Σύμφωνα με τη νέα έρευνα των αρχαιολόγων Nathalie Brusgaard και Shumon Hussain, η οποία επικεντρώθηκε σε ανασκαφές στην Ολλανδία, στη νότια Σκανδιναβία, στη Βαλτική και στη Ρωσία, η σημασία που είχαν οι κάστορες για τη ζωή των ανθρώπων στη Λίθινη Εποχή ήταν πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι ίσως φανταζόμαστε.

Μέσα από τη μελέτη αυτή φάνηκε ότι, για χιλιάδες χρόνια, οι κάστορες επηρέαζαν σημαντικά το ολλανδικό οικοσύστημα και τις ζωές των ανθρώπων μέσα σ’ αυτό. Οι κάστορες χρησιμοποιούνταν από τους ανθρώπους ως πηγή τροφής, ρουχισμού και εργαλείων, και δημιουργούσαν ένα οικοσύστημα φιλόξενο για πολλά άλλα είδη του ζωικού βασιλείου.

Οι κάστορες μπορεί να μοιάζουν νεοαφιχθέντες στην Ολλανδία, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν εκεί εδώ και χιλιάδες χρόνια, παρά το διάλειμμα κατά το οποίο θεωρήθηκαν είδος προς εξαφάνιση τον 19ο αιώνα. Επέστρεψαν στη χώρα το 1988 για να συνεχιστεί η μακρά ιστορία παρουσίας τους στην ολλανδική γη. Η Brusgaard δήλωσε: “Είναι πραγματικά ένα γηγενές είδος. Στην έρευνά μας θέλαμε να κοιτάξουμε το πώς αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι την παρουσία των καστόρων το παρελθόν. Δεν είχαμε καλή εικόνα αυτού μέχρι τώρα.”

Η έρευνα έδειξε ότι οι κάστορες αποτελούσαν μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης διατροφής και των οικοσυστημάτων της βόρειας Ευρώπης απ’ ότι πιστεύαμε μέχρι πρότινος. Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες κυνηγούσαν κάστορες κατά τη Μέση και Ύστερη Λίθινη Εποχή για το κρέας τους, τη γούνα τους, και τον μύκητα castoreum. Χρησιμοποιούσαν, ακόμα, τα οστά και τα δόντια τους για να φτιάξουν εργαλεία. Οι κάστορες ήταν ένα από τα πιο συνηθισμένα θηλαστικά σε κάποιους αρχαιολογικούς χώρους στην Ολλανδία, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.

Σύμφωνα με την Brusgaard, οι κάστορες δημιουργούσαν ένα οικοσύστημα που χαρακτηριζόταν από ποικιλομορφία. Μετέβαλλαν τα επίπεδα του νερού στον τόπο που ζούσαν έτσι ώστε η είσοδος στην κατοικία τους να πλημμυρίζει, αλλά να μπορούν να κοιμούνται ταυτόχρονα στα στεγνά. Για να το πετύχουν αυτό, έλεγχαν τη στάθμη του νερού χτίζοντας φράγματα.

Άλλοι οργανισμοί, όπως ψάρια και κάποια φυτά, ωφελούνταν από τα αποτελέσματα της αλλαγής του οικοσυστήματος. “Οι κάστορες δημιουργούν πολύ δυναμισμό σε ένα δάσος, κάτι που είναι καλό για την βιοποικιλότητα. Σε αρχαιολογικούς χώρους όπου υπήρχαν πολλά ίχνη καστόρων, υπήρχαν επίσης πολλά ίχνη βιδρών, αγριόχοιρων, λούτσων, περκών, και κυπρίνων. Αυτά τα είδη ευημερούν σε οικοσυστήματα που δημιουργούν οι κάστορες”.

Η έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι προτιμούσαν να ζουν σε αυτά τα “τοπία των καστόρων”, επειδή εκεί μπορούσαν να βρουν τροφή και άλλα αγαθά. Φαίνεται ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες ωφελούνταν ιδιαίτερα από τη βιοποικιλότητα που προκαλούσαν οι κάστορες.

Η ερευνήτρια Nathalie Brusgaard ευελπιστεί ότι η έρευνά της θα φανεί χρήσιμη στη συζήτηση σχετικά με την παρουσία καστόρων στην Ολλανδία. “Οι κάστορες επέστρεψαν, ευημερούν και ο πληθυσμός τους μεγαλώνει. Οι οικολόγοι και οι διαχειριστές της άγριας φύσης καλωσορίζουν το ζώο επειδή είναι καλό για τη βιοποικιλότητα. Αλλά η παρουσία του προκαλεί επίσης κάποιες δυσκολίες, για παράδειγμα για τους αγρότες. […] Πρέπει να μάθουμε από τα μαθήματα του παρελθόντος. Και όλοι μας επωφελούμαστε από ένα υγιές οικοσύστημα. Πρέπει να μάθουμε για άλλη μια φορά να ζούμε με τους κάστορες.”