Πρόκειται για μια από τις πιο χαρακτηριστικές και διάσημες συμπεριφορές της γάτας: κάνει μόνη της το μπάνιο της γλείφοντας επιμελώς σχεδόν κάθε σπιθαμή του σώματός της, όπου μπορεί να φτάσει η γλώσσα της και επιτρέπει η ευλύγιστη ανατομία της.

Γιατί το κάνει όμως αυτό;

Με τον τρόπο αυτό διατηρείται πάντα καθαρή, μοσχομυριστή και με αστραφτερό τρίχωμα και δεν χρειάζεται να την κάνουμε μπάνιο με νερό και σαπούνι. Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο του Κορνέλ, στη Νέα Υόρκη (Cornell University College of Veterinary Medicine), μια γάτα περνάει σχεδόν τη μισή μέρα της καθαρίζοντας με τη γλώσσα της είτε την ίδια είτε κάποια άλλη γάτα.

Γιατί όμως οι γάτες έχουν τέτοια – ενίοτε κυριολεκτική— εμμονή με την καθαριότητα; Πώς μαθαίνουν αυτή τη συμπεριφορά; Ή μήπως την έχουν κληρονομήσει; Από πού προέρχεται και σε τι χρησιμεύει; Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες όταν εμφανίζεται σε υπερβολικό βαθμό; Διαβάσαμε και συνοψίζουμε από άρθρο στο Thesprucepets:

1. (Σχεδόν) γεννημένες καθαρές

Σύμφωνα με το άρθρο, αρχικά το καθάρισμα με τη γλώσσα από τη μαμά γάτα στα νεογέννητα γατάκια είναι κυριολεκτικά ζωτικής σημασίας: ενισχύει την αναπνοή του νεογέννητου γατιού που μπορεί να είναι αδύναμη. Επίσης με αυτό τον τρόπο σε επόμενη φάση και αφού αρχίσει να θηλάζει, η μητέρα γλείφει το γατάκι σε σημεία για να το βοηθήσει να ουρήσει και να αφοδεύσει.

Η διαδικασία της αυτό-καθαριότητας των νεαρών γατιών ξεκινάει από πολύ νωρίς στη ζωή τους (μέσα σε λίγες βδομάδες), ενώ την ίδια περίοδο αρχίζουν και να πλένουν και το ένα το άλλο. Ωστόσο αυτό το «λειτουργικό» δεν έχει ως μοναδικό σκοπό το να παραμείνουν οι γάτες καθαρές, αλλά σχετίζεται και μια σειρά ενστικτωδών ή κληρονομημένων συμπεριφορών που αφορούν στην ευρύτερη καλή υγεία, ή ακόμα και την επιβίωση της γάτας.

2. Καθαρισμός πληγών

Η γάτα χρησιμοποιεί τη γλώσσα της για να καθαρίσει σημεία στο σώμα της όπου υπάρχουν τραύματα, ή εάν έχει χτυπήσει κάπου και πονάει. Έτσι απολυμαίνει την περιοχή. Ωστόσο, εάν συνεχίσει να γλείφει μια ανοιχτή πληγή, υπάρχει ο κίνδυνος να μην της επιτρέψει να επουλωθεί γρήγορα και κατά συνέπεια να μολυνθεί.

3. Καμουφλάρισμα

Κάτι που ίσως δεν γνωρίζατε είναι ότι οι γάτες και οι άγριοι πρόγονοί τους πλένονταν τόσο συχνά προκειμένου να εξαφανίσουν τη μυρωδιά τους για να μην εντοπίσουν εκείνες και τα γατάκια τους δια της όσφρησης άλλα είδη-θηρευτές και φυσικοί εχθροί τους. Πρόκειται λοιπόν για εξελικτική συμπεριφορά που οι γάτες κληρονόμησαν και η οποία τους επέτρεψε να επιβιώσουν ως είδος σε αντίξοες συνθήκες.

4. Πάστρα και αστραφτερή εμφάνιση

Ο πιο προφανής λόγος που οι γάτες γλείφουν επιμελώς το τρίχωμα και το σώμα τους είναι για να διατηρηθούν καθαρές και με γυαλιστερή γούνα. Η γλώσσα της γάτας μοιάζει με γυαλόχαρτο – γι’ αυτό και όταν σας γλείφει ακόμα και για για ελάχιστα λεπτά σας προκαλεί ένα ελαφρύ αίσθημα καύσου στο δέρμα. Επίσης με αυτόν τον τρόπο οι γάτες καθαρίζουν το τρίχωμά τους από ψύλλους και άλλα παράσιτα ενώ, όπως μαθαίνουμε από το ίδιο άρθρο, είναι ένας τρόπος για να καταπολεμήσουν τη ζέστη καθώς δεν διαθέτουν ιδρωτοποιούς αδένες.

5. Γιατί απλά τους αρέσει

Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο οι γάτες καθαρίζονται (αλλά και καθαρίζουν τους φίλους τους, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων) συχνά με τη γλώσσα τους είναι απλά γιατί τους αρέσει και τους κάνει να αισθάνεται όμορφα. Το ωφέλιμο μετά το τερπνού λοιπόν.

6. Πότε το καθάρισμα με τη γλώσσα γίνεται επιβλαβές

Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο άρθρο, η συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν είναι πάντα ωφέλιμη για τη γάτα. Όταν την κάνει υπερβολικά συχνά, εμμονικά και ψυχαναγκαστικά, μπορεί να προκαλέσει στον εαυτό της δερματικά προβλήματα. Αν η συμπεριφορά επιμείνει, θα πρέπει πρώτα να αποκλείσετε, μέσω μιας επίσκεψης στον κτηνίατρο, αιτίες όπως τσιμπήματα και παράσιτα ή αλλεργίες.

Εάν δεν υφίσταται κανένας από τους παραπάνω ιατρικούς λόγους, θα πρέπει να εξετάσετε εάν ενδεχόμενος υπερβολικός αυτό-καθαρισμός με τη γλώσσα οφείλεται, όπως σημειώνουν έρευνες όπως αυτή που δημοσιεύτηκε στο Journal of Feline Medicine Surgery, σε στρες. Θα πρέπει λοιπόν να δείτε κατά πόσον, καθώς γνωρίζουμε ότι το γλείψιμο της γάτας την κάνει να αισθάνεται καλά, χρησιμοποιείται εδώ ως ένα είδος καταπραϋντικού μηχανισμού σε συνθήκες που της προκαλούν άγχος.

Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν διάφορους λόγους που ίσως έχουν διαταράξει την καθημερινότητα της γάτας με κάποιον τρόπο, όπως η έλευση ενός νέου μέλους στην οικογένεια, κάποιος θάνατος αγαπημένου προσώπου, και γενικώς οποιαδήποτε αλλαγή μέσα στο σπίτι και στο χώρο της γάτας.

Τέλος, όπως σημειώνει το άρθρο, τα γατάκια που έχουν πρόωρα αποκοπεί από τη μαμά τους είναι πιθανόν να υιοθετήσουν μια τέτοια συμπεριφορά συχνού καθαρισμού με τη γλώσσα, καθώς λειτουργεί καταπραϋντικά και καθησυχαστικά κάνοντάς τα να αισθάνονται πιο ασφαλή.