Θα μπορούσατε να διαβάζετε ένα άρθρο για τις νέες κυκλοφορίες gourmand αρωμάτων του χειμώνα.

Αντ’ αυτού διαβάζετε για το αν μπορούν να μυρίσουν τα πουλιά. Καλά κάνετε, γιατί μπορεί να εκπλαγείτε από το γεγονός ότι τα πουλιά όντως μυρίζουν, όπως κι εμείς, παρά το ότι δεν σκεφτόμαστε συχνά τις οσφρητικές ικανότητές τους. Λογικό, αφού η όσφρηση των πουλιών δεν έχει πολύ παραπάνω από 50 χρόνια από τότε που ανακαλύφθηκε. Πριν από αυτό, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι τα πουλιά δεν μπορούν να μυρίσουν, μέχρι που η αντίληψη αυτή ανατράπηκε από πρόσφατες έρευνες.

Σίγουρα, η όραση είναι η πιο κρίσιμη αίσθηση για τα πουλιά. Παρόλα αυτά, η όσφρηση παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην επιβίωσή τους.

Οι αισθήσεις των πουλιών

Οι περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες ζει κάθε πτηνό φαίνεται ότι έχουν καθορίσει ποιες αισθήσεις έχει αναπτύξει περισσότερο στην εξελικτική πορεία του. Παρόλα αυτά, όπως συμβαίνει και με τους ανθρώπους, τα πτηνά μπορούν να βελτιστοποιήσουν κάποια αίσθηση όταν οι συνθήκες το απαιτούν.

Για παράδειγμα, τα άλμπατρος μπορούν να χρησιμοποιήσουν την όσφρησή τους για να εντοπίσουν θηράματα σε μεγάλες αποστάσεις, και μπορούν να “το γυρίσουν” στην όραση ως βασική αίσθηση όταν πλησιάζουν περισσότερο το φαγητό τους. Οι μύχοι μπορούν να πλοηγηθούν χρησιμοποιώντας την όσφρησή τους, αλλά εμπιστεύονται την όρασή τους όταν δεν λαμβάνουν αρκετά οσφρητικά ερεθίσματα. Κάποια είδη πουλιών βασίζονται κυρίως στην όραση για να επιβιώσουν ενώ άλλα χρησιμοποιούν κυρίως τους οσφρητικούς υποδοχείς τους. Γενικά, ενώ η όσφρηση διαφοροποιείται από είδος σε είδος, τα πτηνά βασίζονται περισσότερο στην όραση και στην ακοή απ’ ότι στην αφή και στη γεύση.

Τα πτηνά με την καλύτερη όσφρηση

Turkey Vulture

Το Turkey Vulture (Cathartes aura), ένα είδος όρνεου που ζει στον Καναδά και στη Νότια Αμερική, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην όσφρησή του για να εντοπίζει την τροφή του σε περιοχές με πυκνή βλάστηση. Μπορεί να αναγνωρίσει ακριβώς σε ποιο σημείο βρίσκεται η τροφή του χωρίς να χρειάζεται να το δει.

Kiwi

Το Kiwi, το εθνικό πουλί της Νέας Ζηλανδίας, είναι ένα πουλί που δεν πετάει, ενώ διαθέτει πολύ μακρύ ράμφος συγκριτικά με το μέγεθος του σώματός του. Είναι τα μόνα πουλιά που γνωρίζουμε ότι διαθέτουν ρουθούνια στην άκρη του ευαίσθητου ράμφους τους. Λόγω της αδυναμίας τους στο πέταγμα, τα πουλιά αυτά έχουν εξελιχθεί ώστε να μυρίζουν πού είναι κρυμμένη η τροφή τους. Μπορούν να αισθανθούν ότι υπάρχει ένα σκουλήκι βαθιά μέσα στο έδαφος και να το πιάσουν χωρίς καν να ανοίξουν το ράμφος τους. Παρά την πολιτισμική σημασία που φέρουν στη Νέα Ζηλανδία, δυστυχώς εξαφανίζονται κατά 2% κάθε χρόνο, και λιγότερα από 70.000 παραμένουν σήμερα στη χώρα.

Άλμπατρος, μύχος και θαλασσοβάτης

Τα παραπάνω ρινοτρυπόμορφα θαλάσσια πουλιά έχουν τις μεγαλύτερες οσφρητικές περιοχές στον εγκέφαλο σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη πουλιών. Οι εξαιρετικές ικανότητες πλοήγησης που διαθέτουν βασίζονται στην όσφρηση με τη βοήθεια της οποίας υπολογίζουν τη διαδρομή τους.

Μια έρευνα συνέκρινε τους ανοσμικούς και τους μη-ανοσμικούς μύχους και βρήκε ότι όσοι δεν μπορούσαν να μυρίσουν ακολουθούσαν μια εναλλακτική διαδρομή κατά την πτήση της επιστροφής μετά τη συλλογή της τροφής τους. Οι μύχοι που δεν μπορούσαν να μυρίσουν χρησιμοποιούσαν, δηλαδή, την όραση αντί για την όσφρηση για να επεξεργαστούν τοπογραφικές πληροφορίες, πετώντας πιο κοντά στην ακτή σε σχέση με τους μύχους που μπορούσαν να μυρίσουν.

Το άλμπατρος και ο θαλασσοβάτης παρουσιάζουν παρόμοια εξάρτηση από την όσφρησή τους για την πλοήγηση πάνω από τον ωκεανό. Ακόμα, ένας θαλασσοβάτης μπορεί να εντοπίσει την τροφή του με τη βοήθεια της όσφρησης ακόμα και στο σκοτάδι. Όσο για τους μύχους, μπορούν να μυρίσουν ακόμα και τα καλαμάρια ή το κριλ που βρίσκονται μέσα στον ωκεανό.

Περιστέρι

Ένα παρόμοιο πείραμα με αυτό που έλαβε χώρα στα πλαίσια της έρευνας για τους μύχους, έγινε σε περιστέρια τη δεκαετία του 1970. Αφού οι επιστήμονες “μπλόκαραν” την αίσθηση της όσφρησης σε μια ομάδα περιστεριών, βρήκαν ότι τα περιστέρια δεν μπορούσαν να βρουν τον δρόμο για το σπίτι όταν απελευθερώνονταν σε διαφορετικές τοποθεσίες. Παρατηρώντας τα περιστέρια που μπορούσαν και αυτά που δεν μπορούσαν να μυρίσουν, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα πουλιά εντοπίζουν περιβαλλοντικές οσμές χάρη στην κατεύθυνση του ανέμου, και ότι μπορούν να ξεχωρίσουν γνωστές μυρωδιές που βρίσκονται στον αέρα για να βρουν τη σωστή διαδρομή.

Τόσο τα περιστέρια, όσο και τα θαλασσοπούλια, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις οσφρητικές χημικές ενώσεις στην ατμόσφαιρα για να πλοηγούνται και να καταλαβαίνουν πού βρίσκονται όταν το μέρος είναι άγνωστο.