Οι άνθρωποι βασιζόμαστε στις πέντε αισθήσεις μας για να αντιλαμβανόμαστε και να αλληλεπιδρούμε με τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Οι γάτες βασίζονται επίσης στις ίδιες πέντε αισθήσεις, αλλά παρουσιάζουν διαφορές με εμάς ως προς τους τρόπους με τους οποίους προσλαμβάνουν ερεθίσματα από το περιβάλλον. Οι αισθήσεις της όσφρησης, της ακοής, της όρασης, της γεύσης, και της αφής, λειτουργούν και επηρεάζουν διαφορετικά τις γάτες και τους ανθρώπους.

Είναι σημαντικό να κατανοήσει κανείς τους μηχανισμούς που βοηθούν τις γάτες να επικοινωνούν με τον κόσμο γύρω τους. Κατανοούμε, έτσι, περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο αισθάνονται, αντιμετωπίζουν, και αντιδρούν στα πράγματα. Ας δούμε, λοιπόν, πώς λειτουργούν οι πέντε αισθήσεις στα οικόσιτα αιλουροειδή της καρδιάς μας:

Όσφρηση

Η όσφρηση της γάτας είναι μία από τις δυνατότερες αισθήσεις της. Η μικροσκοπική μυτούλα της γάτας σας είναι 40 φορές πιο ισχυρή από μια ανθρώπινη μύτη, παρέχοντάς της όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το περιβάλλον της. Οι γάτες χρησιμοποιούν την αίσθηση της όσφρησης για πολλές σημαντικές λειτουργίες. Μυρίζοντας, η γάτα σας μπορεί να βρει το δρόμο της για το σπίτι αν χαθεί, να καταλάβει αν το φαγητό της έχει χαλάσει, πού κρύβονται τα πιθανά θηράματά της, ακόμα και με ποιους κάνετε παρέα.

Ακόμα, οι γάτες χρησιμοποιούν την όσφρηση για να επικοινωνήσουν με τα υπόλοιπα ζώα. Έχετε παρατηρήσει ότι η γάτα σας αγαπά να τρίβεται πάνω σε έπιπλα, στα πόδια σας, και σε άλλα αντικείμενα; Το κάνει γιατί, με αυτόν τον τρόπο, αφήνει τη μυρωδιά της και μαρκάρει την περιοχή της. Όταν μια άλλη γάτα μυρίσει την ίδια επιφάνεια, αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να κρατήσει τις αποστάσεις της. Η γάτα σας μπορεί να μαρκάρει ακόμα και εσάς για δικό της!

Οι γάτες έχουν τη δυνατότητα να “μυρίζουν” χωρίς καν να χρησιμοποιούν τις μύτες τους. Διαθέτουν έναν οσφρητικό υποδοχέα που λέγεται υνιορρινικό όργανο ή όργανο του Jacobson, ο οποίος βρίσκεται στην κορυφή του στόματος. Το όργανο αυτό δεν αντιλαμβάνεται μυρωδιές που υπάρχουν στον αέρα, αλλά αναλύει κυρίως φερομόνες (οσφρητικές χημικές ενώσεις). Οι γάτες επικοινωνούν μεταξύ τους, π.χ. για να ζευγαρώσουν, χρησιμοποιώντας φερομόνες. Μάλιστα, οι γάτες μας μάς αναγνωρίζουν μυρίζοντάς μας πριν καν μας δουν!

Όραση

Πολλά λέγονται για τη γατίσια όραση. Πολλοί άνθρωποι έχουν την εντύπωση ότι οι γάτες μπορούν να βλέπουν στο σκοτάδι. Αυτό δεν ισχύει. Στην πραγματικότητα, οι γάτες βλέπουν πολύ καλύτερα από τους ανθρώπους σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Τα μάτια τους είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να μπορούν να δουν ακόμα κι όταν οι πηγές φωτός είναι ελάχιστες. Οι γάτες έχουν πολλούς περισσότερους φωτοευαίσθητους υποδοχείς απ’ ότι οι άνθρωποι. Αυτά τα ιδιαίτερα κύτταρα απορροφούν το φως και δίνουν τη δυνατότητα στην αγαπημένη σας γατούλα να βλέπει έξι με οχτώ φορές καθαρότερα από τους ανθρώπους σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού.

Οι γάτες χρησιμοποιούν τα φωτοευαίσθητα μάτια τους για να κυνηγούν και να προσανατολίζονται κατά το σούρουπο και τα χαράματα. Δυσκολεύονται να δουν αντικείμενα που βρίσκονται μακριά τους, ενώ βλέπουν καλύτερα ό,τι βρίσκεται σε μια μέση απόσταση.

