Τα παράσιτα είτε πρόκειται για νηματώδη (συμπεριλαμβανομένων και των παρασίτων της καρδιάς), τρηματώδη ή κεστώδη (ταινίες), διαβιούν στα εσωτερικά όργανα του ζωικού είδους που προσβάλλουν (σκύλος ή γάτα) και καταναλώνουν τα θρεπτικά συστατικά του. Οι συνήθεις παρασιτώσεις μπορούν να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα, όπως αναιμία και κακή θρεπτική κατάσταση, ενώ οι σοβαρότερες μορφές, ανάλογα και με το όργανο που προσβάλλεται, ληθαργικότητα ακόμα και το θάνατο.

Γράφει ο Πάνος Αρχοντάκης Κτηνίατρος, PhD(c) από την ομάδα της Κτηνιατρικής Κτηνιατρική Κυκλάδων

Ο κηδεμόνας πρέπει να είναι ενήμερος για τα πιο κοινά παράσιτα που είναι πιθανό να προσβάλουν το κατοικίδιο του και να λαμβάνει όλα τα προφυλακτικά μέτρα. Επίσης θα πρέπει να είναι ενήμερος για την ύπαρξη παρασίτων που αφορούν μόνο την περιοχή που διαμένει καθώς και για παράσιτα που υπάρχουν σε περιοχές που πρόκειται να επισκεφθεί με το κατοικίδιο του.

Νηματώδη & Ασκαρίδες

Τα νηματώδη παράσιτα αυτής της κατηγορίας (Toxocara canis, Toxocara cati, Toxascaris leonina) μεταδίδονται στα κατοικίδια όταν τα τελευταία καταπιούν αυγά του παρασίτου που βρίσκονται στο έδαφος, ενώ τα κουταβάκια και τα γατάκια μολύνονται και κατά το θηλασμό ή κατά την εγκυμοσύνη. Οι παρασιτώσεις αυτές είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στα νεαρά ζώα. Οι ασκαρίδες παρασιτούν το λεπτό έντερο των ζώων.

Ο άνθρωπος, αν καταπιεί αυγά του παρασίτου μπορεί να προσβληθεί από τα παράσιτα. Γι’ αυτό το λόγo, όταν κάποιος χειρίζεται κόπρανα σκύλου ή γάτας θα πρέπει να πλένει καλά τα χέρια του, ενώ δεν θα πρέπει να επιτρέπεται στα κατοικίδια να αφοδεύουν σε εδάφη όπου παίζουν παιδιά (π.χ. παιδικές χαρές) αλλά και τα παιδιά να απομακρύνονται από χώρους που αφοδεύουν τα ζώα.

Τα ζώα που παρασιτούνται από ασκαρίδες είναι δυνατό να εμφανίσουν:

● Διάταση της κοιλίας
● Αίμα ή/και βλέννα στα κόπρανα
● Διάρροια
● Μειωμένη όρεξη, εμετό, ληθαργικότητα
● Καθυστέρηση στην ανάπτυξη
● Η παρασίτωση καθίσταται πολύ επικίνδυνη όταν λόγω του μεγάλου αριθμού παρασίτων προκαλείται έμφραξη του εντέρου που αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα είναι δυνατό να οδηγήσει στο θάνατο.

Αγκυλοστομίαση

Προκαλείται από το νηματώδες παράσιτο Ancylostoma caninum, το οποίο παρασιτεί στο λεπτό έντερο του σκύλου. Εκεί γεννάει αυγά, τα οποία αποβάλλονται με τα κόπρανα στο εξωτερικό περιβάλλον και από τα οποία εκκολάπτονται οι προνύμφες του παρασίτου.

O σκύλος μολύνεται όταν καταπιεί τις προνύμφες που υπάρχουν στο εξωτερικό περιβάλλον (παθητική μόλυνση) ή όταν οι προνύμφες διαπεράσουν το δέρμα του σκύλου και μεταναστεύσουν στο έντερο (ενεργητική μόλυνση). Τέλος τα νεογέννητα είναι δυνατό να προσβληθούν από την μητέρα τους κατά τον θηλασμό.

