Η ζωή στη φύση δεν είναι εύκολη για τα άγρια ζώα, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να καταλήγουν να λειτουργούν συνεργατικά, βοηθώντας το ένα το άλλο στην εύρεση τροφής, στην προστασία από τους θηρευτές, κ.α.

Αυτού του είδους η σχέση θεωρείται συμβιωτική. Στη βιολογία, ο όρος “συμβίωση” περιγράφει κάθε αμφίδρομη ή παρασιτική αλληλεπίδραση μεταξύ δύο βιολογικών οργανισμών.

Ας δούμε 7 αναπάντεχα παραδείγματα αμφίδρομης συμβίωσης που μπορεί κανείς να δει στη φύση:

Νεροβούβαλος (Bubalus bubalis) και Γελαδάρης (Bubulcus ibis)

Οι λεγόμενοι γελαδάρηδες, που είναι είδος ερωδιού, τρέφονται με έντομα. Στη σαβάνα, τα έντομα συγκεντρώνονται πάνω στους επιβλητικούς νεροβούβαλους. Στην υποσαχάρια Αφρική, μπορεί κανείς να δει αυτά τα πτηνά να στέκονται πάνω στην πλάτη ενός νεροβούβαλου και να τρέφονται με τα έντομα που κλωτσάει από το γρασίδι στον αέρα το μεγαλόσωμο θηλαστικό. Ακόμα, οι γελαδάρηδες χρησιμοποιούν τους νεροβούβαλους ως μεταφορικό μέσο, ενώ παράλληλα αφαιρούν από πάνω τους τα επιβλαβή τσιμπούρια και τους ψύλλους. Οι γελαδάρηδες διαθέτουν υψηλά επίπεδα επαγρύπνησης, με αποτέλεσμα να μπορούν να προειδοποιούν τους νεροβούβαλους όταν κινδυνεύουν.

Στρουθοκάμηλος (Struthio camelus) και Ζέβρα (Equus quagga)

Τόσο οι στρουθοκάμηλοι όσο και οι ζέβρες αποτελούν θηράματα για ζώα που τρέχουν πιο γρήγορα από αυτές. Γι’ αυτό, πρέπει να παραμένουν σε διαρκή επαγρύπνηση. Το πρόβλημα είναι πως, παρότι οι ζέβρες έχουν εξαιρετική όραση, δεν έχουν πολύ καλή όσφρηση. Από την άλλη, οι στρουθοκάμηλοι είναι ακριβώς το αντίθετο: έχουν πολύ καλή όσφρηση αλλά όχι και τόσο καλή όραση. Έτσι, τα δύο ζώα συνεργάζονται και προειδοποιούν το ένα το άλλο για τους κινδύνους που μπορεί να παραμονεύουν.

Κροκόδειλος της Αιγύπτου (Crocodilus niloticus) και Πλουβιανός (Pluvianus aegyptius)

Ένα από τα πιο περίεργα, αναπάντεχα, αλλά και γνωστά ζεύγη ζώων που βοηθούν το ένα το άλλο, είναι ο κροκόδειλος της Αιγύπτου και το μικρό πουλάκι πλουβιανός, που αλλιώς λέγεται και “πουλί των κροκοδείλων”. Αυτά τα γενναία πτηνά κουρνιάζουν μέσα στο ανοιχτό στόμα των κροκοδείλων και τους καθαρίζουν τα δόντια από υπολείμματα τροφής. Οι κροκόδειλοι, μάλιστα, τα αφήνουν γιατί γνωρίζουν ότι έτσι τα δόντια τους παραμένουν καθαρά και υγιή.

Μελοασβός (Mellivora capensis) και “Μελοδείκτης” (Indicator indicator)

Όπως υποδεικνύουν τα ονόματά τους, οι μελοδείκτες είναι πτηνά που λατρεύουν το μέλι, αλλά δυσκολεύονται να το πάρουν μέσα από τις κυψέλες. Γι’ αυτόν τον λόγο, κάνουν παρέα με τους επιθετικούς μελοασβούς, οι οποίοι επίσης αγαπούν το μέλι. Οι μελοδείκτες οδηγούν τους μελοασβούς στις κυψέλες, και τα θηλαστικά τις ανοίγουν και μοιράζονται τη γλυκιά λιχουδιά με τα πουλάκια.

Ψάρι κλόουν (Amphiprion ocellaris) και Ανεμώνη της θάλασσας

Τα ψάρια κλόουν συχνά κρύβονται από τους κινδύνους που εγκυμονεί ο βυθός μέσα στα πλοκάμια των θαλάσσιων ανεμώνων, όπως βλέπουμε και στην ταινία κινουμένων σχεδίων “Ψάχνοντας τον Νέμο”. Οι θαλάσσιες ανεμώνες τσιμπούν, αλλά τα ψάρια κλόουν εκκρίνουν μια ουσία που τα προστατεύει και τους επιτρέπει να αγγίζουν τις ανεμώνες χωρίς πρόβλημα. Σε αντάλλαγμα, τα ψάρια κλόουν προσελκύουν θηράματα για τους ξενιστές τους, βοηθούν στην αφαίρεση των επιβλαβών παρασίτων, και διώχνουν τους θηρευτές.

Κογιότ (Canis latrans) και Αμερικάνικος ασβός (Taxidea taxus)

Στην Αμερική, τα κογιότ και οι ασβοί συχνά κυνηγούν μαζί. Πρόκειται για δύο είδη που είναι εξαιρετικοί κυνηγοί, αλλά τα κογιότ δυσκολεύονται όταν τα θηράματά τους αναζητούν καταφύγιο κάτω από τη γη. Οι ασβοί, ως πολύ ικανοί στο σκάψιμο, βοηθούν τα κογιότ να πιάσουν την τροφή τους, και μετά μοιράζονται μαζί τους το γεύμα.

Σουρικάτα (Suricata suricatta) και Drongo (Corvus ballicasius)

Όπως μπορεί κανείς να δει στο ντοκιμαντέρ με τίτλο “Αφρική” του διάσημου φυσιοδίφη David Attenborough, τα ωδικά πτηνά με το όνομα drongo έχουν συμβιωτική σχέση με τις σουρικάτες. Πρόκειται για ένα σπάνιο παράδειγμα αμφίδρομης σχέσης μεταξύ πτηνού και θηλαστικού. Τα drongo “φυλούν τσίλιες” για τους θηρευτές όσο οι σουρικάτες κυνηγούν, και προειδοποιούν τα θηλαστικά όταν χρειάζεται να το βάλουν στα πόδια, συχνά αφήνοντας πίσω το θήραμα. Τότε, τα drongo πιάνουν το εγκαταλελειμμένο θήραμα. Συχνά, φτάνουν ακόμα και στο σημείο να προειδοποιήσουν τις σουρικάτες στα ψέματα, χωρίς να υπάρχει κάποιος θηρευτής εν όψει, για να τους κλέψουν το γεύμα.