Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, πολλά μεταναστευτικά είδη ζώων κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ως αποτέλεσμα των ανθρώπινων παρεμβάσεων και της κλιματικής αλλαγής.

Η πρώτη αναφορά τέτοιου είδους που συνέταξε ο ΟΗΕ αποκάλυψε ότι σχεδόν τα μισά μεταναστευτικά είδη σε όλον τον κόσμο έρχονται αντιμέτωπα με τη μείωση του πληθυσμού τους.

Στην πρώτη αναφορά για την Κατάσταση των Μεταναστευτικών Ειδών του Κόσμου που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα, η Σύμβαση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Μεταναστευτικά Είδη Άγριων Ζώων αποκάλυψε ότι σχεδόν το 22% από τα 1189 καταγεγραμμένα μεταναστευτικά είδη απειλείται από εξαφάνιση, ενώ το 44% παρουσιάζει μείωση του πληθυσμού του. Οι πληθυσμοί των ψαριών έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα, με ένα εξαιρετικά ανησυχητικό 97% όλων των καταγεγραμμένων ψαριών να απειλείται από εξαφάνιση.

Η αναφορά μελέτησε, επίσης, πάνω από 3000 επιπλέον μεταναστευτικά είδη που δεν συμπεριλαμβάνονται στη Σύμβαση που υπογράφηκε το 1979 υπό την αιγίδα του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών. Εντόπισε ότι 399 από τα μη καταγεγραμμένα είδη, κυρίως πτηνά και ψάρια, μεταξύ των οποίων πολλά είδη άλμπατρος, στρουθιόμορφων, καρχαριών και σαλαχιών, απειλούνται από εξαφάνιση.

Τα μεταναστευτικά είδη είναι ζώα που μετακινούνται συστηματικά μεταξύ διαφορετικών οικοτόπων ή περιοχών σε συγκεκριμένες εποχές του χρόνου, συχνά αναζητώντας τροφή, μέρος για να αναπαραχθούν, ή καλύτερες περιβαλλοντικές συνθήκες. Διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας και της βιοποικιλότητας των οικοσυστημάτων διευκολύνοντας την επικονίαση, τη διασπορά των σπόρων και τον κύκλο των θρεπτικών συστατικών, και λειτουργώντας ως πηγή τροφής για άλλα είδη, κάτι που καθιστά την προστασία τους απαραίτητη για ένα υγιές και λειτουργικό περιβάλλον.

Παρόλα αυτά, οι μη βιώσιμες πιέσεις που δέχονται οι οικότοποι αυτών των ειδών από την υποβάθμιση, τη διάσπαση, και την υπερεκμετάλλευση, καθώς και από την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση, και τα εισβλητικά είδη, απειλούν την ύπαρξή τους, σύμφωνα με την αναφορά. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές κατέληξαν ότι το 51% των Περιοχών-Κλειδιών της Βιοποικιλότητας που θεωρούνται σημαντικές για την επιβίωση των μεταναστευτικών ειδών δεν βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας, ενώ το 58% των επιτηρούμενων περιοχών που θεωρούνται σημαντικές γι’ αυτά τα είδη επηρεάζονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Η εκτελεστική διευθύντρια του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, Inger Andersen, δήλωσε στη συνέντευξη τύπου για την κυκλοφορία της αναφοράς τη Δευτέρα: “Η σημερινή αναφορά αποτελεί απόδειξη ότι οι μη βιώσιμες ανθρώπινες δραστηριότητες θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον των μεταναστευτικών ειδών. […] Η διεθνής κοινότητα έχει την ευκαιρία να μεταφράσει αυτά τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα των πιέσεων που αντιμετωπίζουν τα μεταναστευτικά είδη σε χειροπιαστή δράση προστασίας [των ειδών]. Λαμβάνοντας ως δεδομένη την επισφαλή κατάσταση πολλών από αυτά τα ζώα, δεν έχουμε περιθώρια να χρονοτριβήσουμε, και πρέπει να εργαστούμε μαζί για να κάνουμε αυτές τις συστάσεις πραγματικότητα”.

Ανοιχτός στο κοινό ο Κόκκινος Κατάλογος των Απειλούμενων Ειδών

Από το σύνολο των ειδών φυτών, ζώων, και μυκήτων που υπάρχουν στη χώρα μας, περίπου το 21,5% απειλούνται από εξαφάνιση.

Μεταξύ των συστάσεων που περιλαμβάνονται στην αναφορά είναι και οι προσπάθειες να αντιμετωπιστούν οι μη βιώσιμες και παράνομες αρπαγές των μεταναστευτικών ειδών, η τυχαία αλίευση και άλλες μη εσκεμμένες συλλήψεις, και να ληφθεί δράση για την ταυτοποίηση, την αναγνώριση, την προστασία και τη διατήρηση περιοχών που θεωρούνται σημαντικές για την επιβίωση των ειδών. Αυτές οι δράσεις είναι, σύμφωνα με την έρευνα, ένα ιδιαίτερα σημαντικό βήμα για την επίτευξη των διεθνών δεσμεύσεων που περιγράφονται στο Διεθνές Πλαίσιο Βιοποικιλότητας Kunming-Montreal. Το πλαίσιο το οποίο υιοθετήθηκε από πάνω από 190 χώρες το 2022, επιδιώκει να αναχαιτίσει και να αναστρέψει τις παγκόσμιες απώλειες βιοποικιλότητας.