Αν και η επικοινωνία μεταξύ των σκύλων μελετάται χρόνια από τους ερευνητές, έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε.

Οι σκύλοι έχουν πολύπλοκες μορφές επικοινωνίας και όταν φτάνουμε στο να τις κατανοούμε, σίγουρα μας εκπλήσσουν. Ένα ερώτημα που μπορεί να έχει δημιουργηθεί σε κάποιους είναι αν οι τετράποδοι φίλοι μας μπορούν να έχουν προφορά όπως οι άνθρωποι. Μπορούν, δηλαδή, δύο σκύλοι που ζουν σε αντίθετες περιοχές του πλανήτη να επικοινωνήσουν; Θα ακούγονται διαφορετικά και θα έχουν προφορά όπως κι εμείς; Από τι εξαρτάται η προφορά τους;

Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα.

Αρχικά, θα πρέπει να δώσουμε τον ορισμό της προφοράς. Η γλωσσολογία, λοιπόν, ορίζει την προφορά ως το διαφορετικό άκουσμα των ίδιων ήχων ή λέξεων σε μια γλώσσα. Οι προφορές είναι χαρακτηριστικές και συνήθως διαμορφώνονται γεωγραφικά. Μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την περιοχή και τον πολιτισμό. Για παράδειγμα, η ίδια πρόταση μπορεί να ακούγεται διαφορετικά στην κεντρική Ελλάδα απ’ ότι στη βόρεια. Παρόλο που μιλάμε την ίδια γλώσσα, ανάλογα την καταγωγή μας και την περιοχή που έχουμε μεγαλώσει, η ίδια πρόταση μπορεί να ακούγεται διαφορετικά.

Τεχνικά, λοιπόν, η προφορά συνδέεται με μια προφορική γλώσσα και με λέξεις. Οπότε, ουσιαστικά τα ζώα – και στην περίπτωσή μας οι σκύλοι – δεν μπορούν να έχουν πραγματική προφορά. Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι οι φωνές τους να ακούγονται διαφορετικές, κάτι που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.

Τα άγρια ζώα μπορούν να έχουν προφορά;

Στην άγρια φύση υπάρχουν μερικές καταγεγραμμένες περιπτώσεις ζώων που ανήκουν στο ίδιο είδος αλλά επικοινωνούν με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με την τοποθεσία που βρίσκονται.

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Πράγας αναφέρει ότι μια ομάδα χρυσοτσίχλονων (είδος πουλιών) που βρισκόταν στην Αγγλία αλλά μεταφέρθηκαν στη Νέα Ζηλανδία σταμάτησαν να τραγουδούν τα ίδια τραγούδια που τραγουδούσαν στην Αγγλία. Αν και αυτό δεν αποτελεί απαραίτητα προφορά, δείχνει ότι το περιβάλλον σίγουρα επηρεάζει την επικοινωνία μεταξύ των ζώων.

Ακόμη μία έρευνα για τις φάλαινες φυσητήρες έδειξε ότι οι τρόποι επικοινωνίας τους ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και την τοποθεσία. Παρόλα αυτά, οι φάλαινες είναι σε θέση να καταλάβουν άλλες φάλαινες φυσητήρες.

Άρα, οι εξωτερικοί παράγοντες επηρεάζουν την επικοινωνία και την “προφορά” ενός ζώου.

Τελικά, οι σκύλοι έχουν προφορά;

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, δεν είναι ακριβώς προφορά αυτό που έχουν οι σκύλοι. Ουσιαστικά έχουν διαφορετικά γαβγίσματα. Γι’ αυτό και δύο σκύλοι από την ίδια γέννα μπορεί να έχουν διαφορετικά γαβγίσματα – δεν εννοούμε το ηχόχρωμα της φωνής τους αλλά τον τρόπο με τον οποίο γαβγίζουν. Άρα, δύο σκύλοι που ο ένας είναι από την Αμερική και ο άλλος από την Ευρώπη μπορούν να επικοινωνήσουν αφού στην ουσία “μιλάνε” την ίδια γλώσσα, παρόλο που έχουν τη δική του “προφορά”.

