“Μόλις τελείωσαν τα «Πλάνα με ουρά» και η ψυχή μου, ενώ είναι μαύρη μ’ αυτά που συμβαίνουν σε ανθρώπους και ζώα, είναι λίγο πιο ανάλαφρη και έχει γλυκάνει τώρα! Σ’ ευχαριστώ Τασούλα!“

“Τασουλάκι μου είμαστε με το Γιώργο εκτός Ελλάδας και είδαμε στην ERT world την εκπομπή σου στη Νάξο. Αγαλλίασε η ψυχή μας και νοιώσαμε περήφανοι! Μπράβο Μπράβο (Άννα Νταλάρα)“

“Αγαπητή κυρία Τασούλα, εύχομαι να είστε καλά. Άλλη μια σχολική χρόνια έφτασε στο τέλος της και τα παιδιά στην τάξη μας συγκέντρωσαν και πάλι ένα χρηματικό ποσό για δωρεά σε μια φιλοζωική. Την περασμένη χρόνια δόθηκαν στην SCARS. Έχετε να μας προτείνετε κάποια άλλη φέτος; Συγχαρητήρια για την εκπομπή σας! Μακάρι να έρθετε στο σχολείο μας“

Αυτά είναι μόλις τρία από τα δεκάδες μηνύματα που λαμβάνει κάθε Κυριακή, μετά το τέλος της εκπομπής της “Πλάνα με ουρά” η δημοσιογράφος Τασούλα Επτακοίλη. Η εκπομπή προβάλλεται από την ΕΡΤ2 κάθε Κυριακή στις 12 το μεσημέρι και έχει καταφέρει να δημιουργήσει το δικό της φανατικό κοινό που συνεχώς διευρύνεται. Πέρα από την επίκαιρη θεματολογία, τους ενδιαφέροντες τετράποδους καλεσμένους και την υψηλού επιπέδου παραγωγή, τα “Πλάνα με ουρά” διαθέτουν και έναν άσσο που δεν είναι άλλος από την ίδια την παρουσιάστρια.

Συναντηθήκαμε μέσα στην μαυρίλα των ημερών και μιλήσαμε για όσα συμβαίνουν γύρω μας, για την εκπομπή, την αγάπη της Τασούλας για τα ζώα, τον αγώνα που κάνει η ίδια και η εκπομπή της, να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή.

Οι εικόνες με τα ζωάκια που έρχονται καθημερινά στις οθόνες μας, μετά και τις πυρκαγιές του Αυγούστου ή τις πλημμύρες στη Θεσσαλία είναι αποκαρδιωτικές. Τι θα απογίνουν όσα ζώα σώθηκαν;

Οι πρόσφατες καταστροφές στη χώρα μας ανέδειξαν την επείγουσα ανάγκη να δημιουργηθεί ένα παρακλάδι της πολιτικής προστασίας που θα αφορά και τα ζώα, με πρωτόκολλα εκκένωσης καταφυγίων, απομάκρυνσης των ζώων που κινδυνεύουν, παροχή κτηνιατρικής φροντίδας αλλά και πρόβλεψη για την «επόμενη μέρα». Μέχρι σήμερα η κοινωνία των πολιτών σηκώνει αυτό το βάρος, οι εθελοντές, και είναι πραγματικά συγκινητική η δράση τους στα καμένα δάση και στις πλημμυρισμένες περιοχές. Το λέω συχνά αυτές τις μέρες: η κατάσταση είναι τραγική. Τι θα απογίνουν τα ζώα που σώθηκαν; Τα σπίτια των εθελοντών είναι γεμάτα. Εσείς που δεν έχετε και το συζητάτε καιρό, που διστάζετε, που σκέφτεστε (και δικαίως) την ευθύνη, υιοθετήστε! Τώρα είναι η στιγμή. Βάλτε ένα σκυλάκι ή γατάκι στη ζωή σας. Εκείνο θα σας σώσει, όχι εσείς αυτό.

