Πόσο εύκολο είναι να βοηθήσετε στη στείρωση των αδέσποτων γατών της γειτονιάς σας
Δημήτρης Φαλλιέρος
13/08/2023
Θέλετε να γίνετε εξπέρ στο TNR (Trap – Neuter – Return); Υπάρχει τρόπος.
Λίγα πράγματα μπορούν να σας εξασφαλίσουν μια θέση στον παράδεισο. Το να περάσετε μια γιαγιούλα απέναντι στο πεζοδρόμιο, να ανακυκλώνετε ό,τι μπορείτε, και να βοηθάτε τα γατόνια να ζουν πιο αξιοπρεπώς στον δρόμο. Αυτό το τελευταίο της αξιοπρεπούς διαβίωσης έχει να κάνει και με τη στείρωσή τους.
Σε όλες τις πολιτισμένες χώρες του κόσμου είναι διαδεδομένη η πρακτική του TNR, που σημαίνει trap – neuter – return (παγίδευση – στείρωση – επανένταξη). Έχουμε δει όλες τις αλήθειες για τη στείρωση, αλλά μήπως ήρθε η ώρα να δούμε και πόσο εύκολο είναι να πάτε κάποιο ζώο για στείρωση στον κτηνίατρο της γειτονιάς σας;
Οι κτηνίατροι κάνουν συνήθως καλύτερες τιμές για τα αδέσποτα, ενώ παράλληλα σε κάθε Δήμο υπάρχει ένας γιατρός στον οποίο μπορείτε να στειρώσετε κάποια γατούδια δωρεάν μέσα από το πρόγραμμα του Δήμου. Μην το αναβάλλετε: σκεφτείτε ότι μια γάτα μπορεί να γεννήσει 2-3 φορές τον χρόνο από 4 γατάκια κάθε φορά. Μέσα σε λίγα χρόνια ο εκθετικός ρυθμός αναπαραγωγής θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες απογόνους, επιδεινώνοντας ακόμα περισσότερο την υπάρχουσα κατάσταση.
Με ποιους τρόπους μπορείτε να περισυλλέξετε μια γάτα που πιστεύετε ότι χρειάζεται στείρωση
Τρόπος 1: Κλουβάκι – το απλό, το τίμιο
Για ποιον τύπο γάτας είναι: Για τη γάτα που σας πλησιάζει. Που τρίβεται στα πόδια σας. Που είναι φιλική και μπορείτε να την οδηγήσετε ή να τη βάλετε μέσα σε ένα κλουβάκι.
Πώς το κάνετε: Ανοίγετε το πορτάκι. Δελεάζετε τη γατούλα με λίγη νόστιμη υγρή τροφή ή μαγειρεμένο κοτόπουλο. Αν σας αφήνει να τη χαιδέψετε, ακόμα καλύτερα! Τη βάζετε στο κλουβί. Κλείνετε το πορτάκι.
Υπέρ: είναι πολύ φθηνό (ένα κλουβάκι γάτας από το γνωστό παιχνιδομάγαζο κοστίζει λίγο πάνω από 10 ευρώ, ενώ από ένα pet shop μη νομίζετε ότι θα είναι πολύ πιο ακριβό).
Τι άλλο μπορεί να χρειαστείτε: ένα ζευγάρι γερά γάντια εργασιών (ή γάντια κήπου). Τα πουλάνε στα μαγαζιά με εργαλεία και είδη κήπου, για λιγότερο από 10 ευρώ αλλά είναι πολύτιμα γιατί θα σώσουν τα χέρια σας από τυχόν τραυματισμό.
Τρόπος 2: Γατοπαγίδα – η αυτόματη
Για ποιον τύπο γάτας είναι: Για τη γάτα που δεν σας πολυ-εμπιστεύεται και που μόλις την πλησιάζετε, εκείνη απομακρύνεται. Με τη γατοπαγίδα δεν χρειάζεται να έρθετε καθόλου σε επαφή με το γατούδι.
Πώς το κάνετε: Έχει έναν πανεύκολο μηχανισμό. Ανοίγετε το πορτάκι. Βάζετε λίγη υγρή τροφή στο βάθος της παγίδας (πίσω από το πεντάλ) και ακόμα λίγη τροφή μπροστά από την παγίδα και στην είσοδο της παγίδας. Απομακρύνεστε για να μη φοβάται το γατούδι. Μετά από λίγο μπαίνει στην παγίδα, πατάει το πετάλι, και το πορτάκι κλείνει αυτόματα.
Υπέρ: Μπορείτε να δανειστείτε από τον κτηνίατρό σας, ή από κάποιον άλλο φιλόζωο. Ή τη βρίσκετε εύκολα online με 40 ευρώ περίπου και σας τη στέλνουν στο σπίτι. Επίσης δεν χρειάζεται να έχετε καμία επιδεξιότητα: απλώς τη στήνετε, και με λίγη υπομονή εκ μέρους σας το γατάκι μπαίνει.
