Οι γάτες ήταν… θαλάσσιοι σύντροφοι των ανθρώπων από πολύ-πολύ παλιά.

Μια μικρή χοροπηδηχτή αιλουρίνα σεργιανίζει στην προβλήτα. Τη βλέπω την ώρα που προσπαθώ να βρω μια σκιά για να απαλύνει τη ζέστη του Ιουλίου. Η μικρή, εμφανώς χαρούμενη, μυρίζει τα καραβόσκινα από τα καΐκια και αφήνει πρόθυμα τους λιγοστούς ψαράδες να τη χαϊδέψουν στη ράχη. Η ευωδιά της θάλασσας μπαίνει στα ρουθούνια της σαν υπόσχεση για κάτι δροσερό ή φρέσκο. Το νερό -αυτό καθαυτό- μπορεί να μην είναι το αγαπημένο της αλλά η ζωή της δίπλα στο νερό δεν είναι άσχημη. Οι γάτες ανέκαθεν προσέγγιζαν τη ναυτοσύνη, λίγο από ένστικτο, λίγο από περιέργεια για το τι κινείται κάτω από το κρυστάλλινο νερό. Από την απαρχή του κόσμου, οι άνθρωποι προσκαλούσαν τις γάτες να σεργιανίσουν παρέα τη θάλασσα, όχι ανιδιοτελώς, αλλά για να τους βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των τρωκτικών των εντόμων και των ερπετών που τρύπωναν κι αυτά απρόσκλητα στα πλοία. Σιγά-σιγά τα θαλάσσια ταξίδια με γάτες πήραν κι άλλη διάσταση: έγιναν ταξίδια «καλής τύχης» (καλώς οι γάτες συνδέθηκαν με την καλοτυχία), ταξίδια παρέας (γιατί ποιος μπορεί καλύτερα να μαλακώσει την καρδιά σου σε ένα σκληρό ταξίδι από ένα γατούδι που λιάζεται στο κατάστρωμα), ταξίδια εξέλιξης της φιλοζωίας. Στο όνομα αυτών των ταξιδιών κάνουμε αναδρομή σε τρεις «ιστορίες» γάτας και θάλασσας, από την πιο παλιά στην πιο πρόσφατη.

Σάιμον, η γάτα-ήρωας πολέμου: η ιστορία του

Ο Simon είναι ο μόνος γάτος στην ιστορία που έχει λάβει το περίφημο μετάλλιο τιμής Dickin.

Γάτες Βίκινγκ

Οι πρώτες γάτες -σύμφωνα με σχετικά πρόσφατη έρευνα- άρχισαν να ταξιδεύουν μέσω θαλάσσης τον 8ο π.Χ. αιώνα, τότε που οι αιγυπτιακές γάτες αποίκησαν την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Για να φτάσουμε στον 7ο αιώνα που η μελέτη δείχνει ότι γατούδια βρέθηκαν σε λιμάνι των Βίκινγκ στη Βαλτική Θάλασσα. Τους Βίκινγκ τους ξέρουμε: αυτή τη ναυτική φυλή με καταγωγή από τη Σκανδιναβία που έκαναν θαλάσσιες επιδρομές και εμπορικές συναλλαγές και εγκαταστάθηκαν σε διάφορα ευρωπαϊκά εδάφη. Αυτό που ίσως δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό είναι ότι η ζωή τους στη θάλασσα ήταν συνδεδεμένη με τις γάτες. Το φοβερό είναι ότι οι ερευνητές εξήγαγαν DNA από λείψανα αρχαίων γατών που προέρχονταν από τάφους Βίκινγκ! Επίσης, οι γάτες στην κουλτούρα των Βίκινγκ συνδέονταν με τη θεά του έρωτα, Freyja, η οποία λέγεται ότι οδηγούσε μια άμαξα που την έσερναν δύο αρσενικοί γάτοι.

Γάτες στον Ειρηνικό

Στα νησιά του ειρηνικού ωκεανού μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχαν γάτες! Μεταφέρθηκαν εκεί από Ευρωπαίους εξερευνητές και εμπόρους πριν από περίπου 200-300 χρόνια. Λέγεται ότι οι πρώτες γάτες έφτασαν στην Ταϊτή το 1767. Όπως λέει και η σελίδα Η Γεωγραφία είναι πολύ κουλ: Δηλαδή σκεφτείτε ότι κάποιος ενήλικας άνθρωπος κάπου στην Πολυνησία γύρω στο 1800 κράτησε για πρώτη φορά ένα γατάκι που ίσως να έκανε πουρρρρρρ και λογικά σκέφτηκε «ΤΩΡΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΟΚΕΜΟΝ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΟΜΟΡΦΟ;;;;;;»

Γάτες ναύτες

Η σύγχρονη ιστορία (μετά το 1900), βάζει στη θάλασσα. Παρότι το Βασιλικό Ναυτικό η ναυτική πολεμική δύναμη του Ηνωμένου Βασιλείου όπως λένε οι ιστορικές μαρτυρίες απαγόρευσε τις γάτες και άλλα ζώα συντροφιάς σε όλα τα πλοία το 1975, αυτό δεν φαίνεται να πτόησε τους ναύτες να παίρνουν μαζί τους τα αγαπημένα τους τετράποδα. Τόσο οι Βρετανοί όσο και οι Αμερικανικές Ναυτικές δυνάμεις φαίνεται να είχαν τρομερή αδυναμία στα γατούδια. Φωτογραφίες από τη δεκαετία του 1880 δείχνουν ναύτες να ποζάρουν στα ατμόπλοια εν πλω με μασκότ γάτες και σκύλους. Άλλα φωτογραφικά ντοκουμέντα λίγα χρόνια αργότερα απεικονίζουν γάτες σε καταδρομικά πλοία κατά τη διάρκεια του Ισπανοαμερικανικού Πολέμου. Το 1900 στο θωρηκτό USS Texas το πλήρωμα πρόσεχε σαν τα μάτια του μια γάτα και έναν σκύλο, και τους είχαν ως «γούρια». Αντίστοιχες φωτογραφίες γατολατρείας κατακλύζουν τα Μέσα και όλα τα επόμενα χρόνια, ακόμα και σε χαλεπούς καιρούς του Α’ και του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα δείτε μια γάτα στις διακοπές σας κοντά στη θάλασσα ή θα πάρετε τη δική σας γάτα μαζί σας στο καράβι, αναλογιστείτε: πόσοι πρόγονοί της συνόδευσαν κάποιον σαν εμάς σε ένα θαλασσινό ταξίδι, πόσα ναυτικά μίλια έχει η γενεαλογία της σαν παράσημο, και πόση αλμύρα έχει κρυμμένη η καρδιά της χωρίς ίσως καν η ίδια να το ξέρει…