Αυτό προσπαθείτε να κάνετε και μέσα από την εκπομπή σας, τα “Πλάνα με ουρά”; Να ευαισθητοποιήσετε το κοινό;

Για τον Καρτέσιο, Γάλλο φιλόσοφο και μαθηματικό του 17ου αιώνα, μόνο ο άνθρωπος είχε σημασία. Πίστευε ότι τα ζώα δεν είναι παρά μηχανές, εργαλεία, χωρίς νου και βούληση – λανθασμένη και άδικη αντίληψη, την οποία δυστυχώς ακόμα συμμερίζονται πολλοί. Κι όμως, τα ζώα διαθέτουν εξυπνάδα, ικανότητα αξιολόγησης, οργάνωσης και συνεργασίας και φυσικά ενσυναίσθηση. Καταλαβαίνουν πολλά από το βλέμμα μας και μας λένε πολλά με το δικό τους βλέμμα. Αυτό θέλουμε να δείξουμε μέσα από τις ιστορίες που αφηγούμαστε, στρέφοντας το φακό μας σε ζώα συντροφιάς και οικόσιτα αλλά και άγρια. Ελπίζουμε έτσι να κάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερους συμπολίτες μας να συνειδητοποιήσουν ότι είμαστε όλοι κρίκοι στην ίδια αλυσίδα, ότι στη ζυγαριά της φύσης δεν υπάρχουν πλάσματα που βαραίνουν λιγότερο και περισσότερο. Δεν είμαστε διαχειριστές του πλανήτη, ούτε τα μοναδικά όντα που έχουν σημασία. Μόνο εμείς όμως μπορούμε –και έχουμε χρέος– να υπερασπιστούμε τα υπόλοιπα. Ας το θυμόμαστε.

Γιατί πιστεύεις ότι τα “Πλάνα με ουρά” απέκτησαν σιγά σιγά τόσο φανατικό κοινό;

Ίσως γιατί αναδεικνύουν τις συγκινητικές προσπάθειες ανθρώπων από όλη την Ελλάδα που προηγουμένως δεν είχαν βήμα να μιλήσουν, η φωνή τους δεν ακουγόταν. Μιλώ για τους εθελοντές. Φωτίζουμε ένα από τα πιο υγιή κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας, δηλαδή. Ταυτόχρονα, έχουμε κάνει αρκετούς να καταλάβουν πως όταν υιοθετούμε ένα ζώο, ο χρόνος, ο σεβασμός και η αγάπη που προσφέρουμε ο ένας στον άλλον είναι ανεκτίμητα. Τέλος, και το κομμάτι της καθαρής ενημέρωσης έχει παίξει το ρόλο του. Δίνουμε χρήσιμες πληροφορίες και για τα ζώα συντροφιάς (για την υγεία και την ευζωία τους), και για την άγρια πανίδα της χώρας μας, για είδη πολύτιμα και δυστυχώς στην πλειονότητά τους απειλούμενα.

Ποια ήταν, χωρίς να θέλω να μειώσω την αξία των άλλων, η πιο συγκινητική στιγμή στην εκπομπή;

Το φθινόπωρο του 2022 ταξιδέψαμε στην Κοπεγχάγη και συναντήσαμε εκατοντάδες σκυλάκια από την Ελλάδα, πρώην αδεσποτάκια, που υιοθετήθηκαν στη Δανία και πλέον ζουν ασφαλή και ευτυχισμένα με τους ανθρώπους τους. Ανάμεσά τους και η Οφηλία – αυτό είναι το σημερινό της όνομα. Γεννήθηκε σε ένα χωριό του Έβρου, όπου το 2016 κακοποιήθηκε φρικτά από έναν ηλικιωμένο. Την χτυπούσε επί ώρα με μανία, με αγροτικά εργαλεία και τούβλα! Το κεφαλάκι της είχε γίνει μια άμορφη μάζα. Κάποιοι εθελοντές της περιοχής την μετέφεραν στον κτηνίατρο. Σαν από θαύμα επέζησε. Μια Δανέζα, η Νταϊάνα, βλέποντας βίντεο και φωτογραφίες της αιμόφυρτης σκυλίτσας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έστειλε αμέσως μήνυμα στην οργάνωση Graeske Hunde (Ελληνικοί Σκύλοι). «Αν επιβιώσει, θέλω να την υιοθετήσω. Δεν αντέχω στη σκέψη ότι θα υποφέρει κι άλλο», έγραψε. Καταλαβαίνεις πόση ήταν η συγκίνησή μας βλέποντας την Οφηλία στην αγκαλιά αυτής της γυναίκας.

