Η Δωροθέα Μερκούρη είναι “δώρο θεού” για κάθε ταλαιπωρημένο ζωάκι. Τα φροντίζει με ανιδιοτέλεια και αγάπη, και εύχεται η Ελλάδα μέσα στα επόμενα χρόνια να γίνει μια χώρα πιο φιλική για τα ζώα.

Η Δωροθέα ζει σε είναι καλόγουστο σπίτι στο Μετς συντροφιά με τις υπέροχες γάτες της. Και σε ένα απ’ τα δωμάτια της φιλοξενεί μικρά γατάκια με σκοπό να τους βρεις οικογένειες και να μην τ’ αφήσει να έχουν κακό τέλος στο κρύο και το δρόμο. Τη βλέπω με πόση αφοσίωση και αυταπάρνηση τα φροντίζει χρόνια τώρα, και σκέφτομαι ότι, τελικά, και τα ζώα έχουν τους δικούς τους αγγέλους στη γη.

Πώς μπήκαν τα ζώα και ειδικότερα οι γάτες στη ζωή σου;

Όταν ήμουν μικρή είχα μια γατούλα, την Κέλλυ. Δυστυχώς μια μέρα γύρισα σπίτι και τη βρήκα νεκρή μπροστά από την πόρτα μου. Κατά πάσα πιθανότητα τη δηλητηρίασαν. Επειδή το σοκ ήταν ακραίο, απώθησα αυτή την τραυματική ανάμνηση. Τα τελευταία όμως χρόνια είμαι σε σύνδεση με το παρελθόν και μάλιστα σκόπιμα το αναμοχλεύω, και θυμήθηκα αυτή την οδυνηρή έμπειρα. Μετά την Κέλλυ φυσικά και για καιρό δεν ήθελα να έχω γάτα και αυτό γιατί υπήρχε εσωτερικά αυτή η “μνήμη πόνου”.

Και έτσι πήρες σκύλο;

Ναι, στην Puglia, στην Ιταλία, βρήκα ένα μαύρο κοκόνι. Δεν ήξερα μέχρι τότε ότι τα κοκόνια ήταν η πιο παλιά ράτσα και υπήρχαν στην Αρχαία Ελλάδα. Την ονόμασα Ήρα και της έσωσα πραγματικά τη ζωή γιατί τη βρήκα σε τραγική κατάσταση.

Έτσι για κάποια χρόνια υπήρχε η Ήρα και εγώ. Ένα αχώριστο δίδυμο, πηγαίναμε πακέτο και την είχα παντού μαζί μου. Δυστυχώς όμως η Ήρα έφυγε νωρίς, δεν ήταν δυνατός οργανισμός, είχε περάσει πολλά. Τότε οι κόρες μου και κυρίως η Ηλέκτρα που’ ναι “γατομαμά” είπε: “Τώρα τελείωσε, θέλω γάτα, δεν ξαναφέρνεις σκύλο”.

Προέρχομαι από ένα εξαιρετικά φιλόζωο περιβάλλον. Η μητέρα μου χρόνια τώρα, εντελώς αθόρυβα, βοηθάει ένα σωρό αβοήθητα γατιά. Βέβαια τα πρώτα χρόνια ράγιζε η καρδία μου και δεν μπορούσα να διαχειριστώ τον τόσο πόνο και ότι κάθε μέρα κυριολεκτικά ήταν σε ένα κτηνίατρο και έδινε μάχη να σώσει μια γάτα. Δεν την κριτίκαρα, σιωπηλά τη θαύμαζα, αλλά όλη αυτή η φροντίδα όταν την κάνεις μόνος και δεν βρίσκεις συμπαράσταση από πουθενά…

Και κάπως έτσι μπήκαν οι γάτες στη ζωή σου.

Μου έδωσαν έξι μικρά τρισχαριτωμένα γατάκια με σκοπό να τα βοηθήσω με φιλοξενία μέχρι να τους βρούμε σπίτια. Και αυτό ήταν: οι γάτες μπήκαν για τα καλά στη ζωή μου.

Τι έμαθες απ’ τις γάτες;

Οι γάτες μας διαβάζουν. Διαβάζουν τα συναισθήματα μας, τον πόνο, τη χαρά μας. Η γάτα έχει άλλες ιδιότητες, διαλέγει εκείνη την οκογένειά της.

