Οι άνθρωποι που φοβούνται τα σκυλιά συχνά αναρωτιούνται: μπορούν τα ζώα αυτά να μυρίσουν τον φόβο τους; Και αν ναι, πώς μπορεί να αντιδράσουν σε αυτόν;

Όταν ήμουν παιδί, φοβόμουν κι εγώ τους σκύλους, μέχρι που ο ερχομός ενός beagle στην οικογένεια βοήθησε να εξανεμιστούν όλοι οι φόβοι μου. Θυμάμαι συχνά, όταν επισκεπτόμουν κάποιο σπίτι με σκύλο, ή όταν συναντούσα ακόμα κι ένα κουταβάκι στο πάρκο, να αναρωτιέμαι με τρόμο: μπορεί να καταλάβει ότι το φοβάμαι; Είναι πιθανό κάτι τέτοιο να το κάνει να με κυνηγήσει;

Οι τετράποδοι φίλοι μας έχουν εξαιρετική όσφρηση, πολλές χιλιάδες φορές πιο οξυμένη από τη δική μας. Αυτό σημαίνει ότι αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους πολύ διαφορετικά απ’ ότι εμείς οι άνθρωποι. Εμείς μπορεί να βασιζόμαστε κυρίως σε οπτικά ερεθίσματα για να κατανοήσουμε ό,τι μας περιβάλλει, ενώ οι σκύλοι βασίζονται πολύ περισσότερο στις οσμές.

Έχει αποδειχθεί ότι ο πιο πιστός φίλος του ανθρώπου μπορεί να καταλάβει αν είναι συγγενείς με κάποιο άλλο ζώο από τη μυρωδιά του, να αναγνωρίσει από ποιο μέρος του σώματος ενός ανθρώπου πηγάζει μια συγκεκριμένη μυρωδιά, και να ανταποκριθεί θετικά στην οσμή ενός οικείου του ανθρώπου.

Βάσει αυτών των ευρημάτων, είναι λογικό να υποθέτουμε ότι οι σκύλοι μπορούν να αντιληφθούν τις χημικές μεταβολές στη μυρωδιά μας όταν φοβόμαστε. Πράγματι, έχει αποδειχθεί ότι ο καρδιακός ρυθμός τους αυξάνεται και εμφανίζουν σημάδια στρες όταν μυρίζουν των ιδρώτα ανθρώπων που νιώθουν φόβο. Αυτό, βέβαια, μπορεί να μην οφείλεται συγκεκριμένα στην ιδιαίτερη “μυρωδιά” του φόβου, αλλά μόνο και μόνο στο γεγονός ότι, όταν κάποιος φοβάται, ιδρώνει, και οι σκύλοι μπορούν να παρατηρήσουν διάφορες αλλαγές στο σώμα ενός ανθρώπου ανάλογα με τα συναισθήματα που βιώνει.

Ακόμα και να μπορούν, όμως, να μυρίσουν τον φόβο, τι σημασία έχει;

Για ένα άτομο που φοβάται τους σκύλους, η αίσθηση ότι ένα μαλλιαρό πλάσμα μπορεί να αντιληφθεί τα συναισθήματά του όπως κι αν συμπεριφέρεται το ίδιο, και πρόκειται να φερθεί επιθετικά προς εκείνο αν καταλάβει τον φόβο του, αποτελεί σίγουρα μια πολύ τρομαχτική σκέψη. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει η πεποίθηση ότι, αν ένας σκύλος καταλάβει τον φόβο μας, θεωρητικά κινδυνεύουμε να μας επιτεθεί – κι αυτό οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο, καθώς ο φόβος εντείνεται, προκαλώντας πανικό.