Από τι εξαρτάται, όμως, η προφορά των σκύλων; Τι την επηρεάζει;

● Φυλή: Η φυλή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στις διαφορές μεταξύ των σκύλων, καθώς μπορεί να καθορίσει πράγματα, όπως το αν ένας σκύλος θα είναι καλός στο κολύμπι, αν θα είναι επιλεκτικός στο φαγητό, αν θα έχει μακριά πόδια και μακρύ τρίχωμα. Έτσι, λοιπόν, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και στο γάβγισμα του σκύλου γιατί επηρεάζει το σχήμα του λαιμού του αλλά και τις φωνητικές του χορδές – το σχήμα και το μέγεθός τους. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τη διαφορά του γαβγίσματος ενός γαλλικού μπουλντόγκ και ενός τσιουάουα. Το πρώτο έχει πιο βραχνό γάβγισμα, σε χαμηλούς τόνους, ενώ το δεύτερο έχει πιο έντονο γάβγισμα σε υψηλότερους τόνους. Αυτό οφείλεται τόσο στο διαφορετικό τους μέγεθος όσο και στις διαφορετικές φωνητικές τους χορδές.

● Περιβάλλον: Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει το γάβγισμα του σκύλου είναι το περιβάλλον. Ως κοινωνικά ζώα, οι σκύλοι τείνουν να μιμούνται ενστικτωδώς τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα που ζουν μαζί. Οι σκύλοι μπορούν να μάθουν ήχους από εμάς αλλά και από τα ζώα που μένουν στο ίδιο σπίτι, ή τουλάχιστον να προσπαθήσουν να τους μιμηθούν. Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι ένας σκύλος που ζει σε μια οικογένεια που έχει μωρό ή άλλο σκύλο, αρχίζει και μαθαίνει να κλαψουρίζει όπως κάνει το μωρό ή να γαβγίζει με παρόμοιο τρόπο του άλλου σκύλου.

● Εκπαίδευση: Το τελευταίο πράγμα που μπορεί να επηρεάσει την “προφορά” ενός σκύλου είναι η εκπαίδευση. Μέσω της εκπαίδευσης μπορούν να διδαχθούν στον σκύλο πάρα πολλά πράγματα, πάντα μέσα στον κατάλληλο χρόνο και με υπομονή. Πολλοί κηδεμόνες μαθαίνουν στους σκύλους τους να “μιλούν”. Συχνά, μάλιστα, θα παρατηρήσετε ότι ο τόνος του κηδεμόνα και του σκύλου μοιάζουν καθώς αυτή εντολή διδάσκεται κυρίως μέσω της μίμησης. Σίγουρα θα έχετε πετύχει κάπου στο ίντερνετ βιντεάκια με σκύλους να μιλούν και ειδικά με τα λατρεμένα μας χάσκι. Αν θέλετε μπορείτε κι εσείς να προσπαθήσετε να μάθετε στον σκύλο σας να “μιλάει”, από μικρά, “κοφτά” γαβγίσματα μέχρι και ολόκληρες “προτάσεις”.

Τελευταίες σκέψεις

Για να είμαστε ακριβείς, τα σκυλιά δεν μπορούν να έχουν προφορά με την κλασσική έννοια γιατί δεν μπορούν να μιλήσουν την ανθρώπινη γλώσσα. Ωστόσο, έχουν το δικό τους μοναδικό τρόπο γαβγίσματος, ο οποίος οφείλεται στους παραπάνω παράγοντες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο δικός τους τρόπος επικοινωνίας τους επιτρέπει να καταλαβαίνουν όλους τους σκύλους, ανεξαρτήτως της φυλής τους, της καταγωγής τους ή του περιβάλλοντος που έχουν μεγαλώσει.