Η άσχημη αλήθεια για το ηλεκτρονικό κολάρο εκπαίδευσης- Τι μπορεί να συμβεί στον σκύλο σας
Μυρτώ Τζώρτζου
07/02/2025

Σκεφτείτε τα θρίλερ όπου βασανίζουν τον πρωταγωνιστή για να τον συμμορφώσουν. Κάπως έτσι συμβαίνει και με τον σκύλο σας όταν του έχετε ηλεκτρονικό κολάρο εκπαίδευσης, γνωστό ως κολάρο- σοκ.
Τα shock collars ή αλλιώς e-collars, παρά τα όσα προβλήματα δημιουργούν σε έναν σκύλο, χρησιμοποιούνται ακόμα από πολλούς- μεταξύ αυτών είναι και εκπαιδευτές- οι οποίοι αναφέρουν ότι είναι ακίνδυνα. Και μιλάνε θετικά για αυτά προτείνοντάς τα. Πιστεύουν ότι δεν βλάπτουν τον σκύλο, ότι απλά του δημιουργούν κάτι σαν ”σοκ” και του αποσπούν την προσοχή ώστε να γίνει μια διόρθωση συμπεριφοράς. Θεωρούν με άλλα λόγια το κολάρο αυτό σαν ένα αποτελεσματικό εργαλείο εκπαίδευσης που σταματά την κακή συμπεριφορά.
Σημαντικό: Το ηλεκτρονικό κολάρο απαγορεύεται από το νόμο λόγω του χαρακτηριστικού του να προκαλεί επώδυνα ερεθίσματα όπως ηλεκτροσόκ.
Πώς λειτουργεί το ηλεκτρονικό κολάρο- Ποια είναι η ”λογική”
Η βασική αρχή λειτουργίας και η ”λογική” πίσω από το κολάρο αυτό που δονείται είναι να προκαλεί μικρά σοκ- με ηχητικό σήμα, σήμα δόνησης, σήμα ηλεκτροπληξίας- στον σκύλο. Με το να προκαλούμε στον σκύλο μέσω του κολάρου μια δυσάρεστη αίσθηση, όποτε κάνει κάτι που δεν θέλουμε, για παράδειγμα όταν γαβγίζει, εκείνος θα σταματήσει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά. Ο σκύλος μπορεί να κάνει συνειρμούς. Θα συνδυάσει μια συμπεριφορά με ένα δυσάρεστο ερέθισμα και θα μάθει ότι κάθε φορά που γαβγίζει, θα βιώνει λόγω του κολάρου μια δυσάρεστη αίσθηση. Αυτά αναφέρουν οι υπέρμαχοι.
Η συγκεκριμένη συσκευή εδώ αντικαθιστά/υποκαθιστά τη θετική εκπαίδευση με κάτι που αυτοί, οι οποίοι το χρησιμοποιούν, ονομάζουν ”θετική τιμωρία” των σκύλων”.

Η πολύ άσχημη αλήθεια πίσω από τη χρήση κολάρων- σοκ σκύλου
Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι έτσι, όπως θέλουν κάποιοι να τα παρουσιάσουν, καθώς, παρά τα όσα λένε, τα κολάρα- σοκ προκαλούν τόσο σωματικό όσο και συναισθηματικό πόνο. Το συναισθηματικό δε τραύμα είναι τρομακτικό επειδή ο σκύλος δεν καταλαβαίνει γιατί βιώνει όλο αυτό.
Οι κτηνίατροι της Animal Care Clinic, στην Junction City, μια πόλη της κομητείας Geary, στο Κάνσας των Ηνωμένων Πολιτειών, αναφέρουν:” Το κολάρο- σοκ δεν είναι μια μακροπρόθεσμη λύση εκπαίδευσης. Χρησιμοποιώντας το, ”χρησιμοποιείτε” το φόβο του ζώου για να καταστείλετε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά του αντί να αντιμετωπίσετε την αιτία πίσω από αυτή. Στην πραγματικότητα, ο σκύλος προσπαθεί να αποφύγει το σοκ αντί να μάθει πώς να συμπεριφέρεται σωστά.”
Η Animal Care Clinic δεν μένει μόνο σε αυτό αλλά αναφέρει τις πολύ άσχημες συνέπειες που έχει μια τέτοια χρήση, μεταξύ αυτών οι:
1. Το κολάρο- σοκ πονάει
Ενώ οι περισσότερες εταιρείες που πωλούν τέτοια κολάρα τονίζουν πόσο “ασφαλή” είναι και πώς “δεν πονάνε πραγματικά”, η πραγματικότητα, σύμφωνα με τους κτηνίατρους της κλινικής, των φιλοζωικών, πλήθος εκπαιδευτών, και πολλών άλλων που γνωρίζουν, είναι άλλη. Ο σκύλος πονάει.
”Αυτά τα κολάρα έχουν σχεδιαστεί για να προκαλούν πόνο σε μια προσπάθεια να σταματήσουν μια συμπεριφορά.”, αναφέρει από την πλευρά του και ο Βρετανός εκπαιδευτής σκύλων και συγγραφέας Dan Abdelnοορ, γνωστός ως Doggy Dan, ο οποίος ζει στη Νέα Ζηλανδία. Ο Dan είναι ιδρυτής του The Online Dog Trainer, ενός online προγράμματος εκπαίδευσης σκύλων, το οποίο έχει βοηθήσει σκύλους σε όλον τον κόσμο.
2. Δεν αλλάζει τη συμπεριφορά του ζώου μακροπρόθεσμα
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω η χρήση αυτών των κολάρων δεν μαθαίνει στον σκύλο ότι αυτό που κάνει είναι κακή συμπεριφορά. Απλώς του μαθαίνει ότι θα υποστεί σοκ να δεν το κάνει. Δεν δείχνει στο κατοικίδιό σας τι θα έπρεπε να κάνει αντ’ αυτού, οπότε όταν βγει το κολάρο, η συγκεκριμένη συμπεριφορά είναι πιθανό να επιστρέψει.

