8 πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε για τους ψύλλους στα κατοικίδια
Μυρτώ Τζώρτζου
09/04/2025

Ένας από τους εχθρούς της γάτας ή του σκύλου μας δεν είναι άλλος από τους ψύλλους. Τα μικροσκοπικά αυτά πλάσματα φωλιάζουν στο δέρμα τους και τρέφονται με το αίμα τους. Πόσα όμως γνωρίζουμε για αυτά τα επικίνδυνα παράσιτα;
Όλοι οι κηδεμόνες ζώων έχουν κάποια στιγμή βρεθεί αντιμέτωποι με τους ψύλλους. Το δάγκωμα που κάνουν είναι επώδυνο και σε κάποιες περιπτώσεις, όπως ξέρουμε, μπορούν να μεταδώσουν και ασθένειες.
Οι ψύλλοι προτιμούν τη ράχη και την κοιλιά του ζώου, όμως μπορεί να βρεθούν και σε άλλα μέρη του σώματος. Βρισκόμενοι πάνω στο ζώο πίνουν αίμα, αφήνουν τα κόπρανά τους και γεννάνε τα αυγά τους, τα οποία πέφτουν και πάνε κοντά στα σημεία που κάθεται το ζώο. Τα μέρη αυτά μπορεί να είναι το πάτωμα, οι πολυθρόνες, οι καναπέδες, τα κρεβάτια, οι κουβέρτες, οι μοκέτες, τα κρεβατάκια των ζώων και άλλα.
Πόσα όμως γνωρίζουμε για τους ψύλλους; Εκτός από το ότι είναι τόσο μικροσκοπικά παράσιτα, που μπορεί είναι δύσκολο να ανιχνευθούν και ότι είναι κατασκευασμένοι με σκληρό εξωτερικό κέλυφος για να αντέχουν σε δύσκολες συνθήκες, υπάρχουν και άλλα πράγματα που πρέπει να ξέρουμε για αυτούς.

1. Οι ψύλλοι δεν προσβάλλουν τα ζώα μόνο την άνοιξη και το καλοκαίρι
Δυστυχώς αυτό είναι κάτι που πολλοί άνθρωποι δεν το γνωρίζουν, με αποτέλεσμα να μένουν τα ζώα τους χωρίς προστασία. Όλα τα στάδια του βιολογικού κύκλου ενός ψύλλου (αυγό, νύμφη, προνύμφη, ενήλικος) είναι ευαίσθητα τόσο σε χαμηλές όσο και σε υψηλές θερμοκρασίες. Εντούτοις, σε κλειστούς χώρους (σπίτια, αποθήκες κ.α.) υπάρχουν πάντα οι κατάλληλες συνθήκες για να επιβιώσουν αυτά τα παράσιτα και να αναπαραχθούν. Οπότε το ζώο σας πρέπει πάντα, όλον το χρόνο, να είναι προστατευμένο.
2. Οι ψύλλοι δεν πετούν
Οι ψύλλοι είναι κόκκινα ή καφέ έντομα χωρίς φτερά, που σημαίνει ότι δεν πετούν. Αυτό που κάνουν είναι να πηδούν. Είναι επίσης πολύ λεπτοί και μπορούν εύκολα να εισχωρήσουν μέσα στο τρίχωμα του ζώου σας.
3. Είναι πολύ καλοί αθλητές
Πρόκειται για απίστευτους αθλητές. Ένας ψύλλος, αν και πολύ μικρός, μπορεί να πηδήξει πάνω από 100 φορές το μήκος του. Οπότε δεν του είναι τίποτα βλέποντας τον σκύλο ή τη γάτα σας να περνάει, να βρεθεί πανεύκολα με ένα πήδημα πάνω τους. Γενικά οι ψύλλοι δεν ταξιδεύουν μακρινές αποστάσεις, αλλά προτιμούν να περιμένουν για να πηδήξουν σε ένα διερχόμενο ζώο. Χωρίς ξενιστή, οι ενήλικες ψύλλοι ζουν από λίγες ημέρες έως 2 εβδομάδες.
4. Γεννούν πολλά αυγά
Για κάθε ψύλλο, που βλέπετε πάνω στο κατοικίδιό σας, είναι πιθανό να υπάρχουν εκατοντάδες νεαροί ψύλλοι στο περιβάλλον, που περιμένουν τη σειρά τους να ενηλικιωθούν, για να ανέβουν πάνω του.
Ένας θηλυκός ψύλλος μπορεί να γεννήσει περίπου 40 έως 50 αυγά την ημέρα. Αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί σε περίπου 2000 αυγά κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του. Οι προνύμφες σκάβουν βαθιά στους καναπέδες, τα χαλιά και τα κρεβάτια των κατοικίδιων ζώων σας- και όχι μόνο- και μπορούν να παραμείνουν αδρανείς για μήνες έως ότου οι συνθήκες γίνουν κατάλληλες για να ανέβουν στα ζώα σας.