Επειδή οι προνύμφες έχουν την ικανότητα να διαπερνούν το δέρμα, ο άνθρωπος μπορεί να προσβληθεί.

Συμπτώματα της παρασίτωσης:

● Αναιμία
● Διάρροια
● Αδυναμία
● Δερματίτιδα

Πρόληψη: Επειδή οι προνύμφες έχουν την ικανότητα να επιβιώνουν σε συνθήκες υγρασίας θα πρέπει το έδαφος όπου διαβιώνουν τα ζώα (σε κυνοκομεία) να διατηρείται στεγνό, ενώ η αποκομιδή των κοπράνων θα πρέπει να γίνεται καθημερινά.

Κεστώδη

Στην κατηγορία αυτή, πιο γνωστή με το όρο ταινίες του σκύλου και της γάτας, ανήκουν πολλά παράσιτα (Dipylidium caninum, Taenia pisiformis, T. Hydatigena, Echinococcus granulosus κ.α.). Τα παράσιτα αυτής της κατηγορίας παρασιτούν το λεπτό έντερο των κατοικίδιων ζώων (σκύλος-γάτα) που καλούνται και τελικοί ξενιστές. Σε γενικές γραμμές, τα αυγά των παρασίτων που αποβάλλονται με τα κόπρανα του σκύλου και της γάτας καταναλώνονται από άλλα ζώα (ψάρια, κουνέλια, πρόβατα, ψύλλους, τρωκτικά, άνθρωπος κ.α.) που καλούνται και ενδιάμεσοι ξενιστές. Στους τελευταίους, αναπτύσσεται το παράσιτο μέχρι ενός σταδίου (μολύνουσα μορφή), σε διάφορα εσωτερικά όργανα. Ο κύκλος ολοκληρώνεται όταν ο σκύλος ή η γάτα καταναλώσει ωμά σπλάχνα των ενδιάμεσων ξενιστών.

Ιδιαίτερα συχνή είναι η παρασίτωση από το Dipylidium caninum ή αλλιώς ταινία του ψύλλου, κατά την οποία τα κατοικίδια μολύνονται όταν καταπίνουν ψύλλους στην προσπάθεια τους να τους απομακρύνουν από το σώμα τους.

Οι ταινιάσεις συνήθως δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα στα κατοικίδια ζώα (παρασιτούνται χωρίς να νοσούν) ενώ σε σοβαρές προσβολές είναι δυνατό να παρατηρηθούν:

● Κοιλιακό πόνο
● Νευρικότητα
● Κνησμό στην περιοχή του πρωκτού
● Εμετό και απώλεια βάρους
● Το γεγονός ότι δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα στα κατοικίδια ζώα δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται δραστικά μέτρα για την πρόληψη αυτών των παρασιτώσεων.

Το θέμα αφορά και την Δημόσια Υγεία αφού στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνεται και ο εχινόκοκκος.

Ο κηδεμόνας οφείλει:

● Να μην ταΐζει με ωμά σπλάχνα τα ζώα του.
● Να λαμβάνει εντατικά μέτρα κατά των ψύλλων.
● Να ακολουθεί το αντιπαρασιτικό πρόγραμμα που του συστήνει ο κτηνίατρος.

*Κάθε ζώο είναι μοναδικό και οι ανάγκες του μπορεί να διαφέρουν από τα υπόλοιπα. Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτό το άρθρο έχουν μόνο ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τη γνώμη του θεράποντος κτηνιάτρου.
Απευθυνθείτε στον κτηνίατρο του κατοικιδίου σας για να λάβετε καθοδήγηση σύμφωνα με τις ανάγκες του.

Ο Πάνος Αρχοντάκης DVM, PhD(c), εργάζεται στη Κτηνιατρική Κλινική Κυκλάδων μέλος του ομίλου Κτηνιατρικών κλινικών Πλακεντία, στη Σύρο, η οποία προφέρει ολοκληρωμένη κτηνιατρική φροντίδα, με έμφαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες δευτεροβάθμιας περίθαλψης.