Εκπαιδεύοντας τη γάτα σας με θετική ενίσχυση συμπεριφοράς
Κωνσταντίνα Μάλλιου
09/08/2023
Οι γάτες είναι πολύ ξεχωριστά ζώα.
Αντίθετα με τους σκύλους, οι γάτες δεν βασίζουν την ευτυχία τους στο να ευχαριστούν τους κηδεμόνες τους αλλά περιμένουν από αυτούς να τις έχουν σαν βασίλισσες.
Δεν πρόκειται να κουνήσουν ούτε την ουρά τους αν δεν πάρουν κάτι ως αντάλλαγμα.
Η αλήθεια είναι ότι οι γάτες είναι οι ντίβες του ζωικού βασιλείου και δεν πρόκειται να πετύχετε τίποτα αν χρησιμοποιήσετε τον αυστηρό τόνο της φωνής σας.
Όσο δύσκολο και να είναι να εκπαιδεύσετε μια γάτα, από το να χρησιμοποιεί την αμμολεκάνη της μέχρι να μην ξύνει τα έπιπλα, με λίγη καλή θέληση, υπομονή και με θετική ενίσχυση συμπεριφοράς μπορείτε να τα καταφέρετε.
Τι είναι όμως η θετική εκπαίδευση;
Λέγοντας θετική εκπαίδευση, εννοούμε την επιβράβευση καλών συμπεριφορών του κατοικιδίου σας. Χρησιμοποιώντας μια λιχουδιά, χάδια, καλά λόγια ή ένα αγαπημένο του παιχνίδι μπορείτε να εκπαιδεύσετε το φουντωτό σας φιλαράκι, το οποίο σίγουρα θα ικανοποιηθεί συναισθηματικά.
Τα ζώα που εκπαιδεύονται με θετική ενίσχυση συμπεριφοράς τείνουν να μαθαίνουν καλύτερα και γρηγορότερα.
Θετική εκπαίδευση στις γάτες
Οι γάτες ως πιο «δύσκολες» στην εκπαίδευση χρειάζονται μια πιο ιδιαίτερη μεταχείριση. Δεν μπορείτε να της προσφέρετε απλά λίγες γατοκροκέτες ως επιβράβευση. Χρειάζεται να της τάξετε τον ουρανό με τ’ άστρα για να σας κάνει το χατίρι. Και αν δεν μπορείτε να της τάξετε τον ουρανό με τ’ άστρα, τουλάχιστον μπορείτε να της δώσετε την πιο νόστιμη και εκλεκτή λιχουδιά για να την πείσετε.
Πρέπει να είστε συνεπής στην εκπαίδευση της γάτας σας, ώστε να καταλάβει πώς λειτουργεί αυτή η μέθοδος και σιγά σιγά να συνηθίσει να ακούει τις εντολές σας. Δεν πρέπει για παράδειγμα, τη μία μέρα που μπορεί να ξύνει το καναπέ να της φωνάξετε και την άλλη μέρα να είστε αδιάφορος ή να προσπαθήσετε να την αποτρέψετε χρησιμοποιώντας μια νόστιμη λιχουδιά. Πρέπει να ακολουθείτε μια ξεκάθαρη γραμμή εκπαίδευσης.
Ένα είναι σίγουρο. Μόλις το πανέξυπνο αιλουροειδές σας καταλάβει πώς λειτουργεί το σύστημα, δεν θα σταματήσει να σας κυνηγάει για να φάει τις πολυπόθητες λιχουδιές.
Τα οφέλη θετικής εκπαίδευσης
Πριν αναφέρουμε τα οφέλη της επιβράβευσης θετικών συμπεριφορών, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η τιμωρία δεν είναι αποδεκτή ως μέθοδος εκπαίδευσης. Πόσο μάλλον η κακοποίηση που είναι ποινικά κολάσιμη. Με το να μαλώνετε τη γάτα σας, το μόνο που θα πετύχετε είναι να τη φοβίσετε, να της προκαλέστε άγχος και πολύ πιθανό να αποκτήσει επιθετική συμπεριφορά απέναντι σε εσάς ή οποιονδήποτε την πλησιάζει.
