string(0) ""

Αυτοί είναι οι σκύλοι που νιώθουν περισσότερο έναν πόνο

Μυρτώ Τζώρτζου

02/04/2025

Ένα από τα πράγματα που έχουν προβληματίσει τους ερευνητές και τους κτηνίατρους είναι ο πόνος στους σκύλους. Πονάνε όλοι οι σκύλοι το ίδιο; Και αν όχι, ποιοι είναι αυτοί που είναι πιο ευαίσθητοι στον πόνο;

Είναι ένα Τσιουάουα πιο σκληρό από ένα Ροτβάιλερ; Είναι ένα Χάσκι πιο ευαίσθητο από ένα Boston Terrier; Σίγουρα οι κηδεμόνες των σκύλων δεν γνωρίζουν την απάντηση και πιθανόν να μην το έχουν σκεφτεί και ποτέ. Ο βασικός λόγος είναι ότι οι σκύλοι δεν δείχνουν ούτε αν πονάνε ούτε πόσο πονάνε. Και αυτό για να μη δείξουν ευάλωτοι και δεχθούν επιθέσεις από άλλα ζώα. Αυτό είναι κάτι που κληρονόμησαν από τους προγόνους τους που ζούσαν στην άγρια φύση και είναι μέσα τους ακόμα και σήμερα.

Τι όμως μπορεί να συμβαίνει; Και πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε κάτι τέτοιο;

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε καμία επιστημονική απόδειξη ότι οι φυλές σκύλων διαφέρουν όσον αφορά στην ευαισθησία τους στον πόνο.

Μια πρωτοποριακή όμως έρευνα που έγινε τα τελευταία χρόνια δίνει κάποιες ενδιαφέρουσες απαντήσεις πάνω σε αυτό το θέμα. Η ομάδα των ερευνητών της συγκεκριμένης έρευνας, του AKC Canine Health Foundation (CHF), η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας (North Carolina State University College of Veterinary Medicine), έχει κάποιες απαντήσεις. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον πόνο του σκύλου. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Pain Research.

Η έρευνα

Στην έρευνα αυτή πήραν μέρος 149 ενήλικοι αρσενικοί και θηλυκοί σκύλοι από 10 φυλές. Τα ζώα αυτά ομαδοποιήθηκαν από τους κτηνιάτρους αλλά και κάποιους απλούς κηδεμόνες ως προς την ευαισθησία τους στον πόνο. Υψηλή ευαισθησία στον πόνο, μέση και χαμηλή. Οι σκύλοι με υψηλή ευαισθησία στον πόνο θεωρείται ότι έχουν χαμηλότερη ανοχή στον πόνο.

Ο έλεγχος έγινε με τη χρήση ποσοτικών αισθητήριων δοκιμών (QST). Ο ποσοτικός αισθητηριακός έλεγχος (QST) είναι μια συστηματική ψυχοφυσική μέθοδος που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση των αισθητηριακών ορίων για τις αισθήσεις του πόνου, της αφής, των δονήσεων και της θερμοκρασίας.

Πρόκειται για μη επεμβατική μέθοδο, η οποία μετράει της απόκριση του νευρικού συστήματος σε ένα ερέθισμα σε εργαστηριακό περιβάλλον. Οι ερευνητές μελέτησαν την ανοχή που έχουν οι σκύλοι σε σωματικό πόνο αλλά και τη συμπεριφορά τους σε ξένους και παράξενα αντικείμενα.

Στο ζώο εφαρμόστηκε μηχανική πίεση στο μπροστινό πόδι ή ζεστή/κρύα θερμοκρασία. Η ομάδα εξέτασε την ευαισθησία του σκύλου στον πόνο πιέζοντας διάφορα αντικείμενα στα πόδια του. Αξίζει να αναφέρουμε κάτι που τόνισαν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ότι οι σκύλοι σε καμία περίπτωση δεν αναγκάστηκαν να υπομείνουν τον πόνο. Μόλις ένας σκύλος ήθελε να φύγει την ώρα της αυξανόμενης πίεσης ή της θερμότητας ενός ερεθίσματος που εφαρμοζόταν στο πόδι του, μπορούσε να το κάνει.

Οι άνθρωποι μπορούν να εκφράσουν λεκτικά τη δυσφορία τους. Στην περίπτωση όμως των σκύλων οι ερευνητές υπέθεσαν τη δυσφορία του ζώου και απομάκρυναν το ερέθισμα κάθε φορά που ο σκύλος τραβούσε το πόδι του, γινόταν ομιλητικός, έγλειφε τα χείλη του και/ή κοιτούσε το ερέθισμα. Μέτρησαν επίσης το χρόνο που χρειάστηκε ο κάθε σκύλος για να προσεγγίσει ένα νέο αντικείμενο σημειώνοντας την αρχική αντίδρασή του αλλά και την προσέγγιση ενός όχι και τόσο φιλικού ξένου προσώπου.

