Με ποιον τρόπο τα ποντίκια κάνουν ανάνηψη σε αναίσθητους συντρόφους τους
Στέλλα Πανοπούλου
23/03/2025

Τα ποντίκια παρέχουν τις πρώτες βοήθειες αν βρουν ένα άλλο ποντίκι χωρίς τις αισθήσεις του, όπως ανακάλυψαν πρόσφατα οι επιστήμονες.
Τα μικροσκοπικά τρωκτικά προσπαθούν να επαναφέρουν τους συντρόφους τους γλείφοντας το πρόσωπό τους, ή τραβώντας το στόμα ή τη γλώσσα τους, όπως έδειξε μια έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο στο επιστημονικό περιοδικό Science. Ειδικά όταν τα ποντίκια που εμφάνιζαν αυτές τις συμπεριφορές είχαν περάσει αρκετό χρόνο μαζί με τα αναίσθητα ποντίκια, το τράβηγμα του στόματος και το γλείψιμο γίνονταν ακόμα πιο έντονα και οδηγούσαν σε γρηγορότερη ανάκαμψη.
“Η πιο συγκλονιστική ανακάλυψη σε αυτή τη μελέτη είναι η ύπαρξη ενστικτωδών επειγουσών αντιδράσεων στα ζώα για να επαναφέρουν αναίσθητους – ή ακόμα και πρόσφατα νεκρούς – συντρόφους. Αυτή η μελέτη παρέχει τις πρώτες καταγεγραμμένες αποδείξεις συμπεριφοράς ανάνηψης σε ανεκπαίδευτα ποντίκια”, δήλωσε στο Live Science ο κύριος συγγραφέας της έρευνας και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, Wenjian Sun.

Η παροχή βοήθειας σε άλλα ζώα που είναι άρρωστα ή τραυματισμένα έχει παρατηρηθεί σε αρκετά είδη, μεταξύ των οποίων και στα δελφίνια, στους ελέφαντες, και στα μη-ανθρώπινα πρωτεύοντα θηλαστικά.
“Αυτές οι συμπεριφορές συχνά περιλαμβάνουν αγγίγματα, γλείψιμο, σκουντήματα, και σε κάποιες περιπτώσεις, πιο έντονες σωματικές πράξεις, όπως είναι τα χαστούκια. Παρόλα αυτά, συγκεκριμένες συμπεριφορές όπως είναι το δάγκωμα και το τράβηγμα της γλώσσας που παρατηρήθηκαν στη μελέτη αυτή, δεν είχαν καταγραφεί στο παρελθόν”, δήλωσε ο Sun.
Στην έρευνα, οι επιστήμονες περιγράφουν πώς αντέδρασαν μια δωδεκάδα ποντίκια αφού τους παρουσιάστηκε ένα άλλο ποντίκι σε κατάσταση ανάγκης (στρεσαρισμένο ή αναίσθητο). Τα ποντίκια περνούσαν περισσότερο χρόνο έχοντας άμεση σωματική επαφή με το ποντίκι όσο ήταν αναίσθητο, με το γλείψιμο και τις άλλες συμπεριφορές ανάνηψης να εντείνονται όσο περνούσε η ώρα. Τα ποντίκια πέρασαν κατά μέσο όρο το 47% των 13 λεπτών της δοκιμασίας αλληλεπιδρώντας με τον αναίσθητο σύντροφό τους.

Οι συμπεριφορές ανάνηψης γίνονταν όλο και πιο έντονες σε περιπτώσεις που τα ποντίκια γνώριζαν καλά το αναίσθητο άτομο. Πάνω από το 50% των ποντικιών κατέληξε να τραβάει τις γλώσσες των αναίσθητων συντρόφων του. Τα ποντίκια κατάφεραν, ακόμα, να καταλάβουν πότε ο σύντροφός τους ήταν αναίσθητος, εμφανίζοντας τις συμπεριφορές ανάνηψης ακόμα και στο σκοτάδι.
Οι πιο έντονες συμπεριφορές ανάνηψης συνδέθηκαν με μεγαλύτερες πιθανότητες επαναφοράς των αναίσθητων ποντικιών. Όταν ο αναίσθητος σύντροφός του ξυπνούσε, το ποντίκι που παρείχε τις πρώτες βοήθειες σταματούσε.
“Το ζώο φαίνεται ικανό να αναγνωρίσει την αναίσθητη κατάσταση του συντρόφου του, με την έλλειψη ανταπόκρισης να πυροδοτεί τη συμπεριφορά και την ανάκτηση της ανταπόκρισης να τη σταματά,” εξήγησε ο Sun.
Παρότι αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι τα ποντίκια έχουν ένα ένστικτο που τα ωθεί να βοηθούν τους άλλους όπως κάνουν και οι άνθρωποι, οι ερευνητές δεν γνωρίζουν με σιγουριά γιατί συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο.
“Δεν αποκλείουμε την πιθανότητα ότι το ζώο ωθείται απλώς από ενστικτώδεις παρορμήσεις να φερθεί έτσι – ένα ένστικτο που μπορεί να έχει αναπτυχθεί με τα χρόνια κατά τη διάρκεια της εξέλιξης – αντί να συμπεριφέρεται με συνειδητή πρόθεση να επαναφέρει τον σύντροφό του”.