Εσείς γνωρίζετε τα περίφημα ντόντο;

Πρόκειται για πουλιά που ζούσαν στον Ινδικό ωκεανό, και ειδικότερα στο νησί του Μαυρικίου. Ήταν συγγενείς με τα περιστέρια, αλλά με πολύ μεγαλύτερο ύψος (περίπου ένα μέτρο) και βάρος περίπου 20 κιλά. Τα ντόντο δεν μπορούσαν να πετάξουν, και τρέφονταν κυρίως με φρούτα που έβρισκαν στο έδαφος.

Σήμερα, αντικρίζουμε την περίπτωση να επιστρέψουν τα ντόντο στον πλανήτη, μετά από 300 και παραπάνω χρόνια από την εξαφάνισή τους, καθώς επιστήμονες έχουν σημειώσει “εξαιρετική πρόοδο” στις προσπάθειές τους να τα “αναγεννήσουν”.  

Η εταιρεία που στοχεύει στην “απο-εξαφάνιση”

Οι ερευνητές της Αμερικανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας και γενετικής μηχανικής Colossal Biosciences, σε συνεργασία με την Εταιρεία Άγριας Ζωής του Μαυρικίου, κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν την πλήρη αλληλουχία του γονιδιώματος του προϊστορικού ζώου, και αναζητούν την κατάλληλη τοποθεσία για να το επαναφέρουν στη γη.

Η Colossal, που είναι η ίδια επιχείρηση που επιδιώκει να επαναφέρει στη γη τα μαμούθ και τις τίγρεις της Τασμανίας, έχει συγκεντρώσει συνολικά 225 εκατομμύρια δολάρια για τα συγκεκριμένα εγχειρήματα.

Το ντόντο εξαφανίστηκε από το οικοσύστημά του, τον Μαυρίκιο, ως άμεσο αποτέλεσμα της ανθρώπινης εποίκισης το 1662. Οι επιστήμονες περιγράφουν τη συγκεκριμένη περίπτωση ως χαρακτηριστικό παράδειγμα των ανθρώπων ως αιτία εξαφάνισης ενός είδους. Εξηγούν ότι, από τη στιγμή που τα πουλιά αυτά δεν είχαν καθόλου εμπειρία από θηρευτές, αποτέλεσαν εύκολους στόχους για τους εποίκους, καθώς συχνά τους προσέγγιζαν χωρίς φόβο. Αυτός είναι ο λόγος που η ερευνητική ομάδα επέλεξε να εστιάσει τις προσπάθειές της στην από-εξαφάνιση του συγκεκριμένου πουλιού.

Σύμφωνα με τη Δρ. Beth Shapiro, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Colossal Scientific: “Το ντόντο είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα είδους που εξαφανίστηκε διότι εμείς – οι άνθρωποι – κατέστησαν αδύνατη την επιβίωσή του στο οικοσύστημά του.”

“Έχοντας εστιάσει στις γενετικές εξελίξεις των αρχαίων DNA σε όλη την πορεία της καριέρας μου, και ως το πρώτο άτομο που ανέλυσε την πλήρη αλληλουχία του γονιδιώματος του ντόντο, νιώθω ενθουσιασμένη που συνεργάζομαι με την Colossal και με τους ανθρώπους του Μαυρικίου για την απο-εξαφάνιση και τελικά για την επαναφορά του ντόντο στην άγρια φύση”.

“Ανυπομονώ κυρίως για την εξέλιξη των εργαλείων γενετικής διάσωσης που εστιάζουν στα πτηνά και στην διατήρησή τους”.

Η Δρ. Shapiro, σε συνεργασία με τον Tom Gilbert και τον John Fjeldsa από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία, ηγούνται της ομάδας που κατέγραψε την αλληλουχία και επαναδημιούργησε το γονιδίωμα του ντόντο χρησιμοποιώντας γενετικό υλικό από ένα κρανίο που βρίσκεται στη συλλογή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Δανίας.

Αυτή τη στιγμή εργάζονται για τη δημιουργία γενετικά τροποιημένων κοτόπουλων τα οποία πρόκειται να λειτουργήσουν ως παρένθετες μητέρες για τα έμβρυα ντόντο.

Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο το χρονοδιάγραμμα για τη δημιουργία του πρώτου εμβρύου, αλλά οι επιστήμονες ανυπομονούν για τα αποτελέσματα της ανακάλυψής τους.

Πού θα “αναγεννηθούν” τα ντόντο;

Ο Vikash Tatayah, διευθυντής διατήρησης της φύσης στην Εταιρεία Άγριας Φύσης του Μαυρικίου, δήλωσε: “Το ντόντο, ένα πουλί στενά συνδεδεμένο με το DNA του Μαυρικίου, είναι επίσης, δυστυχώς, εξίσου γνωστό για τον ρόλο που έπαιξε η ανθρωπότητα στην εξαφάνισή του. Συμβολίζει, ακόμα, τις προσπάθειες για την αναστολή της εξαφάνισης των ειδών”.

“Είμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες για τις τεχνολογίες της Colossal και για την υπόσχεση της επιστροφής αυτού του εμβληματικού είδους, που είναι εξαφανισμένο από τη δεκαετία του 1680, στο φυσικό του περιβάλλον”.

Ενώ τα εργαστήρια της Colossal συνεχίζουν τις έρευνές τους, μια ομάδα της Εταιρείας Άγριας Φύσης του Μαυρικίου προετοιμάζει το έδαφος για την επιστροφή των ντόντο.

Η ομάδα μελετά διάφορες επιλογές για την εύρεση της κατάλληλης τοποθεσίας, αναλύοντας τα υπέρ και τα κατά όσον αφορά τους θηρευτές, το παράνομο εμπόριο, και άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την ανθρώπινη παρέμβαση. Τα μέλη της θεωρούν ότι τα ντόντο θα επανενταχθούν ικανοποιητικά στον κόσμο, συμβάλλοντας στη βιοποικιλότητα του πλανήτη.

Ηθικοί προβληματισμοί

Φυσικά, επιστήμονες και φιλόσοφοι εγείρουν σημαντικούς προβληματισμούς σχετικά με την ηθική του εγχειρήματος της απο-εξαφάνισης ειδών όπως είναι το ντόντο και το μαμούθ. Πιο συγκεκριμένα, οι ανησυχίες σχετίζονται με τις συνέπειες της ύβρεως των συγκεκριμένων προσπαθειών, όπως για παράδειγμα οι συνθήκες ζωής των ζώων που θα επανενταχθούν στη γη, η βιωσιμότητα του εγχειρήματος για την ευημερία τους, και η προβληματική κατανομή πόρων οι οποίοι θα μπορούσαν να διατεθούν για τη διατήρηση των ειδών που ήδη υπάρχουν στη γη και απειλούνται από εξαφάνιση.