Γιατί οι σημερινές φυλές σκύλων διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους
Στέλλα Πανοπούλου
03/03/2025
Κοντότριχα, μακρύτριχα, με κρεμάμενα ή όρθια αυτιά, με μούσια ή χωρίς, φύλακες, σκυλιά της αγκαλιάς, μεγαλόσωμα και μικρόσωμα: στην εποχή μας υπάρχουν αμέτρητες φυλές σκύλων.
Αν όλοι οι σκύλοι προέρχονται από τον γκρι λύκο, τότε πώς γίνεται όλες οι φυλές που γνωρίζουμε σήμερα να είναι τόσο διαφορετικές η μία από την άλλη;
Το 1868, ο Κάρολος Δαρβίνος ήταν ένας από τους πρώτους που πρότεινε μια απάντηση. Στο βιβλίο του “Η διαφοροποίηση των Φυτών και των Ζώων υπό Εξημέρωση”, ο μεγάλος Άγγλος φυσιοδίφης και βιολόγος εισήγαγε μια θεωρία η οποία σήμερα είναι γνωστή ως “το Σύνδρομο της Εξημέρωσης”. Αυτό που έλεγε η συγκεκριμένη θεωρία ήταν ότι όταν οι άνθρωποι ξεκίνησαν να εξημερώνουν τους λύκους (ή τους προγόνους όλων των άλλων εξημερωμένων ειδών), επέλεγαν τα άτομα που ήταν πιο ήρεμα και πειθήνια, κάτι που συνέβαλε και στη διαιώνιση άλλων συγκεκριμένων χαρακτηριστικών.
Φυσικά, σήμερα γνωρίζουμε σε μεγαλύτερο βάθος πώς κληρονομούνται τα σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά των ζώων. Γνωρίζουμε περισσότερα σχετικά με την τεχνητή επιλογή, την εκτροφή εξημερωμένων ζώων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, και πώς αυτή αλλάζει ένα είδος τόσο σωματικά όσο και συμπεριφορικά.
Ας δούμε, λοιπόν, πιο αναλυτικά γιατί οι σκύλοι στις μέρες μας διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους, και πώς αυτές οι διαφορές επηρεάζουν την κατάσταση της υγείας τους.
Οι περισσότερες σύγχρονες φυλές σκύλων αναπτύχθηκαν τον 19ο αιώνα
Η επικρατούσα γενετική και αρχαιολογική έρευνα δείχνει ότι οι λύκοι ξεκίνησαν να εξημερώνονται περίπου 30.000-15.000 χρόνια πριν. Παρόλα αυτά, οι σκύλοι με τους οποίους συμβιώνουμε σήμερα απέχουν πολύ από τους πρώτους εκείνους εξημερωμένους λύκους. Αυτό συμβαίνει γιατί, με την πάροδο των χρόνων και καθώς η εξημέρωση συνέχιζε, οι άνθρωποι εξακολουθούσαν να επιλέγουν τους σκύλους ανάλογα με τα παρατηρήσιμα χαρακτηριστικά που τους άρεσαν περισσότερο. Παρότι υπάρχουν κάποιες φυλές σκύλων με ιστορία 5.000 ετών, οι περισσότερες φυλές που βλέπουμε σήμερα αναπτύχθηκαν κατά τη μεγάλη Βικτωριανή Έκρηξη των Φυλών, τον 19ο αιώνα.
Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι χρειάζονταν οικόσιτα ζώα τα οποία θα έκαναν συγκεκριμένες εργασίες. Έτσι, ανέπτυξαν φυλές σκύλων που μπορούσαν να τους βοηθούν στα πάντα, από το κυνήγι και τη φύλαξη των κοπαδιών, μέχρι τη συμμετοχή σε αγώνες, την προστασία, και την παρέα.
Οι σκύλοι εξετράφησαν ώστε να διατηρούν τα κουταβίσια χαρακτηριστικά τους στην ενηλικίωση
Οι εκτροφείς σκύλων συχνά επέλεγαν οι σκύλοι που εξέτρεφαν να διατηρούν τα κουταβίσια χαρακτηριστικά τους και στην ενηλικίωση. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί μοντέρνοι σκύλοι έχουν στρογγυλά κεφάλια, μεγάλα μάτια, κοντά μουσούδια, και μικρά σώματα. Ακόμα, συχνά παρουσιάζουν κουταβίσιες συμπεριφορές, όπως είναι το γλείψιμο και το κούνημα της ουράς – συμπεριφορές που είναι ιδιαίτερα φιλικές και παιχνιδιάρικες, και λιγότερο επιθετικές.
Φυσικά, οι μοντέρνες φυλές σκύλων διαφέρουν δραματικά μεταξύ τους, ως προς τον βαθμό που διατηρούν τα σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά των κουταβιών.
Προβλήματα υγείας
Δυστυχώς, παρότι αυτή η τάση να εκτρέφονται σκύλοι που διατηρούν τα κουταβίσια χαρακτηριστικά τους μπορεί να τους κάνει πιο ελκυστικούς στους ανθρώπους, καθιστώντας την υιοθεσία τους πιο εύκολη, μπορεί να προκαλέσει και σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι φυλές με τις πιο ακραίες σωματικές διαφοροποιήσεις από τους προγόνους τους, όπως είναι οι βραχυκεφαλικές, συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη ζέστη, ή περιορισμένη αντοχή στην άσκηση. Το μέγεθος και το σχήμα των κεφαλιών τους μπορεί επίσης να οδηγήσει σε εγκεφαλικές και οδοντικές παθήσεις, καθώς και δυσκολίες κατά τη γέννηση.
Με την πάροδο χιλιάδων ετών, η εξημέρωση προκάλεσε διαφοροποιήσεις τόσο στην εμφάνιση όσο και στη συμπεριφορά των σκύλων. Στη συνέχεια, η εντατική τεχνητή επιλογή συγκεκριμένων χαρακτηριστικών και προσωπικοτήτων άλλαξε ακόμα περισσότερο τα χνουδωτά φιλαράκια μας. Αν και οι αλλαγές αυτές έχουν παράξει τα πιο αξιολάτρευτα πλάσματα στον πλανήτη, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι έχουν οδηγήσει και στην εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων υγείας.
