Εάν ξαφνικά δείτε τη γάτα σας να παρουσιάζει προβλήματα που σχετίζονται με την τουαλέτα, μην αγνοήσετε τα προειδοποιητικά σημάδια.

Οι ασθένειες του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος είναι ιδιαίτερα συχνές στις γάτες, και μπορούν να εξελιχθούν πολύ γρήγορα και με τρόπο επικίνδυνο – δυνητικά θανατηφόρο εάν η παρέμβαση δεν είναι άμεση, ειδικά στις αρσενικές γάτες. Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να παρατηρείτε τις συνήθειες της γάτας σας σχετικά με την τουαλέτα και να προετοιμαστείτε καταλλήλως για την περίπτωση της εμφάνισης κάποιας νόσου του ουροποιητικού συστήματος.

Νόσος του κατώτερου ουροποιητικού στις γάτες

Η νόσος του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος στις γάτες (FLUTD – Feline lower urinary tract disease) αποτελεί, στην πραγματικότητα, έναν όρο-ομπρέλα για διαφορετικές παθήσεις που πλήττουν την ουροδόχο κύστη ή/και την ουρήθρα της γάτας. Εάν η γάτα σας εμφανίσει ανησυχητικά συμπτώματα που σχετίζονται με την ούρηση, πιθανόν υποφέρει από κάτι από τα παρακάτω:

– Ουρολοίμωξη: βακτηριακή μόλυνση του ουροποιητικού της γάτας

– Ουρολιθίαση: κρύσταλλοι ή πέτρες στο ουροποιητικό της γάτας που μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή ή να φράξουν τη διέλευση των ούρων

– Ιδιοπαθής κυστίτιδα (FIC – Feline Idiopathic Cystitis): φλεγμονή στο ουροποιητικό σύστημα με άγνωστη αιτία

– Καρκίνος του ουροποιητικού: σπανιότερη περίπτωση εμφάνισης όγκου στην ουροδόχο κύστη

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον/την κτηνίατρό σας να ταυτοποιήσει την αιτία της νόσου κατώτερου ουροποιητικού στη γάτα σας, γιατί κάθε διαφορετικό είδος νόσου απαιτεί διαφορετική αντιμετώπιση και θεραπεία.

Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε την ιδιαίτερη περίπτωση της ιδιοπαθούς κυστίτιδας στις γάτες, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής της. Προσοχή: Το παρόν άρθρο έχει σκοπό να σας ενημερώσει σχετικά με την περίπτωση της ιδιοπαθούς κυστίτιδας. Μην υποθέσετε ποτέ ότι ο λόγος εμφάνισης των συμπτωμάτων στο κατώτερο ουροποιητικό είναι υποχρεωτικά ιδιοπαθής κυστίτιδα χωρίς πρώτα να επικοινωνήσετε με τον/την κτηνίατρό σας για να προχωρήσετε στις απαιτούμενες εξετάσεις που θα αποκλείσουν την πιθανότητα άλλων παθήσεων. Η νόσος του κατώτερου ουροποιητικού στις γάτες είναι μια αντιμετωπίσιμη κατάσταση που μπορεί όμως να εξελιχθεί σε ιδιαίτερα σοβαρή εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και σωστά.

Ιδιοπαθής κυστίτιδα

Η ιδιοπαθής κυστίτιδα ονομάζεται έτσι λόγω της αδυναμίας να εντοπιστεί η ακριβής αιτία της. Πρόκειται για μια πάθηση που εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με την ανθρώπινη “διάμεση κυστίτίδα”. Η δυσκολία της συγκεκριμένης πάθησης έγκειται στο ότι ο/η κτηνίατρος καταλήγει στη διάγνωση μέσω του αποκλεισμού άλλων αιτιών, καθώς δεν υπάρχει κάποια ειδική εξέταση που να την επιβεβαιώνει. Επομένως, είναι πιθανό μια περίπτωση ιδιοπαθούς κυστίτιδας να οφείλεται σε ένα συνδυασμό πολλαπλών αιτιών που συνυπάρχουν. Οι περιπτώσεις ιδιοπαθούς κυστίτιδας αποτελούν τα 2/3 του συνόλου των περιπτώσεων της νόσου του κατώτερου ουροποιητικού στις γάτες.

