Οι περίεργες συμπεριφορές των γατών αποτελούν αστείρευτη πηγή αστείων που μοιράζονται οι κηδεμόνες τους καθημερινά.

Όσοι ασχολούνται με γάτες γνωρίζουν σίγουρα το “αστείο εσωτερικής κατανάλωσης” για την κυκλοθυμική γάτα που γουργουρίζει ζητώντας χάδια και μέσα σε ένα λεπτό έχει επιτεθεί στον/στην κηδεμόνα της. Δεν πρόκειται για υπερβολή. Αυτή η γάτα υπάρχει, και μπορεί μάλιστα να είναι η δική σας.

Οι γάτες είναι ζώα με συγκεκριμένα όρια ως προς τα ερεθίσματα που μπορούν να δεχτούν. Σκεφτείτε τον εαυτό σας όταν νυστάζετε, πεινάτε, κι έχετε πονοκέφαλο. Τώρα, φανταστείτε ότι η γάτα σας μπορεί εύκολα και απότομα να βρεθεί σε μια τέτοια αισθητηριακή κατάσταση όταν τα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον γίνονται πολλά και έντονα. Όταν χαϊδεύετε τη γάτα σας και φαίνεται να το απολαμβάνει, αλλά ξαφνικά σας δαγκώνει και φεύγει από την αγκαλιά σας, δεν σημαίνει ότι έχετε κάνει κάτι λάθος, ή ότι δεν σας αγαπάει. Το πιθανότερο είναι πως σταμάτησε σχετικά απότομα να απολαμβάνει την επαφή, και θέλει λίγο χώρο και χρόνο για τον εαυτό της.

Γιατί παθαίνουν οι γάτες υπερδιέγερση;

– Οι γάτες έχουν διαφορετικά όρια η μία από την άλλη αλλά και από τους σκύλους όσον αφορά στην κοινωνικοποίηση. Ένα σκυλάκι μπορεί να ζητά συνέχεια παιχνίδια και αγκαλιές ενώ μια γάτα μπορεί να τις θέλει, ή να μην τις θέλει και τόσο. Οι αιλουροειδείς φίλες μας έχουν ανάγκη αρκετό χώρο και χρόνο με τον εαυτό τους, και είναι καλό να τις αφήνετε να σας προσεγγίζουν οι ίδιες όταν θέλουν επαφή. Κάποιες γάτες ενδέχεται να ανέχονται λιγότερα χάδια από άλλες και να ταράζονται πιο εύκολα από την ποικιλία ερεθισμάτων στο περιβάλλον τους.

– Κατά τη διάρκεια του καλλωπισμού (βούρτσισμα, κόψιμο νυχιών) μπορεί μια γάτα να νιώσει ότι τα όριά της σε σχέση με την σωματική επαφή ξεπερνιούνται.

– Είναι πιθανό να έχετε χαϊδέψει τη γάτα σας αρκετά και να έχει ανάγκη μια παύση. Παρατηρήστε τη γλώσσα του σώματος της γάτας για να καταλάβετε πού βρίσκονται τα όριά της. Μην επιμείνετε στα χάδια εάν σας δείξει ότι έχει κουραστεί.

– Οι γάτες είναι ζώα που θέλουν να έχουν τον έλεγχο. Όταν αποφασίζετε εσείς να χαϊδέψετε ή να αγκαλιάσετε τη γάτα σας, υπάρχει περίπτωση αυτή να θελήσει να ανακτήσει την αίσθηση του ελέγχου. Είναι καλύτερο να επιλέγει εκείνη πότε θα ζητήσει επαφή, και πότε αυτή θα λήξει. Μην πιέζετε τη γάτα σας όταν σας δείχνει ότι δεν έχει όρεξη, και μην τη χαϊδεύετε όταν τρώει, πίνει νερό, κοιμάται, ή πλένεται.

– Η γάτα σας μπορεί να είναι στρεσαρισμένη για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. ένταση με μια άλλη γάτα στο σπίτι) ή από κάποιο ερέθισμα που μένει “ανεκπλήρωτο”, για παράδειγμα να βλέπει ένα πουλί έξω από το παράθυρο και να μην μπορεί να το πιάσει.

– Μπορεί μια γάτα, ειδικά αν υιοθετήθηκε σε μεγάλη ηλικία, να μην είναι συνηθισμένη στα χάδια.

