Οι γάτες, ακριβώς όπως οι σκύλοι και τα ανθρώπινα μωρά, μπορούν να αναπτύξουν διαφορετικούς τύπους συναισθηματικής σύνδεσης με τους κηδεμόνες τους.

Αυτά τα είδη σύνδεσης, μάλιστα, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις ζωές τους, όπως δείχνει η νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Applied Animal Behaviour Science.

Οι συνδέσεις της γάτας με τον κηδεμόνα της κατηγοριοποιούνται ως ασφαλείς, αγχώδεις, ή αποφευκτικές, και σχετίζονται με το πώς συμπεριφέρονται οι γάτες στους κηδεμόνες τους, πόσο πιθανό είναι να εμφανίσουν συμπεριφορικά προβλήματα, ακόμα και διακυμάνσεις στα επίπεδα οξυτοκίνης, που είναι η ορμόνη που συνδέεται με τις κοινωνικές σχέσεις και τη στοργή.

Παρότι οι γάτες είναι εξαιρετικά δημοφιλή κατοικίδια, δυστυχώς πολλές φορές εγκαταλείπονται ή επιστρέφουν στα καταφύγια λόγω συμπεριφορών που θεωρούνται προβληματικές. Είναι πολύ σημαντικό να βρεθούν τρόποι ώστε τόσο οι γάτες, όσο και οι άνθρωποι, να συμπεριφέρονται όσο το δυνατόν καλύτερα για να δημιουργούν αρμονικές σχέσεις μεταξύ τους.

Ποιος είναι ο ρόλος της οξυτοκίνης στις σχέσεις;

Η οξυτοκίνη μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη συναισθηματικών συνδέσεων μεταξύ κηδεμόνων και των κατοικιδίων τους, και ενδέχεται να ευθύνεται για κάποια από τα ψυχικά και τα σωματικά οφέλη των σχέσεων αυτών.

Μελέτες που έχουν γίνει για τους σκύλους και τους κηδεμόνες τους έχουν δείξει ότι υπάρχει ένας θετικός κύκλος ανατροφοδότησης που περιλαμβάνει φιλικές αλληλεπιδράσεις και έκκριση της οξυτοκίνης. Οι θετικές αλληλεπιδράσεις, όπως είναι η οπτική επαφή, τα αγγίγματα και τα χάδια, μπορούν να οδηγήσουν στην έκκριση οξυτοκίνης τόσο στους σκύλους όσο και στους κηδεμόνες τους. Παρόλα αυτά, γνωρίζουμε πολύ λίγα για τον ρόλο της οξυτοκίνης στις σχέσεις ανθρώπων-γατών.

Τι λέει η νέα έρευνα;

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι οι γάτες έχουν υψηλότερη κοινωνική νοημοσύνη απ’ ό,τι πιστεύαμε στο παρελθόν. Μπορούν να αντιληφθούν τα συναισθήματα των ανθρώπων και να αναγνωρίζουν τη φωνή και τη διάθεση των κηδεμόνων τους. Αυτό υποδεικνύει ότι η συμπεριφορά των ανθρώπων μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη συμπεριφορά των γατών. Κάποιες έρευνες έχουν βρει συνδέσεις μεταξύ της προσωπικότητας και των χαρακτηριστικών των κηδεμόνων και των προβληματικών συμπεριφορών των κατοικιδίων τους. Για παράδειγμα, οι αγχώδεις αλληλεπιδράσεις μπορούν να οδηγήσουν μια γάτα να εμφανίσει επιθετικές συμπεριφορές.

Στα πλάισια της πρόσφατης έρευνας, οι ερευνητές επιχείρησαν να εξερευνήσουν τις συνδέσεις που αναπτύσσονται από τις αλληλεπιδράσεις γατών και κηδεμόνων, και το ρόλο της ορμόνης οξυτοκίνης σε αυτές.