Αντίθετα με αυτά που θεωρεί πολύς κόσμος, οι γάτες μπορούν να δουν κάποια χρώματα. Έχουν λιγότερους υποδοχείς ευαίσθητους στα χρώματα στους αμφιβληστροειδείς τους απ’ ότι οι άνθρωποι, κάτι που περιορίζει την ικανότητά τους να βλέπουν τα χρώματα στο φάσμα κόκκινο-πράσινο. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η όραση της γάτας προσομοιάζει με αυτήν κάποιου που έχει αχρωματοψία στο κόκκινο και στο πράσινο. Τα χρώματα όπως το μπλε και το κίτρινο φαίνονται πιο καθαρά, ενώ το κόκκινο μοιάζει πιο πρασινωπό, και το καφέ πιο γκρι. Η περιφερειακή όραση της γάτας φτάνει μέχρι τις 200 μοίρες, ενώ οι άνθρωποι βλέπουν περιφερειακά περίπου 180 μοίρες.

Ακοή

Το σχήμα και η εσωτερική ανατομία των αυτιών της γάτας τις βοηθά ιδιαίτερα στην αντίληψη ήχων, πράγμα απαραίτητο για το κυνήγι. Οι γάτες μπορούν να στρέψουν τα τριγωνικά αυτιά τους προς συγκεκριμένους ήχους. Το σχήμα του εξωτερικού αυτιού ενισχύει τον ήχο καθώς οι δονήσεις περνούν στο μεσαίο και στο εσωτερικό αυτί.

Οι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν οι γάτες στην ακοή τους σχετίζονται με τους χαμηλότερους ήχους της οκτάβας. Μπορούν, όμως, να αντιληφθούν πολύ υψηλότερους σε συχνότητα ήχους απ’ ότι οι άνθρωποι. Αυτό επίσης τις βοηθά στο κυνήγι, καθώς τα περισσότερα θηράματά τους, όπως είναι τα ποντίκια και τα πουλιά, βγάζουν ήχους υψηλών συχνοτήτων.

Αφή

Όπως όλα τα θηλαστικά, οι γάτες διαθέτουν νευρικές απολήξεις που τους επιτρέπουν να νιώθουν την πίεση και την υφή των αντικειμένων σε όλο τους το σώμα. Παρόλα αυτά, τα μουστάκια και τα πατουσάκια τους είναι τα πιο ευαίσθητα μέρη του σώματός τους. Οι γάτες έχουν μουστάκια στα μάγουλά τους, πάνω απ’ τα μάτια τους, κοντά στα αυτιά τους, στο πηγούνι τους και στα πόδια τους. Τα μουστάκια της γάτας βγαίνουν από ένα βαθύτερο στρώμα δέρματος απ’ ότι το υπόλοιπο τρίχωμά της, ενώ είναι πιο χοντρά και πιο ευαίσθητα. Με τη βοήθεια των μουστακιών της, η γάτα μπορεί να αισθάνεται τον κόσμο που την περιβάλλει. Όταν τα μουστάκια της ακουμπούν σε ένα αντικείμενο, αυτή αντλεί σημαντικές πληροφορίες γι’ αυτό, όπως είναι η θερμοκρασία και η υφή του. Τα μουστάκια της γάτας είναι τόσο ευαίσθητα όσο είναι τα δάχτυλα των ανθρώπων.

Τα πατουσάκια της γάτας είναι επίσης ιδιαίτερα ευαίσθητα, καθώς καλύπτονται από νευρικούς υποδοχείς, οι οποίοι μεταφέρουν πληροφορίες στον εγκέφαλο. Έτσι, η γάτα μπορεί να μετακινηθεί σε δύσκολο έδαφος χωρίς καν να χρειάζεται να το σκεφτεί. Η αίσθηση της αφής της γάτας περιλαμβάνει, επίσης, το ότι αισθάνεται ηχητικές δονήσεις μέσα από τις πατούσες της.

Γεύση

Η γεύση είναι η λιγότερο ανεπτυγμένη αίσθηση στις γάτες, οι οποίες έχουν λιγότερους από 500 γευστικούς υποδοχείς στη γλώσσα τους. Αυτό τις καθιστά ανίκανες να αντιληφθούν συγκεκριμένες γεύσεις, όπως για παράδειγμα τις γλυκιές. Βέβαια, οι γάτες είναι απολύτως σαρκοφάγες, επομένως αυτό δεν τις επηρεάζει.

Οι άνθρωποι, από την άλλη, έχουν περίπου 9000 γευστικούς υποδοχείς, κάτι που τους επιτρέπει να γεύονται μεγάλη ποικιλία τροφών. Οι γάτες χρειάζονται κάποια βοήθεια και από το οσφρητικό τους σύστημα, το οποίο συμβάλλει στην όρεξή τους για φαγητό.

Πολλές γάτες είναι ιδιαίτερα επιλεκτικές στο φαγητό, και έχουν συγκεκριμένες προτιμήσεις που εγκαθιδρύονται λόγω της αγάπης τους για τη ρουτίνα και τη συνήθεια.

Τέλος, οι γάτες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στις πικρές γεύσεις, μάλλον για να προστατεύονται από δηλητηριώδη και τοξικά υλικά.