Πώς θα καταλάβετε ότι η γάτα σας βρίσκεται σε υπερδιέγερση:

Μια γάτα που έχει δεχθεί σωρεία ερεθισμάτων θα σας προειδοποιήσει ότι πλησιάζει στα όριά της πριν αυτά ξεπεραστούν. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να παρατηρείτε τη γλώσσα του σώματος της γάτας σας και να σταματάτε την επαφή όταν φαίνεται ότι ενοχλείται. Μια γάτα που βρίσκεται σε υπερδιέγερση:

– Γίνεται υπερκινητική, δεν μπορεί να κάτσει ήσυχα, ή κοκαλώνει

– Ξεκινά να γρυλίζει ή να σας απειλεί με τον χαρακτηριστικό ήχο που βγάζει μια νευριασμένη γάτα

– Διαστέλλονται οι κόρες των ματιών της

– Τινάζεται ή τρεμοπαίζει το δέρμα και η ουρά της

– Γυρνά προς το μέρος σας και σας πλησιάζει

– Σταματά να γουργουρίζει

– Ανασηκώνονται οι τρίχες της

– Κυρτώνει την πλάτη και μαζεύεται

– Τα αυτιά της πηγαίνουν προς τα πίσω ή εναλλάσσονται μπρος-πίσω

– Αποκαλύπτει τα νύχια της

– Προσπαθεί να σας δαγκώσει ή να σας γρατζουνίσει

Όταν μια γάτα σε υπερδιέγερση δαγκώνει ή γρατζουνάει, είναι η ώρα να σταματήσετε την επαφή και να της δώσετε χώρο. Αφήστε τη να ηρεμήσει χωρίς να κάνετε κάτι ιδιαίτερο για να την παρηγορήσετε. Μην την πλησιάσετε για λίγη ώρα, και σε κάθε περίπτωση μην την τιμωρείτε όταν παρουσιάζει συμπτώματα υπερδιέγερσης.

Πώς θα αποφύγετε να ενοχλήσετε τη γάτα σας:

– Συνδυάστε τα χάδια με λιχουδιές έτσι ώστε η γάτα σας να συνδέσει την επαφή με κάτι που της αρέσει.

– Μην χαϊδεύετε τη γάτα σας πολύ έντονα, και έχετε πάντα στο νου σας να παρατηρείτε τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά ή στη στάση της. Δοκιμάστε διαφορετικούς τρόπους να χαϊδέψετε τη γάτα σας μέχρι να καταλάβετε τι της αρέσει. Σε κάποιες γάτες αρέσουν τα μεγάλα χάδια στην πλάτη, ενώ άλλες προτιμούν να τις ξύνετε πίσω από τ’ αυτιά ή κάτω από το πηγούνι. Στις περισσότερες γάτες αρέσουν οι μικρές, απαλές κινήσεις.

– Σταδιακά αυξάνετε τον χρόνο που χαϊδεύετε και παίζετε με τη γάτα σας έτσι ώστε να συνηθίσει την αίσθηση, σε συνδυασμό πάντα με λιχουδιές.

– Παρόλα αυτά, μην δίνετε ποτέ λιχουδιές στη γάτα σας την ώρα που εμφανίζει σημάδια υπερδιέγερσης, γιατί μπορεί να συνδέσει τις συμπεριφορές αυτές με την επιβράβευση.

– Μια γάτα σε υπερδιέγερση χρειάζεται εκτόνωση. Είναι σημαντικό να εντάξετε κάποια ώρα αφιερωμένη στο παιχνίδι στην καθημερινή ρουτίνα της γάτας σας. Παρέχετέ της διαδραστικά παιχνίδια ή παιχνίδια που την αναγκάζουν να “κυνηγήσει” το φαγητό της. Μιμηθείτε τη διαδικασία του κυνηγιού παίζοντας για αρκετή ώρα με ένα παιχνίδι σε καλάμι. Μετά το τέλος του παιχνιδιού επιβραβεύστε τη γάτα σας με λιχουδιές, ώστε να την βοηθήσετε να νιώσει πως έπιασε το φαγητό της, όπως στην φύση. Αποφύγετε τα παιχνίδια με λέιζερ καθώς η αδυναμία της γάτας να πιάσει κάποιο θήραμα μπορεί να της προκαλέσει μεγαλύτερο εκνευρισμό.

– Μην επιτρέπετε στη γάτα σας να χρησιμοποιεί τα χέρια ή τα πόδια σας ως παιχνίδι. Μια γάτα που μπορεί να ξεπεράσει το όριο της ευαισθησίας της σε ερεθίσματα κατά την ώρα του παιχνιδιού μπορεί να προσπαθήσει να εκτονωθεί στα άκρα σας. Αντί γι’ αυτό, παρέχετέ της παιχνίδια με τα οποία θα μπορεί να εκτονώσει τον εκνευρισμό της.

Σε κάθε περίπτωση, εάν δώσετε στη γάτα σας “το πάνω χέρι” στις επαφές σας, αν παρατηρείτε την ιδιαίτερη γλώσσα του σώματός της και αν ανταποκρίνεστε με σεβασμό στις ανάγκες και στα όριά της, είναι πολύ πιθανό να επιζητά τα χάδια σας στο μέλλον.