Μου έχουν μάθει πολλά, το πιο βασικό είναι η ηρεμία. Έχω μάθει και προσπαθώ καθημερινά να’ μαι ήρεμη στο σπίτι. Αν για κάποιο λόγο εκνευριστώ και έχω άγχος και μιλήσω με ένταση, αυτές εξαφανίζονται. Τρέχουν πανικόβλητες σαν να συμβαίνει κάτι πολύ κακό. Έτσι, έγινα πιο συνειδητή και είμαι πολύ προσεκτική με τις κινήσεις και τα λόγια μου. Θέλω αρμονία. Δεν θέλω να ταράζω αυτές τις ψυχές, και μαζί μ’ αυτές δεν θέλω να ταράζομαι και εγώ.

Σκύλος; Γάτα; Έχουν μεγάλες διαφορές;

Δεν θα το έλεγα. Κάθε ζωάκι έχει το μοναδικό του χαρακτήρα. Και οι γάτες μπορείς να’ ναι αφοσιωμένες και πολύ τρυφερές, και είναι ψέμα ότι δεν ακούνε το όνομα τους. Μια χαρά το ακούνε. Αν ανταποκρίνονται πάντα είναι μια άλλη ιστορία.

Νομίζω όμως ότι τουλάχιστον στην Ελλάδα υπερτερούν όσοι έχουν σκύλο για κατοικίδιο;

Μια κυρία εδώ στο Μετς που’ ναι ενεργή και κάνει διάσωσής και σιτίζει στο πρώτο νεκροταφείο ένα σωρό γάτες, μου είπε μια μεγάλη αλήθεια: “Οι γάτες στην Ελλάδα είναι άτυχες” και αυτό το πιστεύω και εγώ.

Η ζωή τους στο δρόμο είναι σκληρή. Δεν ζουν μέσο όρο περισσότερο από τρία χρόνια, όταν οι γάτες έχουν προσδόκιμο ζωής τα δεκαεφτά με είκοσι έτη.

Εγώ θεωρώ ότι αν σώσεις ένα γατάκι σώζεις και τον εαυτό σου μαζί. Το λέω σε όλους ότι είναι εξαιρετική συντροφιά και πόσο καλό κάνει στη παιδική ψυχή.

Έρευνες έχουν δείξει τα τεράστια οφέλη που έχουν τα ζώα στη παιδική ψυχοσύνθεση.

Να μεγαλώνουν τα παιδιά μ’ ένα κατοικίδιο είναι ευλογία. Μια γάτα αλλάζει όλο τους το ψυχισμό. Τα “μαλακώνει”, τα κάνει υπεύθυνα και συμπονετικά. Επίσης, και στην περίοδο της εφηβείας, ένα ζωάκι τα βοηθά σε όλον αυτό τον ορμονικό θυμό που δεν ξέρει που να εκφραστεί. Η κόρη μου θυμάμαι να το κρατάει στα χέρια της το γατάκι και να γαληνεύει. Αυτή και μόνο η εικόνα μ’ έπεισε ότι μόνο καλό κάνει μια γάτα στο σπίτι.

Γιατί όμως κάποιοι έχουν ενδοιασμό να υιοθετήσουν;

Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα σύστημα υποστήριξης. Υπάρχει μόνο ένα δημοτικό κτηνιατρείο που άνοιξε στην Αλεξάνδρας και αυτό πριν τις εκλογές, και τίποτα άλλο. Ένα κτηνιατρείο για όλο το λεκανοπέδιο Αττικής. Ακούω πολύ κόσμο που δυσκολεύεται οικονομικά και σκέφτεται το κόστος της στείρωσης και των εμβολίων. Αν αυτό ήταν λυμένο και γνώριζες ότι κάθε γειτονιά έχει το δημοτικό κτηνιατρείο που θα μπορούσαν να παρέχουν τα βασικά “δωρεάν”, όλο αυτό θα βοηθούσε να προχωρούσαν κάποιοι πιο εύκολα σε υιοθεσία.

Υπάρχει δηλαδή από το δήμο Αθηνών μια αδιαφορία;

Φυσικά, και αυτό με πονάει και με κάνει να θέλω να φύγω απ την Ελλάδα. Όταν συζητάμε ότι μόνο ο δήμος Αθηνών έχει δυο εκατομμύρια γάτες από μια έρευνα που έχει γραφτεί στην Guardian καταλαβαίνεις τι γίνεται. Δύο εκατομμύρια και προσπαθώ εγώ με συνεχόμενα τηλέφωνα στο δήμο να τους κινητοποιήσω να στειρώσουν γάτες.

Τι θα έπρεπε να γίνει;

Δεν θα πω εγώ. Δεν είναι δική μου δουλειά. Εκτιμώ, ωστόσο, ότι θα έπρεπε να ενισχύουν συστηματικά τους εθελοντές, τις ΜΚΟ, τους κτηνιάτρους, να κάνουν και τριάντα στειρώσεις τη βδομάδα. Όμως είναι προβληματική και η αντίληψη του κόσμου για τα ζώα. Υπάρχει έλλειψη παιδείας και σωστής ανατροφής. Δεν μαθαίνουν τα παιδιά από μικρά να σέβονται τα ζώα.

