Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τις εκφράσεις “μνήμη χρυσόψαρου” ή “μνήμη ελέφαντα”, θέλοντας να συγκρίνουμε το πόσο καλά ή όχι θυμάται κάποιος.

Εκτός από τους ανθρώπους που έχουν περισσότερες νοητικές δυνατότητες από τα ζώα, πολλά από αυτά έχουν εντυπωσιακές ικανότητες, που ίσως να μην είναι τόσο γνωστές. Μία από αυτές είναι η δυνατή μνήμη, που είτε σχετίζεται με τις καθημερινές τους συνήθειες είτε με την κατανόηση του περιβάλλοντος στο οποίο ζουν.

Δείτε μερικά από τα πιο γνωστά μέλη του ζωικού βασιλείου που φημίζονται, με τη σύμφωνη γνώμη των επιστημόνων, για τη δυνατή μνήμη τους:

Ελέφαντες

Οι ελέφαντες διαθέτουν εξαιρετική μνήμη και ισχύει απόλυτα η φράση ότι “κάποιος έχει μνήμη ελέφαντα”. Μπορούν να θυμούνται γεγονότα, μέρη και ανθρώπους για πολλά χρόνια, ενώ τους είναι πολύ εύκολο να αναγνωρίσουν τα μέλη της οικογένειάς τους. Ακόμα και να μην είναι συγγενείς τους, μπορούν να θυμηθούν άλλους που έχουν συναντήσει στο παρελθόν, όσο μακρινό κι αν είναι. Τόσο οι Ασιατικοί όσο και οι Αφρικανικοί ελέφαντες διαθέτουν τον μεγαλύτερο εγκεφαλικό φλοιό, το μέρος δηλαδή του εγκεφάλου που καθορίζει τη μνήμη, από όλα τα ζώα της ξηράς. Όσοι ζουν στην έρημο και περνούν αρκετό καιρό ταξιδεύοντας θυμούνται για πολλά χρόνια σε ποιο σημείο της διαδρομής υπήρχε νερό, κάτι που θα τους βοηθήσει να επιβιώσουν.

Παπαγάλος Macaw

Είναι μία από τις φυλές παπαγάλων που μπορεί να γίνει κατοικίδιο, που ξεχωρίζει για τα φωτεινά χρώματα στο φτέρωμά του. Μία από τις ικανότητές τους είναι να μαθαίνουν εντολές και να μιμούνται ήχους και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Πέρα από αυτό όμως έχουν καλή μνήμη τόσο βραχύχρονη όσο και μακρόχρονη. Αυτό οφείλεται στο ότι οι περιοχές του εγκεφάλου τους που είναι υπεύθυνες για την γνωστική επεξεργασία μοιάζουν με αυτές του ανθρώπου. Έτσι, οι παπαγάλοι μπορούν να θυμούνται ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφονται συχνά, αλλά και σημαντικές καταστάσεις στη ζωή τους. Μπορεί να μαθαίνουν κάποιες λέξεις, όμως δεν καταλαβαίνουν και τη σημασία τους.

Άλογα

Εκτός από την εξαιρετική ομορφιά και ευγένεια που τα χαρακτηρίζει, τα άλογα ξεχωρίζουν και την δυνατότητα να θυμούνται πρόσωπα, μέρη και καταστάσεις. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει πως διαθέτουν εξαιρετική βραχύχρονη και μακρύχρονη μνήμη, ενώ έχουν και ένα άλλο είδος, την φωτογραφική μνήμη, που τους επιτρέπει να θυμούνται μέρη που έχουν βρεθεί και ανθρώπους με τους οποίους είχαν αλληλεπίδραση. απομνημονεύουν τα πρόσωπα των ανθρώπων που συναντούν, αλλά και άλλων αλόγων. Εκπαιδεύονται με θετική ενίσχυση, ακόμα και με κλίκερ, ενώ θυμούνται εντολές που έμαθαν, έως και 8 χρόνια αργότερα, χωρίς να μεσολαβήσει επανάληψη ή φρεσκάρισμα εν τω μεταξύ. Η ικανότητα αυτή θεωρείται ότι προέρχεται από όταν εμφανίστηκαν στη γη, οπότε έπρεπε να θυμηθούν σε ποιες περιοχές είχαν βρει φαγητό και νερό.

Χιμπαντζήδες

Άνθρωποι – χιμπαντζήδες: 0 – 1. Αυτό αφορά το γεγονός ότι τα χαριτωμένα θηλαστικά έχουν καλύτερη βραχύχρονη μνήμη από τους ανθρώπους, σύμφωνα με έρευνες. Κατά τη διάρκεια μιας έρευνας που διεξήχθη το 2007, νεαροί χιμπαντζήδες μπορούσαν να απομνημονεύσουν αριθμητικές ακολουθίες σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο. Οι άνθρωποι χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο επειδή έχουμε κοινό DNA κατά 98%, αλλά και επειδή τα πρωτεύοντα αυτά ζώα, ζώντας στη φύση, πρέπει να προσαρμόζονται σε διαφορετικές καταστάσεις μέσα σε σύντομο χρόνο.

Μπλε φάλαινες

Η ιστορία της ζωής τους περιλαμβάνει ταξίδι και μετανάστευση, γεγονός που τους δίνει τη δυνατότητα να απομνημονεύουν τις διαδρομές που κάνουν, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Ζουν 70 με 80 χρόνια, ταξιδεύοντας στις θάλασσες, ψάχνοντας για τροφή, άρα μέσω της μνήμης τους, θυμούνται σε ποια περιοχή βρήκαν άφθονα θηράματα.

Δελφίνια

Τελευταία στη λίστα, αλλά πρωταθλητές στις επιδόσεις της μνήμης, είναι τα πανέξυπνα και κοινωνικά δελφίνια. Η μακρόχρονη μνήμη τους είναι εξαιρετικά δυνατή και αυτό είναι κάτι που εξηγεί το γιατί δημιουργούν τόσο ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τους. Τα δελφίνια αποστηθίζουν τον ξεχωριστό ήχο που βγάζει κάθε μέλος της οικογένειάς τους και τον θυμούνται ακόμη κι αν αποχωριστούν για χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο, γνωρίζουν ποιοι τα πλησιάζουν με φιλικές διαθέσεις και ποιοι μπορεί να αποτελούν κίνδυνο. Με αυτόν τον τρόπο επικοινωνούν και όταν κυνηγούν την τροφή τους, φροντίζοντας ταυτόχρονα να μένουν τα ίδια, η οικογένειά τους και τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης, ασφαλή.

Τελικά τι ισχύει για τα χρυσόψαρα;

Ενώ όσα λένε για τους ελέφαντες ισχύουν, η φράση “μνήμη χρυσόψαρου” δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα σε όσους ξεχνάνε εύκολα. Συγκεκριμένα, ενώ λέγεται πως η μνήμη τους διαρκεί μόνο 3 δευτερόλεπτα, κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές. Τα χρυσόψαρα μαθαίνουν εύκολα και υπάρχουν έρευνες που καταλήγουν στο γεγονός ότι θυμούνται πράγματα για τουλάχιστον ένα μήνα.

Όσο πιο πολύ καταλαβαίνουμε τα ζώα, τόσο πιο εύκολα βλέπουμε τα χαρίσματά τους, τις σχέσεις που δημιουργούν και τόσο μεγαλύτερα βήματα κάνουμε για την προστασία τους.