5. Χρειάζονται αίμα για να αναπαραχθούν
Αν και οι ψύλλοι μπορούν να περάσουν έως και δύο μήνες χωρίς να τραφούν με αίμα, εντούτοις δεν μπορούν να αρχίσουν να αναπαράγονται χωρίς αυτό. Για αυτό μόλις ένας ψύλλος έχει το πρώτο του γεύμα, θα αρχίσει να γεννά αυγά μέσα σε 36 έως 48 ώρες. Έτσι, από τη στιγμή που θα έχετε εντοπίσει έναν ψύλλο στο κατοικίδιό σας ή στο σπίτι σας, πιθανότατα έχουν ήδη γεννηθεί τα αυγά.
6. Μπορούν να πίνουν 15 φορές το βάρος του σώματός τους σε αίμα κάθε μέρα
Οι ψύλλοι ρουφούν πολύ αίμα- ακόμα και 15 φορές του βάρους το σώματός τους κάθε μέρα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αναιμία (χαμηλός όγκος ερυθρών αιμοσφαιρίων). Δεδομένου ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα, η απώλεια αίματος σημαίνει μειωμένη παροχή οξυγόνου στους μυς και τα μεγάλα όργανα, όπως ο εγκέφαλος και η καρδιά. Για αυτούς τους λόγους, η αναιμία μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία ή ακόμη και σε θάνατο σε ακραίες συνθήκες.
7. Ένας μόνο ψύλλος είναι ικανός να προκαλέσει δερματίτιδα
Σε ορισμένα ζώα χρειάζεται μόνο ένας ψύλλος για να προκαλέσει δερματίτιδα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό κνησμό και ξύσιμο, απώλεια τριχών και ερυθρότητα.
8. Οι ψύλλοι κάποτε σκότωσαν εκατομμύρια ανθρώπους
Τον Οκτώβριο του 1347, ένα πλοίο που είχε αποπλεύσει από την Ασία αγκυροβόλησε στη Σικελία. Δυστυχώς για την Ευρώπη, το πλοίο αυτό μετέφερε αρουραίους των οποίων οι ψύλλοι ήταν η αιτία αυτού που είναι γνωστό ως Μαύρος Θάνατος, η βουβωνική πανούκλα. Η πανούκλα προκαλείται από το βακτήριο yersinia pestis, το οποίο συνήθως εξαπλώνεται από τους ψύλλους. Η πανούκλα αυτή σκότωσε πάνω από το 40% του πληθυσμού της Ευρώπης μέσα σε πέντε χρόνια.
Για το τέλος
Οι ψύλλοι θα πρέπει να μένουν μακριά από τα κατοικίδιά μας και μακριά από το σπίτι μας. Οι ενήλικοι ψύλλοι είναι ορατοί. Συνήθως, εμφανίζονται σε λιγότερο τριχωτές περιοχές του σώματος, όπως στην κοιλιά. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να βρεθούν και σε άλλα μέρη.
Τα αυγά των ψύλλων μπορούν να προσγειωθούν οπουδήποτε, σε χαλιά, έπιπλα, κάτω από μαξιλάρια ή ανάμεσα σε ρωγμές σε ξύλινα πατώματα, καθώς και στα σημεία που κοιμάται ή αναπαύεται το ζώο σας. Μη θεωρήσετε δηλαδή ότι θα τους βρείτε μόνο πάνω του.
Επομένως η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Ενημερωθείτε από τον κτηνίατρό σας για την κατάλληλη αντιπαρασιτική αγωγή για το κατοικίδιό σας ώστε να είναι πάντα προστατευμένο.