Τα πολύ σημαντικά συμπεράσματα της έρευνας

Οι ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας επιβεβαίωσαν ότι οι σκύλοι έχουν διαφορετική ανοχή και ευαισθησία στον πόνο, όπως πιστεύουν και οι κτηνίατροι. Τα ευρήματα όμως της συγκεκριμένης έρευνας, όπως ανέφεραν οι ερευνητές, δεν ταίριαζαν πάντα με τον τρόπο που οι κτηνίατροι βλέπουν την ευαισθησία στον πόνο μεταξύ των φυλών. Οι βαθμολογίες δηλαδή των κτηνιάτρων δεν ταίριαζαν πάντα με αυτές που βρέθηκαν στο τεστ QST. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι κτηνίατροι φαίνεται να κάνουν τους υπολογισμούς τους με βάση την απροθυμία των σκύλων να έρθουν σε επαφή μαζί τους και να αλληλεπιδράσουν σε νέες καταστάσεις παρά στην πραγματική ευαισθησία των ζώων στον πόνο.

Όμως σε πολλά σημεία τα ευρήματα της έρευνας ταίριαζαν με αυτό που πιστεύουν οι κτηνίατροι, κάτι που είναι πολύ σημαντικό.

Επίσης διαπιστώθηκε ότι τα σκυλιά που ήταν λιγότερο πιθανό να συμμετάσχουν στις δοκιμές συναισθηματικής αντιδραστικότητας είχαν μερικές φορές ένα υψηλότερο όριο ευαισθησίας στον πόνο. Αυτό όμως χρειάζεται περαιτέρω μελέτη.

Γιατί έχουν τόση σημασία τα αποτελέσματα

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε είναι ότι ο πόνος είναι στρεσογόνος. Ως απάντηση στο στρες το σώμα αρχίζει να απελευθερώνει ένα σύνολο ορμονών που επηρεάζουν πολλά πράγματα, όπως μεταβάλλουν το ρυθμό του μεταβολισμού, προκαλούν νευρολογικές αντιδράσεις, δημιουργούν θέματα με την καρδιά, τα επινεφρίδια και το ανοσοποιητικό σύστημα αλλά και άλλα.

Η ύπαρξη λοιπόν διαφορών στην ευαισθησία του πόνου μεταξύ διαφορετικών φυλών σκύλων θα επηρεάσει σημαντικά τη διάγνωση και τη διαχείριση του πόνου του σκύλου. Οι κτηνίατροι θα τροποποιήσουν τα πρωτόκολλα διαχείρισης του πόνου ώστε να βοηθήσουν πιο αποτελεσματικά στην ανακούφιση του πόνου του ζώου και να ελαχιστοποιήσουν τις ανεπιθύμητες παρενέργειες. Μπορούν πλέον να διερευνήσουν τις γενετικές και φυσιολογικές διαφορές που εξηγούν τους συγκεκριμένους μηχανισμούς του πόνου στους σκύλους και να τους χρησιμοποιήσουν για να αναπτύξουν καλύτερα διαγνωστικά και θεραπευτικά εργαλεία.

Αυτό είναι πολύ βασικό γιατί, όπως αναφέρουν: ”Οι λάθος πεποιθήσεις από κηδεμόνες σκύλων ή και πολλών κτηνιάτρων θα μπορούσαν να είναι επιζήμιες για κάποιους σκύλους. Δηλαδή κάποιοι σκύλοι των φυλών που ”θεωρούνται «σκληροί” μπορεί να μη λάβουν την κατάλληλη θεραπεία για τον πόνο τους.

Τέλος από την πλευρά της η επικεφαλής της έρευνας Margaret E. Gruen αναφέρει: ”Αυτή η μελέτη είναι συναρπαστική γιατί μας δείχνει ότι υπάρχουν βιολογικές διαφορές στην ευαισθησία του πόνου μεταξύ των φυλών. Τώρα μπορούμε να αρχίσουμε να ψάχνουμε για πιθανές βιολογικές αιτίες για να εξηγήσουμε αυτές τις διαφορές, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να αντιμετωπίσουμε τις μεμονωμένες φυλές πιο αποτελεσματικά. Και επίσης όταν ένας σκύλος συμπεριφέρεται νευρικά ή είναι διστακτικός, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητος στον πόνο. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να είναι χρήσιμο όταν πρόκειται για τη φροντίδα σκύλων σε δύσκολες καταστάσεις. Από την πλευρά της συμπεριφοράς, αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι πρέπει να σκεφτόμαστε όχι μόνο τον πόνο, αλλά και το άγχος ενός σκύλου στο κτηνιατρικό περιβάλλον.”