Αντίθετα, η θετική εκπαίδευση, είναι απολύτως αποδεκτή και δεν προκαλεί κανένα αρνητικό συναίσθημα στη γατούλα σας. Χρησιμοποιώντας την επιβράβευση θετικών συμπεριφορών μπορείτε να χτίσετε μια καλύτερη σχέση με το κατοικίδιό σας, μια σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης που είναι σίγουρο ότι θα επωφεληθούν και οι δύο πλευρές. Αυτή η μέθοδος εκπαίδευσης μπορεί να διεγείρει το μυαλό της γάτας σας, να βελτιώσει τον ήδη καλό της χαρακτήρα και να κάνει τη συμβίωσή σας απολύτως ομαλή και ειρηνική.
Πώς θα χρησιμοποιήσετε τη θετική εκπαίδευση;
Θα περιγράψουμε μερικές περιπτώσεις θετικής εκπαίδευσης για να μπορέσετε να πάρετε παράδειγμα και να τις εφαρμόσετε ανάλογα με τις ανάγκες του δικού σας κατοικιδίου.
● Αν θέλετε όταν λέτε το όνομα της γάτας σας να έρχεται κοντά σας, μπορείτε να δοκιμάσετε το εξής: Καλέστε τη με το όνομά της και ανταμείψτε τη με την αγαπημένη της λιχουδιά όταν περπατήσει προς το μέρος σας. Επαναλάβετε τη διαδικασία ενώ μετακινείστε σε διαφορετικά μέρη και ανταμείψτε τη γατούλα σας εφόσον ανταποκρίνεται θετικά.
● Η αλήθεια είναι ότι το κατοικίδιό σας θα ενδιαφερθεί περισσότερο για το φαγητό παρά αν της πείτε «μπράβο, καλή γατούλα». Οπότε πειραματιστείτε ώστε να βρείτε για ποια τροφή θα έκανε τα πάντα η γάτα σας. Το φαγητό είναι το μυστικό της επιτυχημένης εκπαίδευσης στις γάτες. Οπότε μπορείτε για παράδειγμα, να της δίνετε μια λιχουδιά όταν χρησιμοποιεί το ονυχοδρόμιό της αντί να ξύνει το έπιπλο της τηλεόρασης, χαϊδεύοντας την παράλληλα και λέγοντας πόσο καλό γατάκι είναι σήμερα. Οι γάτες είναι τόσο έξυπνες που σύντομα θα συνδέσουν αυτή τη συμπεριφορά με τις λαχταριστές λιχουδιές.
● Μην αφήνετε να περνάει η ώρα! Όταν η γάτα σας κάνει κάτι καλό πρέπει να την ανταμείψτε άμεσα για να καταλάβει ότι πρόκειται για αυτό το σωστό πράγμα που έκανε μόλις τώρα. Αν το κάνετε μετά από μερικά λεπτά ίσως δεν καταλάβει το λόγο. Αν δηλαδή χρησιμοποίησε την αμμολεκάνη της, μόλις βγει από εκεί δώστε της μια λιχουδιά προτού αρχίσει να κάνει κάτι άλλο οπότε κι αυτή μπερδευτεί.
● Αν υπάρχουν κι άλλα μέλη στην οικογένεια, βεβαιωθείτε ότι έχετε όλοι μια κοινή γραμμή πλεύσης και όλοι ανταμείβουν το κατοικίδιό σας, με τον ίδιο τρόπο που το κάνετε κι εσείς.
● Η ανταμοιβή επίσης μπορεί να βοηθήσει τη γάτα σας να ηρεμήσει κατά τη διάρκεια στρεσογόνων για εκείνη διαδικασιών όπως είναι για παράδειγμα το κόψιμο των νυχιών ή το βούρτσισμα των δοντιών.
Τι δεν πρέπει να κάνετε
Δεν πρέπει να τιμωρείτε το κατοικίδιό σας γιατί είναι μια αναποτελεσματική μέθοδος εκπαίδευσής και το πιο πιθανό είναι να μη συνδέσει την τιμωρία με μια κακή συμπεριφορά. Μην πιέζετε τη γάτα σας να κάνει πράγματα που δεν θέλει, όπως για παράδειγμα να χρησιμοποιεί το ονυχοδρόμιο γιατί μπορεί να φοβηθεί. Αφήστε τη να το κάνει αυτή όποτε θέλει, χωρίς πίεση. Τέλος, προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε τις λιχουδιές μόνο για επιβράβευση και μην δίνετε στη γατούλα σας συχνά γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα όπως για παράδειγμα παχυσαρκία.