Επιστήμονες αναδεικνύουν τα οφέλη για τα παιδιά που διαβάζουν σε σκύλους
Στέλλα Πανοπούλου
26/01/2025
Εσείς γνωρίζατε ότι σε πολλές χώρες υπάρχει ως πρακτική τα παιδιά να διαβάζουν σε σκύλους;
Σύμφωνα με τη Jill Steel, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, τα προγράμματα Reading to Dogs (RTD), που περιλαμβάνουν παιδιά που διαβάζουν σε σκύλους οι οποίοι συνοδεύονται από τους χειριστές τους, γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή στα σχολεία της Βρετανίας.
Η ιδέα πίσω από αυτά τα εγχειρήματα προέρχεται από τις Η.Π.Α., όπου το 1999 ξεκίνησε το πρόγραμμα Reading Education Assistance Dogs. Έκτοτε, παρόμοια προγράμματα διοργανώνονται σε όλον τον κόσμο.
Τα οφέλη αυτής της πρακτικής συνδέονται με τις ανιδιοτελείς, θετικές αντιδράσεις των σκύλων, και τον τρόπο με τον οποίο τα χνουδωτά μας φιλαράκια ξέρουν να ακούν χωρίς να κρίνουν. Υπάρχουν αρκετές έρευνες που αναδεικνύουν τα οφέλη της συγκεκριμένης πρακτικής στην αυτοπεποίθηση και στις αναγνωστικές δεξιότητες των παιδιών.
Στο blog της Βρετανικής Ένωσης Έρευνας για την Εκπαίδευση διαβάζουμε τις εμπειρίες των ίδιων των παιδιών, όπως καταγράφηκαν στα πλαίσια ερευνών για την ανάγνωση βιβλίων σε σκύλους στα πλαίσια του σχολικού προγράμματος.
Τι λένε τα παιδιά;
Οι πιο συχνές δηλώσεις των παιδιών περιλαμβάνουν συναισθήματα χαράς και αυξημένης απόλαυσης της ανάγνωσης. “Όταν είμαι στενοχωρημένος με κάνει χαρούμενο”, “(ο σκύλος) με κάνει να θέλω να διαβάσω”, “Αγαπώ τους σκύλους, είναι οι καλύτεροι”, “Μου αρέσει να διαβάζω στον σκύλο και να τον χαϊδεύω”, “Συνήθως δεν μου αρέσει το διάβασμα αλλά όταν διαβάζω [στον σκύλο] είναι καλύτερα”, είναι μερικά μόνο από τα πράγματα που είπαν τα παιδιά που συμμετείχαν σε παραπάνω από μία έρευνες.
Τα παιδιά δηλώνουν ότι διασκεδάζουν διαβάζοντας στα σκυλιά, καθώς τα αγαπημένα τους ζώα αντιδρούν στην ανάγνωση με δεκτικότητα και ήρεμο, πηγαίο, σκυλίσιο ενδιαφέρον. Οι θετικές συνδέσεις που κάνουν τα παιδιά ανάμεσα στα σκυλιά και στο βιβλίο τα ενθαρρύνει να δουν με άλλο μάτι την ανάγνωση, την οποία συχνά παίρνουν από φόβο, ή βαριούνται. Η διαδικασία της ανάγνωσης γίνεται έτσι πιο διαδραστική και βοηθά τα παιδιά να επικοινωνήσουν με τα ζώα και να τα γνωρίσουν καλύτερα.
Ακόμα, έχει καταγραφεί ότι κάποια παιδιά αναφέρουν αυξημένη προσμονή για την επόμενη συνεδρία ανάγνωσης σε σκύλους, καθώς και αυξημένη συμπάθεια για το σχολείο. “Ένιωθα ενθουσιασμό όταν ήξερα ότι ερχόταν”, “Μου αρέσει το σχολείο περισσότερο γιατί μπορώ να διαβάσω στον σκύλο”, δήλωσαν κάποια παιδιά που συμμετείχαν σε έρευνες.
Επιπλέον καταγράφεται ότι η συγκεκριμένη πρακτική ενισχύει την αυτοπεποίθηση και τις αναγνωστικές δεξιότητες των μαθητών, και μειώνει το άγχος που συνδέεται με την ανάγνωση. “Βελτιώνομαι πολύ στην ανάγνωση”, “Με βοηθάει κάπως με τις δύσκολες λέξεις”, “Ένιωθα πολύ πιο χαλαρά όταν διάβαζα”. Κάποια παιδιά δήλωσαν, μάλιστα, ότι η συνήθεια της ανάγνωσης σε σκύλους τα ωθεί να διαβάζουν περισσότερο.
Γιατί βοηθά η παρουσία των σκύλων;
Όταν τα ίδια παιδιά ερωτήθηκαν γιατί βρίσκουν την ανάγνωση σε σκύλους τόσο βοηθητική, αυτά εξήγησαν: “Με βοηθούσε να συνεχίσω να προσπαθώ γιατί δεν ένιωθα ότι κάποιος με κρίνει”, “Μου αρέσει γιατί [οι σκύλοι] είναι τέλειοι ακροατές”, “Νιώθω χαρούμενη γιατί δεν είναι όπως όταν διαβάζεις σε έναν άνθρωπο”, “[ο σκύλος] δεν κάνει σχόλια όπως… είπες κάτι λάθος… δεν έχει πρόβλημα αν κάνεις λάθη”, “Μου άρεσε ότι [ο σκύλος] δεν σου λέει τι να κάνεις, απλά κάθεται εκεί και… σε ακούει”. Αυτά τα σχόλια δείχνουν ότι η παρουσία των σκύλων καθιστά την ανάγνωση πιο απολαυστική και μειώνει το άγχος σχετικά με την απόδοση.
Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι δεν είναι όλα τα παιδιά το ίδιο θετικά απέναντι στην προοπτική της ανάγνωσης σε σκύλους. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό πριν ένα σχολείο προχωρήσει στην πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος, να ληφθούν υπόψη παράμετροι όπως είναι οι αλλεργίες, οι φοβίες, και οι κίνδυνοι που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι μαθητές, οι σκύλοι, ή το προσωπικό του σχολείου. Οι σκύλοι πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι και να τα πηγαίνουν καλά με τα παιδιά, και οι χειριστές τους πρέπει να είναι παρόντες ώστε τα ζώα να νιώθουν συνεχώς ασφάλεια.
Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ανάγνωση παρουσία σκύλων έχει ιδιαίτερα θετικές επιδράσεις στις αναγνωστικές δεξιότητες των παιδιών με δυσλεξία. Συνεπώς, λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα, η ανάγνωση παρουσία σκύλων πρέπει να ενθαρρύνεται για τους νεαρούς μαθητές, καθώς τα οφέλη είναι πολλαπλά, τόσο εκπαιδευτικά, όσο και ψυχοκοινωνικά.