Τι μπορεί να κάνει ένας σκύλος που αντιλαμβάνεται τον φόβο ενός ανθρώπου;

Για να απαντήσουν στο παραπάνω ερώτημα, επιστήμονες συνέλεξαν ιδρώτα από ανθρώπους που αισθάνονταν είτε χαρά είτε φόβο, και παρατήρησαν τις αντιδράσεις σκύλων οι οποίοι εκτέθηκαν στην οσμή του ιδρώτα.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι, αντί οι σκύλοι που μυρίζουν τον ιδρώτα αγνώστων να είναι πιο διατεθειμένοι να τους πλησιάσουν, στην πραγματικότητα ήταν λιγότερο διατεθειμένοι, και προτιμούσαν να παραμένουν κοντά στους κηδεμόνες τους. Επομένως, η οσμή του φόβου φάνηκε να αποτρέπει τους σκύλους από το να πλησιάσουν το άτομο που φοβάται στη θέα τους.

Από την άλλη πλευρά, οι σκύλοι που εκτίθεντο στην οσμή του ιδρώτα ανθρώπων που ένιωθαν χαρά, ήταν πιο πιθανό να πλησιάσουν τους ανθρώπους αυτούς.

Η συγκεκριμένη έρευνα δείχνει ότι, όταν οι αγαπημένοι μας σύντροφοι μυρίζουν τον φόβο άγνωστων ανθρώπων, τείνουν να κρατούν τις αποστάσεις τους, και προτιμούν να παραμένουν κοντά σε ένα οικείο άτομο κοντά στο οποίο νιώθουν ασφάλεια.

Τι να κάνετε για να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεπεράσει το φόβο του για τους σκύλους

Σύμφωνα με τους ειδικούς μία από τις φοβίες της παιδικής ηλικίας είναι η φοβία για τα ζώα.

Τι πρέπει να κάνετε αν φοβάστε τους σκύλους;

Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότεροι σκύλοι που συναντάτε δεν θα σας επιτεθούν ούτε θα αρχίσουν να σας κυνηγάνε – εκτός αν εσείς αρχίσετε να τρέχετε και κάποιος σκύλος το αντιληφθεί αυτό ως παιχνίδι. Παρόλα αυτά, αν τους φοβάστε πολύ, είναι βοηθητικό να γνωρίζετε πώς να συμπεριφερθείτε αν σας πλησιάσει ένας σκύλος, έτσι ώστε να ασχοληθεί μαζί σας όσο λιγότερο γίνεται.

Αν σας πλησιάσει ένας σκύλος και φοβάστε:

1. Σταθείτε στο πλάι του. Μην τον κοιτάτε κατάματα, ούτε να γυρίσετε την πλάτη του σε αυτόν. Αν πηδήξει πάνω σας, προτιμήστε να στρέψετε το σώμα σας στο πλάι.
2. Μείνετε ακίνητος/η. Μην τρέξετε, μην αποτραβηχτείτε απότομα, και μην προσπαθήσετε να σπρώξετε τον σκύλο μακριά, ακόμα κι αν πηδήξει πάνω σας. Σταυρώστε τα χέρια σας μπροστά στο στήθος σας.
3. Μείνετε σιωπηλός/ή. Μην πείτε τίποτα. Μην του φωνάξετε, ούτε να του απευθύνετε προσταγές.
4. Κοιτάτε ευθεία μπροστά. Κρατήστε το βλέμμα σας ψηλά και μην τον κοιτάτε κατάματα.
5. Διατηρήστε την υπομονή σας. Περιμένετε ώστε να ηρεμήσει ή να σας δώσει χώρο, και στη συνέχεια απομακρυνθείτε σιγά σιγά.

Τελευταίες σκέψεις

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι σκύλοι μπορούν να μυρίσουν τον φόβο σας, αλλά το πιθανότερο είναι κάτι τέτοιο να τους καταστήσει πιο απρόθυμους να σας πλησιάσουν, αντί για πιο πρόθυμους. Επομένως, αν φοβάστε έναν σκύλο, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε ότι τα συναισθήματά σας θα προκαλέσουν κάποια αρνητική αντίδραση. Εστιάστε στο να συμπεριφερθείτε ήρεμα, έτσι ώστε ο σκύλος να χάσει το ενδιαφέρον του σ’ εσάς και να σας αφήσει ήσυχο/η.