Τα συμπτώματα της ιδιοπαθούς κυστίτιδας μιμούνται αυτά της ουρολοίμωξης, αλλά στην πρώτη περίπτωση δεν εντοπίζεται βακτηριακή μόλυνση. Αν η φλεγμονή αυτή δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα μπορεί να προκαλέσει έμφραξη του ουροποιητικού συστήματος. Η κατάσταση κατά την οποία μια γάτα – ιδιαίτερα αρσενική – δεν μπορεί να ουρήσει χρήζει επειγόντως κτηνιατρικής φροντίδας.

Αιτίες

Οι αιτίες της ιδιοπαθούς κυστίτιδας στις γάτες είναι εξ ορισμού άγνωστες. Παρόλα αυτά, έχει παρατηρηθεί πως οι παρακάτω ενδείξεις συνήθως εμφανίζονται ως κοινές σε γάτες με ιδιοπαθή κυστίτιδα:

– Ελαττωματική επίστρωση της κύστης που προκαλεί βλάβη στα μεταβατικά επιθηλιακά κύτταρα και οδηγεί σε εξέλκωση και φλεγμονή της περιοχής.

– Νευρογενής φλεγμονή

– Στρες – πολλές γάτες εμφανίζουν ιδιοπαθή κυστίτιδα ως αποτέλεσμα κάποιου στρεσογόνου γεγονότος ή αλλαγής στο περιβάλλον.

– Μη φυσιολογικές αντιδράσεις σε στρεσογόνους παράγοντες. Υπάρχουν ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ της υπόθεσης ότι οι γάτες που πάσχουν από ιδιοπαθή κυστίτιδα δεν διαχειρίζονται το στρες με “φυσιολογικό” τρόπο. Τα επίπεδα κορτιζόλης στις γάτες αυτές συνήθως είναι χαμηλότερα από αυτά που θεωρούνται φυσιολογικά σε μια στρεσογόνα κατάσταση. Κάποιοι κτηνίατροι παρομοιάζουν αυτή την κατάσταση με τις περιπτώσεις των ανθρώπων που εμφανίζουν προβλήματα στο στομάχι λόγω μη φυσιολογικής διαχείρισης του στρες από τον οργανισμό.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο μηχανισμός που προκαλεί την ιδιοπαθή κυστίτιδα στις γάτες δεν είναι γνωστός. Παρόμοιες ενδείξεις με αυτές που αναφέρονται εδώ παρατηρούνται και σε ανθρώπους που πάσχουν από διάμεση κυστίτιδα, κάτι που οδηγεί στην υπόθεση ότι η ιδιοπαθής κυστίτιδα τείνει να εμφανίζεται σε γάτες των οποίων ο οργανισμός δεν αντιδρά “φυσιολογικά” στο στρες, και που μπορεί να έχουν κάποιο τοπικό “ελάττωμα” στην επίστρωση της κύστης τους.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της ιδιοπαθούς κυστίτιδας στις γάτες είναι τα ίδια για όλες τις διαφορετικές περιπτώσεις νόσου του κατώτερου ουροποιητικού, οπότε δεν είναι δυνατό να ταυτοποιηθεί η αιτία της κρίσης αποκλειστικά μέσω της παρατήρησης των συμπτωμάτων.

Εάν παρατηρήσετε κάτι – ή συνδυασμό – από τα παρακάτω, απευθυνθείτε επειγόντως στον/στην κτηνίατρό σας:

– Δυσκολία στην ούρηση – συχνά συνοδεύεται από διαμαρτυρίες της γάτας, καθώς πρόκειται για μια ιδιαίτερα επίπονη διαδικασία

– Ούρηση ή απόπειρες για ούρηση σε συχνότητα μεγαλύτερη από το κανονικό, συνήθως παράγοντας μικρές ποσότητες ούρων

– Ούρηση σε ασυνήθιστα μέρη, εκτός της αμμοδόχου, συνήθως σε σκληρά, κρύα μέρη που ανακουφίζουν τον πόνο – όπως πλακάκια ή μέσα στη μπανιέρα

– Υπερβολικό γλείψιμο στην περιοχή της κοιλιάς και των γεννητικών οργάνων που μπορεί να προκαλέσει και απώλεια τριχώματος

– Έντονες αλλαγές στη συμπεριφορά – αυξημένη επιθετικότητα, αυξημένη τάση για κρύψιμο, μειωμένη ενέργεια και όρεξη

– Αίμα στα ούρα – μπορεί να εμφανιστεί πηγμένο ή ως ροζ ούρα

– Έμφραξη της ουρήθρας σε αρσενικές γάτες – χρήζει επείγουσας κτηνιατρικής μέριμνας