Σε ποιον ανήκει και πώς προέκυψε η ιδέα της εκπομπής “Πλάνα με ουρά”;

Ο πρόεδρος της ΕΡΤ, Κωνσταντίνος Ζούλας, και η σύμβουλος προέδρου, Λίνα Παπαδάκη, με τους οποίους είχαμε συνυπάρξει επαγγελματικά στην “Καθημερινή”, γνώριζαν καλά το ενδιαφέρον μου για τα ζώα, όπως αποτυπωνόταν επί χρόνια στα ρεπορτάζ και στα άρθρα μου. Όταν γεννήθηκε η ιδέα μιας εκπομπής μ’ αυτό το περιεχόμενο, διατηρούσα στο περιοδικό “Γαστρονόμος” τη στήλη “Πιάτα με ουρά”, όπου το φαγητό ήταν ο κοινός παρονομαστής σε ιστορίες ανθρώπων και ζώων. Τι πιο προφανές, λοιπόν, από “Πλάνα με ουρά”; Το όνομα της εκπομπής, δηλαδή, κατά κάποιον τρόπο υπήρχε πολύ πριν από την εκπομπή. Έτσι ξεκινήσαμε.

Πόσο ευαισθητοποιημένος είναι ο μέσος Έλληνας αναφορικά με τα ζώα; Γιατί παρατηρούμε τόσο συχνά φαινόμενα κακοποίησης; Τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει για τα φαινόμενα αυτά;

Μάλλον δεν είναι τόσο συχνά όσο παλαιότερα. Απλώς έρχονται πιο εύκολα πλέον στην επιφάνεια, κυρίως μέσα από τα σόσιαλ μίντια. Επίσης, γίνονται περισσότερες καταγγελίες, με δεδομένο ότι ο νόμος παρέχει πιο αποτελεσματικά “εργαλεία” για τον περιορισμό των κακοποιήσεων ζώων και την τιμωρία των κακοποιητών – όποτε εφαρμόζεται, αλλά αυτό είναι άλλη, τεράστια, συζήτηση. Γενικά, ολοένα και πιο πολλοί συμπολίτες μας συνειδητοποιούν ότι φιλοζωία και ανθρωπιά είναι αρετές αλληλένδετες, χωρίς τη μια δεν μπορεί να υπάρξει και η άλλη, όμως έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Το στοίχημα θα κερδηθεί μόνο με τη νέα γενιά, με τα παιδιά. Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη η φιλοζωία να μπει δυναμικά στα σχολεία, να μην επαφίεται στον “πατριωτισμό” και τις ευαισθησίες κάποιων μεμονωμένων εκπαιδευτικών.

Dog or cat person; Και γιατί;

Animal person. Αν είχα τη δυνατότητα να ζήσω σε μια φάρμα δεν θα είχα μόνο γάτες και σκύλους, αλλά και γαϊδούρια, γουρουνάκια, κατσίκια. Είναι στενάχωρο πόσο λίγα γνωρίζουμε γι’ αυτά τα “άλλα” ζώα. Ξέρεις ότι τα γουρούνια μαθαίνουν το όνομά τους μέσα σε μια εβδομάδα; Ότι βλέπουν πώς ανοίγουμε μια πόρτα, για παράδειγμα, και κάνουν το ίδιο με τη μουσούδα και τα δόντια τους; Ότι τα κατσικάκια έχουν νοημοσύνη μεγαλύτερη από των σκύλων; Ότι η μνήμη των γαϊδουριών φτάνει έως και τριάντα χρόνια πίσω; Για να μην αφήσω το ερώτημά σας αναπάντητο: Πρακτικοί λόγοι με έκαναν cat person. Ζω με γάτες από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Κι έχω διδαχθεί πολλά από αυτές: από την ευφυΐα, την αξιοπρέπεια, την ευγένεια και την τρυφερότητά τους. Στο υπέροχο βιβλίο «Η γάτα μέσα μας», ο γνωστός γατόφιλος Γουίλιαμ Μπάροουζ υποστηρίζει πως ο σκύλος σού προσφέρει τις υπηρεσίες του, ενώ η γάτα τον εαυτό της. Έχει δίκιο, αλλά εν μέρει. Η γάτα, πράγματι, σου δίνεται, σε πείσμα όσων επιμένουν να την περιγράφουν ως εγωίστρια, μονόχνοτη, ύπουλη, αντικοινωνική και άφιλη. Μόνο που αυτό δεν θα γίνει ποτέ άνευ όρων, ούτε από συµφέρον, µόνο και µόνο για ένα πιάτο φαΐ. Πρέπει πρώτα να την κατακτήσεις, να την πείσεις για τα ειλικρινή συναισθήματά σου. Τότε και θα σου παραδοθεί, θα σου χαρίσει όλη την αγάπη, τη στοργή και την αφοσίωσή της.

