Όταν η οικογένειά μου πήρε σκυλάκι δέκα χρόνια πριν, θυμάμαι ότι υπήρχαν ακόμα εκπαιδευτές που συνιστούσαν το “σβέρκωμα” του σκύλου ως πρακτική πειθάρχησης.

Πρόκειται για μια τεχνική που δεν σπάνια συναντώ πλέον, κι αυτό με ώθησε να αναρωτηθώ αν τελικά είναι θεμιτή ή όχι, αν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, κι αν προκαλεί πόνο στα αγαπημένα μας σκυλάκια.

Σύμφωνα με κτηνιάτρους, το “σβέρκωμα” ήταν, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, μια αρκετά διαδεδομένη μέθοδος χειρισμού των σκυλιών, κατά την οποία ο χειριστής πιάνει το σκυλάκι από το ελαστικό δέρμα του σβέρκου του για να το ακινητοποιήσει. Το κατά πόσο αυτή η μέθοδος είναι σωστή, έχει αποτελέσει θέμα συνεχούς διαπραγμάτευσης μεταξύ κηδεμόνων και κτηνιάτρων. Κάποιοι πιστεύουν ότι το σβέρκωμα είναι μια χρήσιμη και άκακη μέθοδος πειθάρχησης του σκύλου, ενώ άλλοι διαφωνούν με τη χρήση του και υποστηρίζουν ότι μπορεί να πονέσει ή ακόμα και να τραυματίσει το σκυλάκι. Μέχρι πρότινος θεωρείτο ότι το σβέρκωμα δεν βλάπτει τον σκύλο, καθώς αποτελεί μια φυσιολογική πρακτική της μαμάς που θέλει να νουθετήσει το μικρό της. Σήμερα, πολλοί αμφισβητούν αυτή τη θεωρία, υποστηρίζοντας ότι η μητέρα πιάνει τα μικρά της από τον σβέρκο μόνο για να τα μεταφέρει από το ένα σημείο στο άλλο, και όχι για να τους μάθει καλούς τρόπους.

Ας δούμε πού έχει καταλήξει η πλειοψηφία των ειδικών σήμερα:

Τα υπέρ του σβερκώματος

Κάποιοι κηδεμόνες και εκπαιδευτές σκύλων εκθέτουν τα εξής επιχειρήματα υπέρ αυτής της πρακτικής:

● Σας βοηθά να επιβληθείτε ως “αρχηγός της αγέλης” και να πειθαρχήσετε τον σκύλο σας.

● Σας βοηθά να σταματήσετε έναν σκύλο όταν πηγαίνει να επιδοθεί σε επικίνδυνες επιθετικές πράξεις (π.χ. δάγκωμα, επίθεση).

● Σας βοηθά να σταματήσετε έναν σκύλο όταν πηγαίνει να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο (π.χ. πάει να πεταχτεί στον δρόμο ή να φάει κάτι από κάτω κατά τη διάρκεια της βόλτας).

Τα κατά του σβερκώματος

Το σβέρκωμα, αν γίνει σωστά, μπορεί να είναι ασφαλές για τον σκύλο σας. Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, μπορεί να του προκαλέσει πόνο και δυσφορία. Ειδικά αν δεν το κάνετε σωστά, το να πιάνετε και να σηκώνετε τον σκύλο σας από το πιο χαλαρό δέρμα του σβέρκου μπορεί να προκαλέσει τον λαιμό του να στραφεί απότομα ή υπό άβολη γωνία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς στον αυχένα και προβλήματα στη σπονδυλική στήλη. Ακόμα, σηκώνοντας ένα σκυλάκι από τον σβέρκο, μπορεί να το κάνουμε να νιώσει άγχος, φόβο, απειλή, και να συνδέσει την πράξη με εμάς. Αν ο σκύλος μας βιώσει το σβέρκωμα ως τιμωρία, αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη σχέση μας μαζί του.

Σήμερα, πολλοί ειδικοί συνιστούν να αποφεύγετε το σβέρκωμα εκτός από ειδικές περιπτώσεις, κυρίως όταν μπορεί να τον σταματήσει από το να προκαλέσει βλάβη στον εαυτό του ή στους άλλους.

Εναλλακτικές

Ορίστε κάποιες λύσεις στις οποίες μπορείτε να καταφύγετε για τον έλεγχο και την πειθάρχηση του σκύλου σας αντί για το σβέρκωμα:

● Εκπαιδεύστε τον σκύλο σας από μικρή ηλικία χρησιμοποιώντας τις αποτελεσματικές τεχνικές θετικής ενίσχυσης – επιβραβεύοντάς τον, δηλαδή, για κάθε επιθυμητή συμπεριφορά, αντί να τον τιμωρείτε για τις ανεπιθύμητες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και clicker για να σας βοηθήσει με τη διαδικασία της εκπαίδευσης.

● Αφού ο σκύλος σας παραφερθεί, μπορείτε να τον απομονώσετε για λίγα λεπτά σε ένα ήσυχο μέρος, ήρεμα και χωρίς σωματική τιμωρία ή φωνές.

● Παίξτε και ασκηθείτε παρέα με τον σκύλο σας, ώστε να εκτονώνεται και να αποφεύγει την ανία και το άγχος.

● Αν υιοθετήσατε κουτάβι, είναι σημαντικό να περνάει την ημέρα του σε έναν ελεγχόμενο χώρο ο οποίος δεν θα εγκυμονεί κινδύνους, και δεν θα του επιτρέπει να κάνει ριψοκίνδυνα πράγματα. Όταν βγαίνει από τον ασφαλή χώρο του, χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση.

● Όταν το κουτάβι σας εμφανίζει ανεπιθύμητες συμπεριφορές, προσπαθήστε να τραβήξετε την προσοχή του προτείνοντάς του κάποια άλλη ασχολία, π.χ. όταν μασουλάει το παπούτσι σας, τραβήξτε το μακριά και αντικαταστήστε το με ένα παιχνίδι.

● Βοηθήστε το κουτάβι σας να συνηθίσει να φοράει σαμαράκι, ώστε να μπορείτε να το τραβήξετε από εκεί όταν θέλετε να σταματήσετε κάποια επικίνδυνη ή ανάρμοστη συμπεριφορά.