Το 2015 μας φαίνεται κάπως μακρινό πλέον.

Υπάρχουν, όμως, ιστορίες από την προ-covid εποχή που αξίζει να θυμόμαστε. Μια απ’ αυτές είναι η ιστορία του Kunkush, ενός λευκού γατούλη από το Ιράκ, που χωρίστηκε από την οικογένειά του – μια οικογένεια προσφύγων που αναγκάστηκε να αφήσει το σπίτι της για να αναζητήσει ασφάλεια σε άλλη χώρα. Η οικογένεια πήρε μαζί το αγαπημένο της κατοικίδιο στο δρόμο για την Ελλάδα, αλλά το βαλιτσάκι μεταφοράς του έσπασε καθώς η βάρκα έφτανε στη χώρα μας, με αποτέλεσμα ο φοβισμένος γάτος να χαθεί μέσα στον πανικό που επικρατούσε. Αφού τον έψαξαν – μάταια – τα μέλη της οικογένειάς του αναγκάστηκαν να συνεχίσουν το ταξίδι τους, αλλά έμειναν απαρηγόρητοι.

Κάποιες μέρες μετά, εθελοντές στην Ελλάδα βρήκαν τον χαμένο γάτο, και έκαναν τα πάντα για να καταφέρουν να τον επανενώσουν με την οικογένειά του, που είχε περάσει ήδη τόσο δύσκολα. Μια αλυσίδα ανθρώπων από όλο τον κόσμο βοήθησαν να εντοπιστεί η οικογένεια του πανέμορφου Kunkush μέσα από το διαδίκτυο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και μετά από κάποιους μήνες η οικογένεια βρέθηκε, και ο Kunkush επέστρεψε στην αγκαλιά των δικών του ανθρώπων, στη Νορβηγία. Αυτή η συγκινητική ιστορία επιμονής και ανθρωπιάς ενέπνευσε τουλάχιστον δύο παιδικά βιβλία, και έκανε τον γύρω του κόσμου, όπως και οι προσπάθειες των ανθρώπων που βρήκαν την οικογένεια του Kunkush.

Η ιστορία του πρόσφυγα γάτου Kunkush, έχει πολλά να μας δείξει για το δέσιμο μεταξύ μιας γάτας και των ανθρώπων της, αλλά και για τη μνήμη των γατών. Όταν οι εθελοντές βρέθηκαν σε βιντεοκλήση με την οικογένεια του γάτου, ο Kunkush αναστατώθηκε και τους έψαχνε πίσω από το λάπτοπ – τους θυμόταν. Καθημερινά ακούμε ιστορίες με παρόμοια θαύματα: γάτες που επανενώνονται με τους κηδεμόνες τους μετά από χρόνια που έχουν χαθεί. Τα θαυμάσια αυτά ζώα συχνά φαίνεται να αναγνωρίζουν τα μέλη της οικογένειάς τους και να αντιδρούν με ενθουσιασμό στην επανένωση. Αυτό μπορεί να σας βεβαιώσει ότι η γάτα σας σάς γνωρίζει, σας θυμάται, και σας αγαπά.

Ας δούμε κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τη μνήμη της γάτας:

Η μνήμη των γατών

Οι γάτες είναι ιδιαίτερα έξυπνα ζώα με καλή μνήμη, τόσο βραχυπρόθεσμη όσο και μακροπρόθεσμη. Όπως συμβαίνει και με τους ανθρώπους, το χρονικό εύρος της μνήμης της γάτας εξαρτάται τόσο από τον εγκέφαλό του ζώου, όσο και από τα βιώματα που το έχουν καθορίσει. Για παράδειγμα, μια γάτα που έχει υποστεί κακοποίηση μπορεί να θυμάται περισσότερα – ή λιγότερα – πράγματα από τη μέση γάτα.

Βραχυπρόθεσμη μνήμη

Η βραχυπρόθεσμη μνήμη, δηλαδή η μνήμη πρόσφατων γεγονότων, είναι σχετικά περιορισμένη αλλά ιδιαίτερα χρήσιμη στις γάτες. Αφορά πληροφορίες που μπορούν να ανασυρθούν γρήγορα και χρησιμοποιούνται για την επίλυση προβλημάτων. Σύμφωνα με έρευνες, η βραχυπρόθεσμη μνήμη τους είναι εξαιρετική όταν τη χρησιμοποιούν για να αναζητήσουν τροφή. Οι γάτες θυμούνται που αφήσατε την τροφή τους, τι ώρα τρώνε κάθε μέρα, και θυμούνται, για λίγα δευτερόλεπτα, πού έχετε κρύψει ένα αντικείμενο.

