικό πρόσωπο ενδέχεται να έχουν οδηγήσει την εξέλιξη του χρώματος των ματιών του σκύλου.
Από τότε που οι σκύλοι εξημερώθηκαν, κάποια στιγμή μεταξύ 15.000 και 50.000 χρόνια πριν, οι άνθρωποι έχουν επιλέξει – είτε συνειδητά είτε όχι – συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στα σκυλιά τους. Μεταξύ αυτών, φαίνεται ότι έχουμε μια τάση να θέλουμε μάτια σκυλιών με σκούρα χρώματα.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν προηγουμένως ότι τα σκυλιά έχουν αναπτύξει συγκεκριμένους μυς στο πρόσωπό τους που τους κάνουν να έχουν μια μελαγχολική έκφραση. Αυτή η έκφραση έχει θετικό αντίκτυπο στους ανθρώπους. Με άλλα λόγια τα διάφορα μορφολογικά χαρακτηριστικά στους σκύλους αναπτύχθηκαν εξελικτικά ώστε τα ζώα αυτά να προκαλούν τη συμπάθειά μας.
Η έρευνα που διεξήχθη από μια ερευνητική ομάδα στην Ιαπωνία έχει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ευρήματα.
Σύμφωνα με αυτή, αναφέρει σε δημοσίευμά της η βρετανική εφημερίδα Guardian, τα σκούρα μάτια, όπως είπαμε και πιο πάνω, είναι πιο συνηθισμένα στα εξημερωμένα σκυλιά από ό,τι στους άγριους συγγενείς τους. Οι άνθρωποι δε αντιλαμβάνονται τα σκυλιά με σκούρα μάτια ως πιο φιλικά.
«Υποθέτω ότι οι ανοιχτόχρωμες ίριδες έχουν κάποιο εξελικτικό πλεονέκτημα για τους λύκους, αλλά η διαδικασία της εξημέρωσής τους από εμάς τους ανθρώπους οδήγησε στο να χαθεί αυτό το επιλεκτικό γνώρισμα με αποτέλεσμα την εμφάνιση πιο σκούρων ματιών στους πρωτόγονους σκύλους», ανέφερε ο Akitsugu Konno, επικεφαλής της έρευνας, από το Πανεπιστήμιο Επιστημών Teikyo.
Η ομάδα του Konno ανέφερε ότι οι άνθρωποι, πιθανώς ασυνείδητα, άρχισαν να προτιμούν τα πιο σκούρα μάτια στους σκύλους, κατά τη διάρκεια της εξημέρωσής τους από τους λύκους επειδή αυτό τους έδειχνε πιο φιλικούς.
Ωστόσο, ο Konno σημείωσε ότι η μεταγενέστερη εκτροφή συγκεκριμένων φυλών θα μπορούσε επίσης να έχει επηρεάσει το χρώμα των ματιών του σκύλου: Για παράδειγμα, το μπλε χρώμα merle του τριχώματος που παρατηρείται σε κάποιες φυλές, συμπεριλαμβανομένων των Shetland Sheepdogs και των Border Collies, συνδέεται με τα μπλε μάτια.
Πώς έγινε το πείραμα
Γράφοντας στο περιοδικό Royal Society Open Science, η ομάδα περιγράφει πως συνέκρινε το χρώμα της ίριδας σε 22 εικόνες γκρίζων λύκων διαφόρων χρωμάτων τριχώματος και από διαφορετικές τοποθεσίες με 81 εικόνες κατοικίδιων σκύλων, διαπιστώνοντας ότι οι τελευταίοι έτειναν να έχουν πιο σκούρα και πιο κοκκινωπά μάτια.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές δημιούργησαν 12 ζεύγη εικόνων, με τη μία εικόνα κάθε ζευγαριού να δείχνει έναν κατοικίδιο σκύλο με ανοιχτόχρωμα μάτια και την άλλη να δείχνει τον ίδιο σκύλο με σκούρα μάτια. Μια επιλογή από αυτά τα ζευγάρια παρουσιάστηκε σε 76 άτομα- Ιάπωνες εθελοντές- οι οποίοι κλήθηκαν να αξιολογήσουν τα σκυλιά για διάφορα χαρακτηριστικά προσωπικότητας αλλά και πόσο θα ήθελαν να αλληλεπιδράσουν με τον κάθε σκύλο ή να τον κρατήσουν.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι τα σκυλιά με σκούρα μάτια βαθμολογήθηκαν με μεγαλύτερο βαθμό ως προς τη φιλική συμπεριφορά τους από τα σκυλιά με ανοιχτόχρωμα μάτια. Επίσης θεωρήθηκαν πιο ήρεμα, πιο έξυπνα, πιο κοινωνικά, πιο εξαρτημένα και λιγότερο επιθετικά. Παρόμοια αποτελέσματα προέκυψαν όταν η έρευνα επαναλήφθηκε με άλλους 66 συμμετέχοντες.
«Υποθέτουμε ότι μια πιο σκούρα ίριδα καθιστά πιο δύσκολο στο να διακρίνουμε το μέγεθος της κόρης και έτσι δίνει την ψευδαίσθηση μιας μεγάλης κόρης, η οποία συνδέεται με την αντίληψή μας ότι πρόκειται για βρεφικό χαρακτηριστικό», ανέφερε ο Konno. Ο Konno δηλαδή πιστεύει ότι οι άνθρωποι προτιμούν τα σκούρα μάτια επειδή κάνουν τις κόρες των σκύλων να φαίνονται μεγαλύτερες. Τα ανθρώπινα μωρά έχουν μεγαλύτερες κόρες από τους ενήλικες και οι διεσταλμένες κόρες συνδέονται με τη φιλικότητα.
Οι ερευνητές προσθέτουν ότι η συσχέτιση των σκούρων ματιών με την ανωριμότητα θα μπορούσε να επηρεάσει τους ανθρώπους να προστατεύσουν και να φροντίσουν τους σκύλους, αν και η μελέτη διαπίστωσε ότι το χρώμα των ματιών δεν σχετίζεται άμεσα με το αν οι συμμετέχοντες ήθελαν να αλληλεπιδράσουν ή να κρατήσουν τον σκύλο.
«Συνολικά, οι σκύλοι με σκούρα μάτια μπορεί να έχουν εξελίξει το χαρακτηριστικό σε μεγάλο βαθμό ως μέσο για να στείλουν μη απειλητικό σήμα -να έχουν όχι απειλητικό βλέμμα- στους ανθρώπους», αναφέρει η ερευνητική ομάδα.
Από την άλλη η Lisa Gunter, ερευνήτρια συμπεριφοράς σκύλων στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Βιρτζίνια και στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο, λέει ότι η μελέτη εγείρει ενδιαφέροντα ερωτήματα σχετικά με την εξέλιξη των σκύλων αλλά αμφισβητεί αν τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι τα σκυλιά με σκούρα μάτια φαίνονται πιο μικρά σε ηλικία. Σύμφωνα με αυτή τα περισσότερα σκυλιά έχουν καστανά μάτια, οπότε οι άνθρωποι είναι πιο εξοικειωμένοι με αυτά και μπορεί απλά να προτιμούν αυτό που έχουν συνηθίσει.