Βλέπουν τον πατέρα να κλωτσάει στην ταβέρνα μια γάτα. Αυτές είναι καταγραφές.

Λες ότι η αντίληψη του κόσμου γύρω απ’ τα κατοικίδια είναι προβληματική;

Ε, μα ναι. Δίνεις μάχη για τα ζώα και σου φοράνε άνετα την ταμπέλα της “τρελής”, της “γραφικής”, της “παράξενης”.

Μια μερίδα του κόσμου πιστεύει ότι το να φροντίζεις γάτες σε καθιστά “προβληματική” ή “γεροντοκόρη” και άλλες τέτοιες αραχνιασμένες αντιλήψεις; Τι απαντάς;

Η αντίληψη στην Ελλάδα για τον φιλόζωο είναι ότι πρόκειται για έναν αργόσχολο άνθρωπο που δεν έχει τίποτα άλλο να κάνει στη ζωή του παρά να ασχολείται με τα ζώα. Μακάρι στον ελεύθερο χρόνο μου τα Σαββατοκύριακα να έκανα οτιδήποτε άλλο απ’ το να πηγαίνω να βοηθήσω μωρά γατάκια που έχουν εγκαταλειφθεί και τα βλέπεις παντού.

Πιστεύεις ότι είναι όλη η Ελλάδα έτσι;

Καλά, στην Ελληνική επαρχία γίνονται τα χειρότερα, αλλά και σε πολλά νησιά. Εγώ πλέον πηγαίνω διακοπές μόνο σε νησιά που είναι φιλικά με τις γάτες. Λατρεύω την Ύδρα που είναι υπόδειγμα. Οι εθελόντριες εκεί κάνουν εξαιρετική δουλειά, αλλά και ο δήμαρχος είναι από δίπλα τους, πολύ υποστηρικτικός. Στα νησιά που εκμεταλλεύονται γαϊδουράκια, άλογα, και βασανίζουν γάτες, δεν πατάω το πόδι μου.

Οι εθελοντές και οι φιλοζωικοί οργανισμοί κάνουν πιστεύεις δουλειά;

Μα φυσικά. Για να ακριβολογούμε, μόνο αυτοί κάνουν.

Υπάρχουν αξιόλογοι οργανισμοί που παλεύουν με νύχια και με δόντια. Ο Τάκης Shelter στην Κρήτη φροντίζει πεντακόσια σκυλιά – το μεγαλύτερο no cage στην Ελλάδα. Είναι τρομερό σε πόσα ζώα βρίσκουν οικογένεια. Και στο Save a Greek Stray κάνουν σοβαρή δουλειά, συνεργάζομαι και με τα γλυκά κορίτσια του Nine Lives που κάνουν εξαιρετική δουλεία στην Πλάκα και στην Ακρόπολη. Έχω γνωρίσει τους περισσότερους ανθρώπους στην Αθήνα που κάνουν αυτό το έργο, και είναι κάτι περισσότερο από συγκινητική αυτή η αφοσίωση. Έτσι που αγωνιζόμαστε μόνοι μας, τις περισσότερες φορές με δικά μας έξοδα και κάτι μικρές δωρεές απ’ τους γείτονες. Αν ο κάθε Έλληνας έδινε έστω ένα ευρώ για τις γάτες θα βλέπαμε πελώρια αλλαγή.

Υπάρχει φως στο τούνελ;

Ναι, πάντα θέλω να βλέπω τη θετική πλευρά, και για μένα έρχεται η ελπίδα από τους νέους. Ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωπο υιοθετούν γατάκια και σε αυτό βοηθούν καταλυτικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γιατί εμπνέονται και επιθυμούν να βάλουν στη ζωή τους ένα γατάκι. Βλέπουν στο Instagram ένα σωρό γλυκά μωρά γατάκια ή κουταβάκια και έτσι παίρνουν την απόφαση να τα υιοθετήσουν.

Και έπειτα είναι στα πολύ θετικά ότι άλλαξε επιτέλους η νομοθεσία και έτσι προστατεύονται περισσότερο τα ζώα. Ο κόσμος αντιδρά και μέσα απ’ τα social κάνει καταγγελίες, βγάζουν βιντεάκια, υπάρχουν συνέπειες. Oπότε νιώθω ότι πράγματι συντελείται μια ωραία αλλαγή, και αυτό μου δίνει δύναμη να συνεχίσω.