Σαν σήμερα το 1925, γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων, σε ένα συνέδριο που διοργάνωσαν περιβαλλοντιστές στη Φλωρεντία.

Ήταν ένας τρόπος για να ευαισθητοποιήσουν τους ανθρώπους, είτε ήταν ειδικοί είτε όχι, σχετικά με τα ζώα που βρίσκονταν υπό εξαφάνιση. Από τότε, η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων, γιορτάζεται κάθε χρόνο και πλέον περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου.

Η μέρα που επιλέχτηκε να γιορτάζεται η συγκεκριμένη ημέρα δεν είναι καθόλου τυχαία αφού συμπίπτει με τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, προστάτη των ζώων και του περιβάλλοντος.

Δυστυχώς, παρόλο που ζούμε στο 2023, συναντάμε καθημερινά περιπτώσεις εκμετάλλευσης και κακοποίησης ζώων, είτε είναι δεσποζόμενα, είτε αδέσποτα, είτε άγρια ζώα, είτε ζώα παραγωγής. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τα σέβονται και δεν αναγνωρίζουν το δικαίωμά τους στη ζωή με αποτέλεσμα κάθε μέρα να διαβάζουμε και να ακούμε κάποιο άσχημο νέο που σχετίζεται με αυτά τα υπέροχα πλάσματα.

Ωστόσο, μέσα σε όλα αυτά τα ζοφερά περιστατικά, υπάρχουν και άνθρωποι που επιλέγουν συνειδητά να βοηθήσουν με όποιον τρόπο μπορούν τα ζώα μέσω του εθελοντισμού. Φυσικά και οι άνθρωποι που δεν ασχολούνται ενεργά με τον εθελοντισμό, μπορεί να έχουν κάποιο ζώο συντροφιάς που να το φροντίζουν σαν ισότιμο μέλος της οικογένειάς τους ή να ταΐζουν τα γατάκια και τα σκυλάκια της γειτονιάς τους.

Ακόμα, όμως και άτομα που δεν έχουν κάποιο κατοικίδιο, επιλέγουν να φέρονται στα ζώα με τον τρόπο που τους αξίζει, γνωρίζοντας ότι κι αυτά έχουν τα ίδια δικαιώματα στη ζωή με τους ανθρώπους.

Ακολουθούν λίγα λόγια από την ομάδα μας για το τι σημαίνουν τα ζώα για το κάθε άτομο ξεχωριστά

Δ.Φ.: Είναι η ισορροπία μου σε έναν κόσμο που μου φαίνεται κάπως σκληρός για τα γούστα μου. Σε όποιον δεν έχει νιώσει την αγάπη ενός ζώου, είναι πολύ δύσκολο να του την περιγράψεις, είναι σαν να περιγράφεις ένα χρώμα σε κάποιον που δεν μπορεί να το δει.

Α. Φ.: Πριν από 25 χρόνια μπήκε για πρώτη φορά σκύλος στο σπίτι μας. Από τότε η ζωή μας άλλαξε, η καθημερινότητα γλύκανε, η καρδιά έλιωνε σε κάθε σκυλίσιο βλέμμα. Ακολούθησαν γάτες, χάμστερ, ακόμα και ένα κουνέλι. Κάθε μια από αυτές τις ψυχούλες τις αγάπησα βαθιά, μα η καρδιά μου είναι ταγμένη στα σκυλιά. Τώρα έχουμε τη Λούνα, και η ζωή μας περιστρέφεται γύρω της. Δεν γίνεται αλλιώς. Η τεράστια καρδιά της είναι μια αποθήκη αγάπης και τη μοιράζει χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Η Λούνα μας μαθαίνει πώς να αγαπάμε χωρίς όρια και μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, όπως άλλωστε και κάθε άλλο κατοικίδιο.

Κ. Μ.: Το πόσο σημαντικά είναι τα ζώα σε αυτόν τον κόσμο ίσως να μην μπορούμε να το φανταστούμε καν. Χωρίς αυτά ίσως δεν μην υπήρχαμε και σίγουρα δεν θα είχαμε μάθει να αγαπάμε βαθιά και με ανιδιοτέλεια. Με αυτά τα περιστατικά κακοποίησης που ακούμε, είναι αρκετές οι φορές που πιστεύω ότι δεν μας αξίζουν.