Τι άλλο μπορεί να χρειαστείτε: ένα ύφασμα για να τη σκεπάσετε. Καλό είναι να σκεπάσετε την παγίδα από την αρχή ή μόλις παγιδευτεί το γατί. Έτσι η παγίδα θα γίνει σαν φωλίτσα και θα είναι λιγότερο στρεσογόνα η διαδικασία για το αδεσποτάκι.
Τρόπος 3: Ντρόπερ – το καπακωτό ή αλλιώς drop cage
Για ποιον τύπο γάτας είναι: Για τη γάτα που σας πλησιάζει, αλλά δεν θα καθόταν να την πιάσετε με τα χέρια.
Πώς το κάνετε: Κι αυτό πολύ εύκολο. Το ντρόπερ έχει αποσπώμενο πάτο. Πλησιάζει η γάτα, της βάζετε λίγο φαγητό, και όσο είναι σκυμμένη και τρώει, την καπακώνετε. Μόλις την καπακώσετε, κρατάτε σταθερό το ντρόπερ και βάζετε συρταρωτά τον αποσπώμενο πάτο. Ο μόνος λόγος που δεν κυκλοφορούν πολλά ντρόπερ είναι πως αν θελήσετε να αγοράσετε και όχι να δανειστείτε, είναι λίγο πιο ακριβά στην τιμή, ανάλογα με την ποιότητά τους.
Υπέρ: Έχετε τον έλεγχο της παγίδευσης/διάσωσης, χωρίς να έρθετε σε επαφή με το ζώο.
Τι άλλο μπορεί να χρειαστείτε: Όπως και στην παγίδα, έτσι κι εδώ ένα ύφασμα για να σκεπάσετε το ντρόπερ κατά τη μεταφορά.
Άλλοι τρόποι: Υπάρχουν και άλλοι τρόποι όπως η απόχη, αλλά και η αυτοσχέδια παγίδα, δηλαδή ένα κλουβί που στηρίζεται σε ένα ξυλαράκι το οποίο δένεται σε σπάγκο και όταν η γάτα μπει, ο χειριστής τραβάει τον σπάγκο. Αλλά πιστεύουμε ότι με τους τρεις τρόπους που αναφέραμε, είστε καλυμμένοι.
Extra tips για άχαστες γατοπαγιδεύσεις-γατοδιασώσεις
1. Ό,τι κι να χρησιμοποιήσετε από τα παραπάνω, φροντίστε να βρίσκεστε σε ένα σημείο που δεν περνούν πολλοί άνθρωποι ή πολλά αυτοκίνητα. Αν είστε σε πολύβουο σημείο, απλώς δελεάστε το γατούδι με φαγητό ώστε να έρθει πιο απόμερα.
2. Ποια είναι η σωστή ηλικία στείρωσης; Μόλις το γατάκι περάσει στην «εφηβεία», περίπου 6 μηνών (όταν δηλαδή αρχίζει να θυμίζει περισσότερο γάτα παρά μωράκι).
3. Μπορείτε να στειρώσετε μια θηλυκή που είναι ήδη έγκυος; Κτηνιατρικά, όχι μόνο μπορείτε, αλλά είναι μια απόλυτα ενδεδειγμένη πράξη. Έτσι προλαμβάνετε πιθανές δυσκολίες της γέννας στον δρόμο, κινδύνους που ελλοχεύουν εκεί έξω, αύξηση του πληθυσμού των αδέσποτων κ.λπ. Ξέρουμε ότι σε κάποιους φαίνεται περίεργο (για ανθρώπινης συνήθως φύσης φραγμούς που προέρχονται από τα δικά μας αισθήματα απέναντι σε μια γέννα), αλλά η σκληρή φύση στους δρόμους δεν ενδείκνυται για επιπλέον γέννες.
4. Αρσενικά να στειρώσετε; Εννοείται. Η στείρωση είναι εξίσου σημαντική στα αρσενικά, καθώς σκεφτείτε ότι ενώ μια θηλυκή γεννάει 2-3 φορές τον χρόνο, ένα αρσενικό γατί μπορεί να ζευγαρώσει με 2-3 θηλυκές τη μέρα. Επίσης τα βοηθάει σε θέματα υγείας και κοινωνικοποίησης στο περιβάλλον τους, τα κάνει λιγότερο επιρρεπή σε γατοκαυγάδες και τραυματισμούς, κ.λπ.
5. Είτε είναι αρσενικό είτε θηλυκό, παρατηρήστε τα αυτάκια. Για να μην πιάσετε γατάκι που είναι ήδη στειρωμένο, κοιτάξτε αν το ένα του αυτάκι είναι λίγο κομμένο στην κορυφή: είναι ένδειξη ότι κάποιος το έχει ήδη πάει για στείρωση.
