Μάθετε τι είναι το “χαμόγελο” του σκύλου
Στέλλα Πανοπούλου
25/04/2025

Ο σκύλος σας ανοίγει το στόμα του, τραβάει τις άκρες των χειλιών του προς τα πάνω, με τη γλώσσα του να κρέμεται. Δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο από το να χαμογελάει, σωστά; Η αλήθεια, όμως, δεν είναι τόσο απλή.
Άραγε χαμογελούν οι σκύλοι; Κι όταν εμφανίζουν αυτή την έκφραση στο πρόσωπό τους, είναι χαρούμενοι;
Σύμφωνα με την Juliane Kaminski, ερευνήτρια των γνωστικών ικανοτήτων των σκύλων, στο Πανεπιστήμιο του Portsmouth της Αγγλίας, είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε ότι οι σκύλοι, παρότι κατανοούν πολύ καλά τα σημάδια που τους δίνουμε, δεν επικοινωνούν μαζί μας ακριβώς όπως επικοινωνούν οι άνθρωποι. Είναι σημαντικό να μαθαίνουμε συνεχώς περισσότερα για τη γλώσσα του σώματός τους, ώστε να κατανοούμε όσο καλύτερα γίνεται τι θέλει να μας πει ανά πάσα στιγμή ο αγαπημένος μας φίλος.

Η Kaminski λέει: “Είχα σκύλο όλη μου τη ζωή, οπότε ξέρω ότι αν γνωρίζεις τον σκύλο σου αρκετά καλά, είσαι ικανός να διαβάσεις τις συμπεριφορές του. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με το να βάζω μια ταμπέλα σε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Αλλά ως επιστήμονας, φυσικά, λέω “Πώς το γνωρίζουμε αυτό;” Έχουμε μηδέν δεδομένα που μας λένε τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα”.
Το πρόβλημα με τις εκφράσεις των σκύλων είναι ότι τα ερευνητικά εργαλεία μας συνήθως είναι υποκειμενικά, και ο συνδυασμός τους με τις ανθρωπομορφικές τάσεις μας καθιστά πιθανό να παρερμηνεύουμε ό,τι βλέπουμε στο πρόσωπο του σκύλου μας.
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολύ περιορισμένα δεδομένα που υποστηρίζουν την ιδέα ότι οι σκύλοι “χαμογελούν”. Κάποια ερευνητικά ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, δείχνουν ότι η συγκεκριμένη έκφραση, που αποκαλείται “χαλαρό ανοιχτό στόμα” στους σκύλους, συνήθως συμβαίνει σε θετικές συνθήκες, όπως όταν ένας σκύλος θέλει να προσκαλέσει έναν άλλον για να παίξουν. Παρόλα αυτά, παραμένει άγνωστο το αν θα μπορούσαμε όντως να την αποκαλέσουμε “χαμόγελο”, ή αν οι σκύλοι επιθυμούν να επικοινωνήσουν κάτι άλλο όταν την κάνουν.

Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, χρειαζόμαστε πιο αντικειμενικές ερευνητικές μεθόδους, όπως αυτές που χρησιμοποίησε η Kaminski, για να συνδέσει εκφράσεις του προσώπου των σκύλων με συγκεκριμένες καταστάσεις και κίνητρα. Όπως εξήγησε, αυτό χρειάζεται για την ανάλυση όλων των σκυλίσιων εκφράσεων που δεν έχουν μελετηθεί αρκετά.
Αυτή η αποκάλυψη πιθανότατα ανατρέπει αυτά που ξέραμε και ερμηνεύαμε για τις εκφράσεις των σκύλων μας, όπως ότι το ελαφρά ανοιχτό στόμα με ανασηκωμένες άκρες είναι το ίδιο με το ανθρώπινο χαμόγελο.
Σκεφτείτε ότι οι σκύλοι είναι τα μόνα πλάσματα που γνωρίζουμε ότι ξέρουν τόσο καλά να αναγνωρίζουν και να ακολουθούν ανθρώπινες χειρονομίες, όπως όταν δείχνουμε κάτι με το δάχτυλο. Ακόμα και οι χιμπατζήδες, οι πιο κοντινοί συγγενείς του ανθρώπου, δεν μπορούν να ακολουθήσουν αυτά τα επικοινωνιακά σήματα τόσο καλά όσο οι σκύλοι.
Μερικοί πιθανοί λόγοι για τους οποίους μπορεί ο σκύλος σας να “χαμογελάει” είναι οι εξής:
– Περνάει καλά παρέα με εσάς ή με άλλους σκύλους.
– Είναι ενθουσιασμένος, όπως όταν του ανακοινώνετε ότι θα πάτε βόλτα.
– Δείχνει ότι του αρέσουν τα χάδια σας και χαλαρώνει.
– Είναι αγχωμένος από κάτι στο περιβάλλον του.
– Έχει κάνει κάποια αταξία κι επιδιώκει να σας “καλοπιάσει” δείχνοντας τα δόντια του ως ένδειξη υποταγής.
Για να καταλάβετε τι σημαίνει το χαμόγελο του σκύλου σας, χρειάζεται κάθε φορά να παρατηρείτε τη συνολικότερη γλώσσα του σώματός του, καθώς και τι συμβαίνει στο περιβάλλον του. Με λίγη εξάσκηση και πολλή παρατηρητικότητα, θα μάθετε να κατανοείτε τι σημαίνει η κάθε έκφραση και συμπεριφορά του αγαπημένου σας κατοικιδίου.