Μ.Τ.: Τα ζώα φωτίζουν απίστευτα τη ζωή μας αρκεί να μπορεί κάποιος να δει αυτό το φως.

Σ. Π.: Μέσα από τους δεσμούς φροντίδας που αναπτύσσω με τα ζώα στη ζωή μου γίνομαι, ανα-δημιουργούμαι, επαν-εφευρίσκω τον εαυτό μου, μαθαίνω να υπάρχω με ταπεινότητα, ως σημαδάκι που απαρτίζει, μαζί με εκατομμύρια άλλα, το σπουδαίο μωσαϊκό της φύσης. Τα ζώα δεν είναι εδώ για να μας μοιάσουν, ούτε για να τα χρησιμοποιήσουμε στις ανθρώπινες επιδιώξεις μας. Ίσως αν αντιστρέψουμε το νόημα της λέξης “ανθρωπιά”, και προσπαθήσουμε να τους μοιάσουμε εμείς περισσότερο, αυτός ο κόσμος να γίνει πιο φιλόξενος για όλα του τα πλάσματα.

Κάπως έτσι, έφτασε η στιγμή να εστιάσουμε στα δικαιώματα των ζώων όπως αναφέρονται στη Διεθνή Διακήρυξη του 1978. Προσπαθούμε αυτή τη μέρα, να τα δούμε λιγότερο ανθρωποκεντρικά και περισσότερο αποδεχόμενοι την αυταξία τους, μέσα από το πρίσμα της δικής τους θέσης στον κόσμο.

H Διεθνής Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων (1978)

Άρθρο 1

Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.

Άρθρο 2

1. Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.
2. Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων.
3. Κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.

Άρθρο 3

1. Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε κακομεταχείριση ή απάνθρωπη συμπεριφορά.
2. Αν η θανάτωση ενός ζώου θεωρηθεί υποχρεωτική πρέπει να γίνεις στιγμιαία, ανώδυνα και χωρίς καμιά πρόκληση αγωνίας του ζώου.

Άρθρο 4

1. Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους
2. Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.

Άρθρο 5

1. Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του. 2. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.

Άρθρο 6

1. Κάθε ζώο που αποτελεί σύντροφο του ανθρώπου έχει δικαίωμα διάρκειας ζωής ανάλογης με τη φυσική του μακροβιότητα.
2. Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική.

Άρθρο 7

Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.

Άρθρο 8

1. Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός, κλπ. Αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.
2. Πρέπει να επιδιώκεται η αντικατάσταση του πειραματισμού πάνω στα ζώα από άλλες υπάρχουσες τεχνικές.

Άρθρο 9

Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.

Άρθρο 10

1. Απαγορεύεται η εκμετάλλευση των ζώων για τη διασκέδαση των ανθρώπων. 2. Η έκθεση ζώου και τα θεάματα που χρησιμοποιούν ζώα αποτελούν καταστρατήγηση της αξιοπρέπειας και του σεβασμού προς τη ζωή του ζώου.

Άρθρο 11

Κάθε πράξη που χωρίς λόγο προκαλεί θάνατο ζώου είναι βιοκτονία, είναι έγκλημα απέναντι στη ζωή.

Άρθρο 12

1. Κάθε πράξη που προκαλεί θάνατο μεγάλου αριθμού άγριων ζώων αποτελεί «γενοκτονία», έγκλημα απέναντι στο είδος.
2. Η μόλυνση και οποιαδήποτε καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος οδηγούν στη γενοκτονία.

Άρθρο 13

1. Σεβασμός επιβάλλεται ακόμη και στο νεκρό ζώο.
2. Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.

Άρθρο 14

1. Οι οργανισμοί προστασίας και προάσπισης των ζώων πρέπει να αντιπροσωπεύονται από κάθε κυβέρνηση.
2. Τα δικαιώματα του ζώου πρέπει να κατοχυρωθούν απ’ τους νόμους, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα του ανθρώπου.