Είναι τα ζώα το παυσίλυπο της ζωής; Ποια ήταν η τελευταία φορά που θυμάσαι να βρίσκεις ανακούφιση και παρηγοριά στα ζωάκια σου;

Δεν έχει υπάρξει μέρα που να μην έχει συμβεί αυτό που περιγράφεις. Σε κάποιες περιόδους, μάλιστα, η παρουσία τους είχε θεραπευτική, θα έλεγα, λειτουργία, όχι απλώς ανακουφιστική: όπως όταν νόσησα από καρκίνο και, κάποια χρόνια μετά, όταν πέθανε ο σύζυγός μου. Με τη Ρίνα, τη γάτα μας που τον λάτρευε, ουσιαστικά τον πενθήσαμε μαζί. Η μια παρηγορούσε την άλλη. Σου φαίνεται υπερβολικό; Είναι απολύτως αληθινό…

Χρειάστηκε ποτέ να πάρεις δύσκολες αποφάσεις αναφορικά με τα ζωάκια σου;

Τρεις φορές, για ισάριθμες ευθανασίες: για τον Τάκο, τον Σέβο και τη Ρίνα. Με την προτροπή του κτηνιάτρου τους, φυσικά, για να μην υποφέρουν άλλο. Έμεινα δίπλα τους μέχρι το τέλος, ψιθυρίζοντάς τους αμέτρητα “σ’ αγαπώ”, “σ’ ευχαριστώ” και “θα σε θυμάμαι όσο αναπνέω”. Να οδηγούμε τα ζώα μας στο κατώφλι του επέκεινα είναι η πιο δύσκολη απόφαση που καλούμαστε να πάρουμε ως οι άνθρωποί τους. Χρέος μας όμως είναι να τους παρέχουμε μια ευτυχισμένη ζωή κι έναν αξιοπρεπή θάνατο, όταν ο κύκλος τους δεν μπορεί παρά να κλείσει.

Ένας άνθρωπος που υιοθετεί ένα ζώο εξελίσσεται;

Γίνεται άνθρωπος. Τόσο απλά. Είναι αυτό που γράφει ο Μίλαν Κούντερα στην “Αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης”: «Η αληθινή καλοσύνη του ανθρώπου εκδηλώνεται απολύτως αγνά και απολύτως ελεύθερα μόνο απέναντι σ’ αυτούς που δεν αντιπροσωπεύουν καμία δύναμη. Η πραγματική ηθική δοκιμασία της ανθρωπότητας (η πιο θεμελιώδης, που τοποθετείται σ’ ένα επίπεδο τόσο βαθύ, που δεν το φτάνει το βλέμμα μας) είναι η σχέση της με αυτούς που βρίσκονται στο έλεός της: τα ζώα. Κι εδώ σημειώνεται η θεμελιώδης αποτυχία του ανθρώπου, τόσο θεμελιώδης που όλες οι άλλες απορρέουν από αυτήν».

Αν είχες τρεις ευχές που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν αναφορικά με τα ζώα ποιες θα ήταν αυτές;

Συνοψίζονται όλες σε μία: Ζωή χωρίς πόνο, με αξιοπρέπεια.

Τι ονειρεύεσαι για τα “Πλάνα με ουρά”;

Να ταξιδέψουμε και στην υπόλοιπη Ελλάδα, να πάμε και σε άλλα σχολεία, να σπείρουμε το σπόρο της φιλοζωίας σε όσο το δυνατόν περισσότερες καρδιές!