Οι άνθρωποι που ζουν μαζί με σκύλους δεν αργούν να συνειδητοποιήσουν ότι ο πιο πιστός φίλος του ανθρώπου χαρακτηρίζεται, εκτός των άλλων, και από ιδιαίτερη εξυπνάδα.

Μπορεί συχνά να κοροϊδεύουμε χαϊδευτικά τον σκύλο μας υποτιμώντας τη νοημοσύνη του επειδή δεν μας φέρνει πίσω το μπαλάκι που του έχουμε πετάξει, αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι τα αγαπημένα μας φιλαράκια μάλλον καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα απ’ όσα νομίζουμε.

Σύμφωνα με ερευνητές που μελέτησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα σκύλων όταν τους έδειχναν μπαλάκια, παντόφλες, λουριά, και άλλα στερεοτυπικά σκυλίσια αντικείμενα, οι χνουδωτοί μας φίλοι μπορούν να κατανοήσουν τη σημασία συγκεκριμένων λέξεων. Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα της έρευνας υποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλος του σκύλου μπορεί να φτάσει πιο πέρα από την υπακοή σε απλές εντολές όπως είναι το “κάτσε” και το “μείνε”, και να κατανοήσει ακόμα και νοήματα ουσιαστικών – τουλάχιστον εκείνων που αναφέρονται σε αντικείμενα που τον ενδιαφέρουν.

Η Marianna Boros, που συνέβαλε στην οργάνωση των πειραμάτων στο Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd στην Ουγγαρία, δήλωσε: “Πιστεύω ότι η ικανότητα υπάρχει σε όλους τους σκύλους. Αυτό αλλάζει την κατανόησή μας για την εξέλιξη της γλώσσας και την αίσθησή μας για το τι είναι μοναδικά ανθρώπινο.”

Η κατανόηση των λέξεων από τους σκύλους είναι ένα ζήτημα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους επιστήμονες, οι οποίοι έχουν μελετήσει ενδελεχώς το βάθος και τα όρια αυτής της σκυλίσιας δυνατότητας. Μια έρευνα που έλαβε χώρα το 2022 κατέληξε στο ότι οι κηδεμόνες σκύλων πιστεύουν ότι οι χνουδωτοί τους σύντροφοι ανταποκρίνονται σε 15-215 λέξεις. Σε μια παλαιότερη έρευνα το 2011, ψυχολόγοι στη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ κατέγραψαν την περίπτωση ενός border collie με το όνομα Chaser που, μετά από τρία χρόνια εντατικής εκπαίδευσης, είχε μάθει τις ονομασίες πάνω από 1000 αντικειμένων, μεταξύ των οποίων 800 πάνινων παιχνιδιών, 116 μπαλών, και 26 φρίσμπι.

Παρόλα αυτά, οι παραπάνω έρευνες δεν έχουν εντρυφήσει ιδιαίτερα στις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στον σκυλίσιο εγκέφαλο όταν επεξεργάζεται λέξεις. Η Boros και οι συνεργάτες της προσκάλεσαν 18 κηδεμόνες σκύλων με τα κατοικίδιά τους στο εργαστήριο με σκοπό να διαλευκάνουν το μυστήριο. Κάθε κηδεμόνας έφερε μαζί του πέντε αντικείμενα τα οποία γνώριζε καλά ο σκύλος του, όπως μπαλάκια, παντόφλες, παιχνίδια, και λουριά βόλτας.

Στο εργαστήριο, ζητήθηκε από τους κηδεμόνες να πουν λέξεις που αναφέρονται σε αντικείμενα πριν δείξουν στον σκύλο τους είτε το σωστό αντικείμενο, είτε κάποιο άλλο. Για παράδειγμα, ένας κηδεμόνας μπορεί να έλεγε “Κοίτα, η μπάλα”, κρατώντας όμως ένα φρίσμπι. Το πείραμα επαναλήφθηκε πολλές φορές, με τους κηδεμόνες να δείχνουν τόσο τα σωστά αντικείμενα, όσο και τα λάθος.

Κατά τη διάρκεια των δοκιμασιών αυτών, οι ερευνητές παρατήρησαν την εγκεφαλική λειτουργία των σκύλων μέσω εγκεφαλογραφημάτων. Φάνηκε ότι οι εγκέφαλοι των σκύλων παρουσίαζαν διαφορετικά μοτίβα δραστηριότητας όταν ο κηδεμόνας αναφερόταν σωστά σ’ ένα αντικείμενο απ’ ότι όταν αναφερόταν με τον λάθος τρόπο.

Παρόμοια μοτίβα παρατηρήθηκαν και στα εγκεφαλογραφήματα ανθρώπων που υπεβλήθησαν στις ίδιες δοκιμασίες, και η ερμηνεία τους ήταν ότι οι άνθρωποι αναγνώριζαν μια λέξη αρκετά καλά ώστε να σχηματίσουν μια νοητική αναπαράσταση η οποία είτε επιβεβαιωνόταν είτε προκαλούσε μπέρδεμα ανάλογα με το αντικείμενο που τους έδειχναν.

Στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology δημοσιεύτηκε η αναφορά της έρευνας, στην οποία γίνεται λόγος για τις πρώτες “νευρολογικές αποδείξεις για τη γνώση των λέξεων που αφορούν αντικείμενα σε ένα μη ανθρώπινο ζώο”.

Η Boros ξεκαθάρισε, βέβαια, ότι δεν εννοεί πως οι σκύλοι κατανοούν τις λέξεις το ίδιο καλά με τους ανθρώπους. Για παράδειγμα, χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί το αν οι σκύλοι μπορούν να γενικεύσουν με τον τρόπο που μαθαίνουν οι άνθρωποι ως μωρά, και να καταλάβουν ότι η λέξη “μπάλα” μπορεί να αναφέρεται σε κάθε παιχνίδι σφαιρικού σχήματος, και όχι σε μια συγκεκριμένη μπάλα που γνωρίζουν και αγαπούν.

Έρευνα: Οι κατσίκες καταλαβαίνουν τις συναισθηματικές μεταπτώσεις στη φωνή των ανθρώπων

Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν αξιοθαύμαστα!

Τα αποτελέσματα της έρευνας οδήγησαν στην εξής απορία: αν οι σκύλοι κατανοούν κάποια ουσιαστικά, γιατί οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν το δείχνουν; Μια πιθανότητα είναι ο σκύλος να γνωρίζει σε τι αναφέρεται μια λέξη, αλλά να μην θέλει να προχωρήσει σε κάποια ενέργεια σχετικά μ’ αυτή.

Η Δρ. Holly Root-Gutteridge, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν η οποία δεν συμμετείχε στην έρευνα, αποκάλεσε το συγκεκριμένο ερευνητικό εγχείρημα “συναρπαστικό”.

“Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον γιατί πιστεύω ότι είναι απίθανο αυτό να άρχισε κατά τη διάρκεια της εξημέρωσης, οπότε μπορεί να είναι πιο διαδεδομένο μεταξύ των θηλαστικών. Αυτό είναι συναρπαστικό από μόνο του καθώς ρίχνει ένα νέο φως στην εξέλιξη της γλώσσας,” είπε. “Μπορεί να είναι το γεγονός ότι οι σκύλοι δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το παιχνίδι του “φέρε αυτό το συγκεκριμένο πράγμα” για να παίξουν μαζί μας με τον τρόπο που τους έχουμε εκπαιδεύσει και δοκιμάσει μέχρι τώρα. Ο σκύλος σας μπορεί να κατανοεί τι του λέτε αλλά να επιλέγει να μην δράσει”.

Με πληροφορίες από The Guardian