Διάγνωση

Οι εξετάσεις για την ταυτοποίηση της ιδιοπαθούς κυστίτιδας είναι οι ίδιες που διενεργούνται για κάθε περίπτωση νόσου του κατώτερου ουροποιητικού, για να αποκλειστούν άλλες παθολογικές αιτίες και να καταλήξει κανείς στην υπόθεση αυτή. Οι εξετάσεις αυτές είναι κυρίως:

– Ανάλυση και καλλιέργεια ούρων για τον εντοπισμό βακτηρίων ή/και κρυστάλλων

– Αιματολογικές εξετάσεις

– Ακτινογραφία ή/και υπερηχογράφημα της κύστης

– Κυστεοσκόπηση

– Βιοψία

Θεραπεία

Η θεραπεία/διαχείριση και η πρόληψη της ιδιοπαθούς κυστίτιδας απαιτούν πολλαπλές αλλαγές στην καθημερινότητα και στην φροντίδα της γάτας σας. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί ο/η κτηνίατρός σας να σας προτείνει να ακολουθήσετε κάποια φαρμακευτική αγωγή (όπως αντικαταθλιπτικά και αναλγητικά), αλλά φαίνεται πως οι πιο σημαντικές παρεμβάσεις είναι κυρίως αυτές που αφορούν τη διατροφή, το περιβάλλον και την ψυχολογική κατάσταση της γάτας σας.

Αρχικά, η παραγωγή πιο αραιών ούρων είναι ιδιαίτερα βοηθητική για την ιδιοπαθή κυστίτιδα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την επαρκή ενυδάτωση της γάτας. Προσφέρετέ της φρέσκο νερό καθημερινά, και σκεφτείτε να αντικαταστήσετε την ξηρά τροφή με υγρή. Είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε πρώτα τον/την κτηνίατρό σας ώστε να επιλέξετε την κατάλληλη κτηνιατρική τροφή για τα διαφορετικά προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος. Προσοχή: διαφορετικά προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος απαιτούν και διαφορετική διατροφική αντιμετώπιση. Για παράδειγμα, υπάρχουν διαφορετικές τροφές για την ουρολιθίαση και για την ιδιοπαθή κυστίτιδα, με τις τελευταίες να περιέχουν ουσίες που μειώνουν το άγχος της γάτας. Εάν η γάτα σας δεν ενυδατώνεται επαρκώς, μπορείτε να δοκιμάσετε ένα συντριβάνι με τρεχούμενο νερό για γάτες, ή νερό με πρόσθετη γεύση π.χ. με ανάλατο ζωμό κοτόπουλο.

Παρέχετε αρκετές αμμοδόχους, τουλάχιστον μία παραπάνω από τον συνολικό αριθμό των γατών που ζουν στο σπίτι σας, και καθαρίζετέ τις τακτικά. Αφού βεβαιωθείτε ότι όλες οι φυσικές ανάγκες της γάτας σας καλύπτονται και δεν της λείπει τροφή ή νερό, επιχειρήστε να εντοπίσετε και να ελαττώσετε τους παράγοντες που της προκαλούν στρες. Μια γάτα που ζει μαζί με άλλες γάτες είναι πιο πιθανό να εμφανίσει συμπτώματα και νόσους που σχετίζονται με το άγχος. Μπορείτε να δοκιμάσετε catnip ή ειδικές φερομόνες που ηρεμούν τις γάτες. Παίζετε όσο μπορείτε με όλες τις γάτες σας έτσι ώστε να εκτονώνουν την περίσσεια ενέργειάς τους, και προσφέρετέ τους ένα περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα, με ανυψωμένους αλλά και ήρεμους, τόσο ζεστούς όσο και δροσερούς χώρους.

Πρόγνωση

Για μία γάτα που καταναλώνει αρκετό νερό και ζει σε ένα αισθητηριακά πλούσιο αλλά και ήρεμο περιβάλλον, η πρόγνωση της ιδιοπαθούς κυστίτιδας είναι αρκετά καλή. Όσο μεγαλώνουν οι γάτες, η νόσος συνήθως υποχωρεί. Υπάρχουν πάντα πιθανότητες επανεμφάνισης, αλλά με την κατάλληλη φροντίδα και πρόληψη μπορείτε να τις μειώσετε. Εάν η γάτα σας είναι γενικά αγχώδης, συνιστάται να προσέχετε ιδιαίτερα τις ανάγκες και τη συμπεριφορά της για να παρατηρήσετε έγκαιρα οποιαδήποτε ανησυχητική ένδειξη.