3. Μπορεί να δημιουργήσει πιο προκλητικές και επιθετικές συμπεριφορές
Εδώ θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή. Η Animal Care Clinic, όπως και οι περισσότεροι εκπαιδευτές, αναφέρουν ότι οι σκύλοι αντί να μάθουν ποιες είναι οι αποδεκτές συμπεριφορές, αυτό που διδάσκονται είναι ότι είναι αβοήθητοι και ανίσχυροι. Αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε κατάθλιψη, άγχος ή, ακόμη χειρότερα, σε επιθετικότητα. Μαθαίνουν να είναι φοβισμένοι. Και τα φοβισμένα ζώα μπορεί να γίνουν επιθετικά ζώα, ανεξάρτητα από το πόσο καλή συμπεριφορά είχαν πριν από τη χρήση κολάρων- σοκ.
4. Μπορεί να καταστρέψει τη σχέση με τον σκύλο σας
Οι σκύλοι είναι πιστά πλάσματα και αξίζουν την αγάπη μας- και μόνο. Μόλις ο σκύλος σας αρχίσει να συνδέει την παρουσία σας με μια οδυνηρή εμπειρία, μπορεί να αρχίσει να γίνεται επιφυλακτικός μαζί σας. Υποτίθεται ότι είστε ο προστάτης του, το πρόσωπο που εμπιστεύεται περισσότερο. Το να του επιτρέπετε να βιώνει αυτό το σοκ καταστρέφει τη σχέση σας μαζί του. Και ξέρουμε πόσο σημαντική και πολύτιμη είναι αυτή η σχέση.
Στο ίδιο μήκος πνεύματος είναι και ο Dan:” Τα προβλήματα που δημιουργεί ένα κολάρο- σοκ είναι πολλά, όπως: Αυξημένο άγχος στο ζώο επειδή ανησυχεί για ένα απρόβλεπτο σοκ. Αδικαιολόγητες ανησυχίες ή φόβους για τους καθημερινούς ήχους (μια σειρήνα, για παράδειγμα). Λάθος συσχετισμούς (ένας σκύλος, για παράδειγμα, που κοιτούσε ένα δέντρο εκείνη τη στιγμή που θα λειτουργήσει το κολάρο μπορεί να αρχίσει να φοβάται το δέντρο). Κακή σχέση κηδεμόνα -σκύλου. Ο σκύλος φοβάται τον κηδεμόνα του και θα τον οδηγήσει σε έλλειψη εμπιστοσύνης. Κακή υγεία στο ζώο λόγω του άγχους, του φόβου και του πόνου που βιώνει. Μπορεί ο σκύλος σας να αρχίσει να μη θέλει ακόμα και το φαγητό του. Να γίνει ντροπαλός, φοβικός, νευρικός και άλλα. Πιστεύω ότι δεν θέλετε να κάνετε τον σκύλο σας επιθετικό ή φοβισμένο. Για αυτό είναι τόσο σημαντικό να δημιουργήσετε μια όμορφη και με εμπιστοσύνη σχέση μαζί του, μια σχέση που θα έχει ως αποτέλεσμα μια καλή και αρμονική συνύπαρξη.”

Υπάρχουν θετικές, ”υγιείς” εναλλακτικές λύσεις
Οι κτηνίατροι της Animal Care Clinic αναφέρουν ότι υπάρχουν πολλές επιλογές για την εκπαίδευση του σκύλου σας, που δεν περιλαμβάνουν πόνο ή μεθόδους που βασίζονται στον φόβο. Είναι προτιμότερο να διδάξετε το ζώο σας πώς θέλετε να συμπεριφέρεται με θετικό πάντα τρόπο και να μην ξεχνάτε να επιβραβεύετε τις καλές του συμπεριφορές.
”Είμαι υπέρ των τεχνικών εκπαίδευσης που κερδίζουν το μυαλό του σκύλου. Έτσι δημιουργείται μια σχέση εμπιστοσύνης και σεβασμού. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να τον κάνετε να σας ακούσει”, καταλήγει ο Dan.
Για αυτό αγαπήστε τον σκύλο σας και μην τον υποβάλλετε σε αυτά τα μαρτύρια. Ενημερωθείτε και αναζητήστε, αν χρειάζεται, τη βοήθεια του κτηνιάτρου σας ή ενός θετικού εκπαιδευτή. Η θετική εκπαίδευση κάνει θαύματα.