Για την έρευνά τους, οι επιστήμονες βρήκαν 30 κατοικίδιες γάτες από το Guangzhou της Κίνας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι γάτες ήταν τόσο αρσενικές όσο και θηλυκές, διαφορετικών φυλών, με ηλικίες γύρω στα 1-3 έτη. Όλες οι γάτες έπρεπε να έχουν αναπτύξει στενές σχέσεις με τους κηδεμόνες τους, έχοντας ζήσει μαζί τους τουλάχιστον 4 μήνες. Στα πλαίσια της έρευνας, κάθε γάτα και ο κηδεμόνας της περνούσαν δύο λεπτά μαζί σε ένα άγνωστο δωμάτιο, στη συνέχεια ο κηδεμόνας έβγαινε απ’ το δωμάτιο, και μετά επέστρεφε για άλλα δύο λεπτά. Χρησιμοποιήθηκαν κάμερες υψηλής ανάλυσης για την παρακολούθηση των συμπεριφορών των γατών κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν, στη συνέχεια, αν οι γάτες αναζητούσαν ανακούφιση από τους κηδεμόνες τους όταν ξαναέσμιγαν, πώς εξερευνούσαν το δωμάτιο, και αν τους απέφευγαν. Βάσει αυτών των συμπεριφορών, η σύνδεση κάθε γάτας με τον κηδεμόνα της κατηγοριοποιήθηκε ως ασφαλής, αγχώδης, ή αποφευκτική.

Στη συνέχεια, οι γάτες και οι κηδεμόνες τους παρατηρήθηκαν σε ένα πιο φυσικό περιβάλλον: στο σπίτι τους, ενώ αλληλεπιδρούσαν κανονικά για 15 λεπτά. Οι επιστήμονες ανέλυσαν μια σειρά συμπεριφορών των γατών απέναντι στους κηδεμόνες τους, καθώς και δείγματα σάλιου από κάθε γάτα δύο φορές – μία 30 λεπτά πριν την αλληλεπίδραση στο σπίτι, και μία 5 λεπτά μετά. Τα δείγματα σάλιου χρησιμοποιήθηκαν για να μετρηθούν τα επίπεδα της οξυτοκίνης.

Οι ερευνητές εντόπισαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των συμπεριφορών των γατών με διαφορετικά είδη σύνδεσης. Περίπου το ένα τρίτο των γατών χαρακτηρίστηκε ως ασφαλώς συνδεδεμένο, άλλο ένα τρίτο κατηγοριοποιήθηκε ως αγχώδες, και το υπόλοιπο ως αποφευκτικό.

Το ενδιαφέρον της υπόθεσης ήταν ότι τα επίπεδα οξυτοκίνης που μετρήθηκαν στα δείγματα σάλιου από τις γάτες αντανακλούσαν αυτές τις διαφορές στη συμπεριφορά. Οι ασφαλώς συνδεδεμένες γάτες ξεκινούσαν με χαμηλότερη οξυτοκίνη, η οποία ανέβαινε σημαντικά αφού αλληλεπιδρούσαν με τους κηδεμόνες τους. Οι γάτες με το αγχώδες στυλ σύνδεσης είχαν υψηλότερα επίπεδα στην αρχή και χαμηλότερα μετά την αλληλεπίδραση, ενώ αυτές με αποφευκτικό στυλ σύνδεσης δεν παρουσίαζαν σημαντική διαφορά στα επίπεδα ορμονών τους.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο χρόνο περνά μια γάτα κοντά στον κηδεμόνα της, τόσο πιο πιθανό είναι να αυξηθούν τα επίπεδα της ορμόνης που προάγει τη χαλάρωση και τη σύνδεση. Μάλιστα, φάνηκε ότι οι αλληλεπιδράσεις που χαρακτηρίζονταν από πίεση για κοινωνικοποίηση από την πλευρά του κηδεμόνα, συνδέθηκαν με χαμηλότερα επίπεδα θετικών κοινωνικών συμπεριφορών, και αυξημένα επίπεδα φόβου της γάτας. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η σημασία της επιλογής της γάτας σχετικά με το αν θα αλληλεπιδράσει ή όχι, είναι μεγάλη.

Φυσικά, η συγκεκριμένη έρευνα είχε κάποιους περιορισμούς, όπως τον μικρό αριθμό των γατών που συμμετείχαν, αλλά σίγουρα αποτελεί σημαντικό βήμα στη μελέτη των σχέσεων που αναπτύσσονται ανάμεσα στις γάτες και στους ανθρώπους τους.

Με πληροφορίες από PsyPost