Οι καρχαρίες είναι πολύ ιδιαίτερα πλάσματα, με πολλά χαρακτηριστικά που τους καθιστούν εντελώς διαφορετικούς από τα υπόλοιπα ψάρια.

Υπάρχουν τουλάχιστον 500 γνωστά είδη καρχαριών που ζουν σε όλους τους ωκεανούς της γης. Ας δούμε μερικές αξιοπερίεργες αλήθειες σχετικά με τους καρχαρίες:

1. Δεν έχουν οστά

Οι καρχαρίες χρησιμοποιούν τα βράγχιά τους για να φιλτράρουν το οξυγόνο από το νερό. Ανήκουν σε μια κατηγορία ψαριών που ονομάζονται “ελασμοβράγχια”, που σημαίνει ότι αποτελούνται από χονδρώδεις ιστούς αντί για κόκαλα – όπως η άκρη της μύτης και τα αυτιά μας. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν, επίσης, τα σαλάχια και τα πριονόψαρα. Οι χονδρώδεις σκελετοί τους είναι πολύ πιο ελαφριοί από τα οστά, και τα μεγάλα συκώτια τους είναι γεμάτα από έλαια υψηλής πυκνότητας, που τους βοηθούν να επιπλέουν.

Παρότι οι καρχαρίες δεν διαθέτουν οστά, εξακολουθούν να μπορούν να απολιθωθούν. Όσο μεγαλώνουν οι περισσότεροι καρχαρίες, αποθηκεύουν άλατα ασβεστίου στον σκελετό τους για να τον ενδυναμώσουν. Τα αποξηραμένα σαγόνια ενός καρχαρία είναι βαριά και στιβαρά οπτικά αλλά και στην αφή, προσομοιάζοντας με οστά. Τα ίδια άλατα επιτρέπουν στους περισσότερους σκελετούς καρχαριών να απολιθώνονται. Τα δόντια, επίσης, διαθέτουν σμάλτο, επομένως απολιθώνονται επίσης.

2. Οι περισσότεροι έχουν καλή όραση

Οι περισσότεροι καρχαρίες μπορούν να δουν καλά σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, και μπορούν να ξεχωρίσουν τα διαφορετικά χρώματα. Το πίσω μέρος των ματιών των καρχαριών διαθέτει ένα ανακλαστικό στρώμα ιστών που τους βοηθά να μπορούν να δουν πολύ καλά στο σκοτάδι.

3. Έχουν ειδικούς υποδοχείς του ηλεκτρισμού

Οι καρχαρίες διαθέτουν μικρά μαύρα στίγματα κοντά στη μύτη, στα μάτια, και στο στόμα τους. Πρόκειται για ειδικά όργανα που τους επιτρέπουν να αισθάνονται τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και τις αλλαγές στη θερμοκρασία των ωκεανών.

4. Το δέρμα τους έχει την υφή του γυαλόχαρτου

Το δέρμα των καρχαριών έχει ίδια υφή με το γυαλόχαρτο γιατί αποτελείται από μικροσκοπικές δομές που μοιάζουν με δόντια και λέγονται πλακοειδή λέπια. Αυτά τα λέπια έχουν κατεύθυνση προς την ουρά του ψαριού και συμβάλλουν στη μείωση της τριβής με το νερό που το περιβάλλει, όταν κολυμπά.

5. Μπορούν να πέσουν σε ύπνωση

Όταν γυρίζει κανείς ανάποδα έναν καρχαρία, το ψάρι πέφτει σε ένα είδος ύπνωσης που λέγεται τονική ακινησία. Γι’ αυτό, συχνά μπορεί να δει κανείς ένα πριονόψαρο γυρισμένο ανάποδα όταν οι επιστήμονες εργάζονται πάνω του μέσα στο νερό.

6. Υπάρχουν στη γη εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια

Σύμφωνα με απολιθωμένα λέπια που έχουν βρεθεί στην Αυστραλία και στις ΗΠΑ, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι οι καρχαρίες εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στον ωκεανό πριν από 455 εκατομμύρια χρόνια.

7. Οι επιστήμονες προσδιορίζουν την ηλικία τους μετρώντας τα δαχτυλίδια στους σπονδύλους τους

Οι σπόνδυλοι διαθέτουν ομόκεντρα ζεύγη διάφανων και αδιαφανών δαχτυλιδιών. Τα ζεύγη των δαχτυλιδιών μετριούνται όπως τα δαχτυλίδια σε έναν κομμένο κορμό δέντρου. Βάσει του αριθμού τους, οι επιστήμονες προσδιορίζουν την ηλικία του καρχαρία. Για παράδειγμα, αν ένας σπόνδυλος έχει 10 ζεύγη δαχτυλιδιών, το ψάρι θεωρείται 10 ετών.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, αυτή η μέθοδος δεν αποδεικνύεται πάντα σωστή. Αυτό σημαίνει ότι οι ερευνητές πρέπει να μελετούν κάθε είδος ανάλογα με το μέγεθός του, για να κατανοούν σωστά πώς κατανέμονται τα δαχτυλίδια και τι σημαίνει αυτό για την ηλικία του ζώου.

8. Οι μπλε καρχαρίες είναι πράγματι… μπλε

Ο μπλε καρχαρίας έχει έντονο μπλε χρώμα στο πάνω μέρος του σώματός του, και συνήθως είναι λευκός από κάτω. Οι καρχαρίες μάκο και λάμνα είναι επίσης μπλε, αλλά η απόχρωσή τους δεν είναι τόσο ζωηρή όσο του μπλε καρχαρία. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους καρχαρίες είναι καφέ, λαδί, ή γκρι.

9. Κάθε μοτίβο του φαλαινοκαρχαρία είναι ξεχωριστό – όπως ένα δαχτυλικό αποτύπωμα

Οι φαλαινοκαρχαρίες είναι τα μεγαλύτερα ψάρια στους ωκεανούς. Μπορούν να φτάσουν τα 12,2 μέτρα σε μήκος, και να ζυγίζουν μέχρι 40 τόνους. Το δεύτερο μεγαλύτερο ψάρι στον κόσμο είναι ο καρχαρίας προσκυνητής, που μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 12 μέτρα και να ζυγίζει πάνω από 5 τόνους.

10. Δεν έχουν όλοι οι καρχαρίες τα ίδια δόντια

Οι καρχαρίες μάκο έχουν πολύ μυτερά δόντια, ενώ οι λευκοί καρχαρίες έχουν τριγωνικά, πριονωτά δόντια. Ένας σταχτοκαρχαρίας θα αλλάξει 35.000 δόντια κατά τη διάρκεια της ζωής του!

11. Διαφορετικοί καρχαρίες αναπαράγονται διαφορετικά

Οι καρχαρίες χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη ποικιλομορφία ως προς τις αναπαραγωγικές μεθόδους τους. Υπάρχουν καρχαρίες που κάνουν αυγά, αλλά και καρχαρίες που γεννούν μωρά. Οι πρώτοι γεννούν αυγά τα οποία αναπτύσσονται και σκάνε έξω από το σώμα της μητέρας, χωρίς να χρειάζεται να κάνει εκείνη κάτι περαιτέρω. Υπάρχουν, ακόμα, καταγεγραμμένες περιπτώσεις θηλυκών καρχαριών που γεννούν με παρθενογένεση, χωρίς δηλαδή την ανάμειξη κάποιου αρσενικού.