Μακροπρόθεσμη μνήμη

Η μακροπρόθεσμη μνήμη, όπως και στους ανθρώπους, είναι το σύνολο των αναμνήσεων που έχει η γάτα από τότε που ήταν μικρή. Αυτές οι μνήμες διατηρούνται στον εγκέφαλο της γάτας σας και ανασύρονται όταν η γάτα σας θελήσει ή το χρειαστεί. Για παράδειγμα, το αν η γάτα σας συμπαθεί ή αντιπαθεί έναν συγκεκριμένο άνθρωπο, είναι μια ανάμνηση που της μένει με το πέρασμα των χρόνων, και ανασύρεται όταν τον συναντά. Το ίδιο συμβαίνει αν η γάτα σας φοβάται κάτι, π.χ. κάποιον θόρυβο, από μικρή ηλικία. Έτσι, καταλήγουμε πως οι γάτες θυμούνται το παρελθόν τους, αν έχουν, για παράδειγμα, κακοποιηθεί, ή αν κάποιος τις έχει φροντίσει και τους έχει φερθεί καλά. Προφανώς, οι αναμνήσεις γίνονται πιο θολές με το πέρασμα του χρόνου.

Τι θυμούνται οι γάτες;

Οι γάτες θυμούνται άλλες γάτες και μπορεί να πενθήσουν όταν χάσουν έναν χνουδωτό σύντροφό τους. Τα γατάκια που μεγαλώνουν μαζί πιθανόν να μπορούν να αναγνωρίσουν το ένα το άλλο από τη μυρωδιά για κάποιο χρόνο αφού χωριστούν, αλλά δεν είναι γνωστό πόσο διαρκεί αυτή η ικανότητα.

Επιπλέον, οι γάτες θυμούνται τα μέρη στα οποία έχουν μείνει, και συχνά μπορούν να βρουν τον δρόμο για να γυρίσουν στο σπίτι τους, όπως το παράδειγμα του Howie στην Αυστραλία που βρήκε το δρόμο του και διέσχισε μια διαδρομή πάνω από 1600 χλμ. για να γυρίσει σπίτι του, και της Holly από τη Φλόριντα, που βρήκε το σπίτι της αφού χάθηκε κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού.

Δυστυχώς, το ένστικτο που σχετίζεται με το μέρος στο οποίο μένουν, μπορεί να “πειραχτεί” αν η γάτα τραυματιστεί, παγιδευτεί, ή μετακομίσει, και είναι συχνά εύκολο μια γάτα να χαθεί.

Προβλήματα μνήμης στις γάτες

Όταν μια γάτα αρρωσταίνει, γερνάει, ή πεθαίνει, μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα με τη μνήμη της. Περίπου 1 στις 3 γάτες θα παρουσιάσει κάποιο τυπικό σύμπτωμα άνοιας μέχρι την ηλικία των 14 ετών, και τουλάχιστον οι μισές γάτες πάνω από 15 ετών αντιμετωπίζουν προβλήματα γνωστικής δυσλειτουργίας.

Τα προβλήματα μνήμης στις γάτες δεν εμφανίζονται με τον ίδιο τρόπο που εμφανίζονται στους ανθρώπους. Μπορεί να μην ξεχνούν πού βρίσκεται κάποιο αντικείμενο, αλλά να ξεκινήσουν να μπερδεύονται, να χάνονται, και να παρουσιάζουν σοβαρές αλλαγές στη συμπεριφορά. Κάποιες γάτες μπορεί να αρχίσουν να πηγαίνουν τουαλέτα σε ακατάλληλα μέρη, να χάνουν το ενδιαφέρον για τις αγαπημένες τους δραστηριότητες αλλά και για το φαγητό, να αποδιοργανώνονται ως προς το πρόγραμμα του ύπνου τους, και να νιαουρίζουν έντονα.

Τι μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε τη μνήμη της γάτας σας;

Για να εξασφαλίσετε την καλή υγεία της γάτας σας, συμπεριλαμβανόμενης της καλής γνωστικής της λειτουργίας, χρειάζεται μια ολοκληρωμένη διατροφή, πολλή άσκηση, και πλούσια νοητικά ερεθίσματα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ταΐστρες-παιχνίδια για την εξάσκηση της περιέργειας και της επίλυσης προβλημάτων. Είναι, επίσης, σημαντικό να περνάτε αρκετό χρόνο παίζοντας με τη γάτα σας.

Τέλος, υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής που βοηθούν στην καλή νοητική λειτουργία της γάτας σας. Προσοχή: μην της δώσετε ποτέ συμπληρώματα διατροφής ή βιταμίνες για ανθρώπους. Πάντα να συμβουλεύεστε τον/την κτηνίατρό σας.

Συμπεράσματα: Οι γάτες έχουν περιορισμένη βραχυπρόθεσμη μνήμη, την οποία χρησιμοποιούν αποτελεσματικά για την εξεύρεση τροφής. Ακόμα, έχουν μακροπρόθεσμη μνήμη και μπορούν να θυμηθούν μέρη, ανθρώπους, άλλα ζώα, και καλές ή κακές εμπειρίες που βίωσαν. Μεγαλώνοντας ή παθαίνοντας διάφορες ασθένειες, οι γάτες μπορούν να αντιμετωπίσουν προβλήματα με τη μνήμη τους. Για να εξασφαλίσετε όσο το δυνατόν καλύτερη μνήμη για τη γατούλα σας, προσφέρετέ της επαρκή σωματική άσκηση, βοηθήστε στην εξάσκηση των νοητικών ικανοτήτων της, και ταΐζετέ την μια ολοκληρωμένη διατροφή υψηλής ποιότητας.