6. Φροντίστε πριν πάτε για την παγίδευση να είναι σχετικά νηστικές οι γάτες. Έτσι θα μπορέσετε να τις προσελκύσετε καλύτερα με φαγητό. Αν δεν είστε εσείς ο άνθρωπος που τις ταΐζει συνήθως, μιλήστε με όποιον τις ταΐζει και πείτε του να μην βάλει φαγητό για λίγες ώρες πριν πάτε. Αν δεν ξέρετε ποιος φροντίζει τις γάτες, μπορείτε απλώς να κολλήσετε ένα χαρτί με μια ευγενική παράκληση, π.χ. «Παρακαλώ, επειδή θα προσπαθήσουμε τη Δευτέρα το πρωί να πάμε κάποιο αδέσποτο για στείρωση, μην ταΐσετε τα γατάκια για λίγες ώρες πριν».
7. Υπάρχει επιπλέον όφελος στο να είναι νηστικά τα γατούδια: είναι καλύτερο για το εγχειρητικό μέρος.
8. Όταν μπει στο κλουβί ή την παγίδα, μην ανησυχήσετε αν το γατόνι δείχνει φοβισμένο ή προσπαθεί να βγει. Είναι λογικό ότι κάποια από αυτά «αγχώνονται» με την παγίδευση. Αν πρόκειται για άγρια γάτα και ανησυχείτε ότι το κλουβί θα ανοίξει, μπορείτε να το ασφαλίσετε με δεματικά ή tie-wrap.
9. Αν χρειαστεί, δεν υπάρχει πρόβλημα να αφήσετε για λίγες ώρες τη γάτα στο κλουβί ή την παγίδα (από την ώρα που θα την περισυλλέξετε μέχρι να έρθει η ώρα της στείρωσής της), απλώς πρέπει να είναι σε ένα σημείο που να παίρνει αέρα και να έχει καλή θερμοκρασία – δηλαδή μην αφήσετε ένα κλουβί στο αυτοκίνητο ή στο μπαλκόνι σε εποχές μεγάλης ζέστης ή ψύχους.
10. Ένα ακόμα καλό tip είναι να προμηθευτείτε και μερικά υποσέντονα από το σούπερ μάρκετ. Είναι πολύ φθηνά. Θα τα στρώσετε μέσα στο κλουβάκι ή στο κάθισμα του αυτοκινήτου, ώστε να μείνει καθαρό και το ζωάκι αλλά το και το αυτοκίνητό σας κατά τη μεταφορά.
11. Βεβαιωθείτε με τον κτηνίατρό σας ότι το ζωάκι είναι κατάλληλο για στείρωση. Και ζητήστε του (αν δεν το κάνει ούτως ή άλλως) να του κάνει και μια αποπαρασίτωση μέσα-έξω. Μιας και θα στειρωθεί είναι μια καλή ευκαιρία να γίνει και η αποπαρασίτωσή του.
12. Μόλις σας ενημερώσει ο κτηνίατρος ότι το ζωάκι έχει συνέλθει πλήρως (συνήθως την αμέσως επόμενη αμέσως μέρα τα περισσότερα ζώα είναι έτοιμα να επιστρέψουν), έρχεται η ώρα του τελευταίου σκέλους του TNR: return. Επανεντάξτε το με προσοχή: δηλαδή, αφήστε το ακριβώς εκεί που το βρήκατε, στην αποικία ή τη γειτονιά του, βάζοντας το κλουβάκι (ή την παγίδα) να κοιτάζει μακριά από τον δρόμο, ώστε όταν βγει το μουσούδι (και είναι πιθανόν να πεταχτεί σαν ελατήριο) να μην διασχίσει κάποιον επικίνδυνο δρόμο.
13. Αν τις επόμενες έχει «εξαφανιστεί» ο στειρωμένος σας φίλος, μη θορυβηθείτε. Κάποια γατόνια, θέλουν να απομονωθούν και να ηρεμήσουν μετά τη στείρωση. Κάποια άλλα, μπορεί αμέσως μετά την απελευθέρωση να σας κάνουν αγάπες. Σε κάθε περίπτωση, να ξέρετε ότι κάνατε ό,τι καλύτερο για το ζωάκι.
Θυμηθείτε ότι το TNR είναι από τους πιο σωστούς και κοινωνικά υπεύθυνους τρόπους να βελτιώσουμε τη ζωή και τη μακροβιότητα των αδέσποτων φίλων μας. Ακόμα και μία μόνο γάτα να αναλάβει ο καθένας μας και να βοηθήσει στη στείρωσή της, η αλλαγή για την ίδια τη γάτα αλλά και για το σύνολο θα είναι σημαντική. Ο δικός μας παράδεισος μπορεί να περιμένει. Ο δικός τους είναι στο χέρι μας.