Τα ζώα έχουν αναμφισβήτητα μια ιδιαίτερη θέση στη λογοτεχνία. Πολλές ιστορίες μας έχουν αγγίξει βαθιά, παρουσιάζοντας τους τετράποδους πρωταγωνιστές με τρόπο που μας εμπνέει και μας διδάσκει.

Ας δούμε πέντε βιβλία που ξεχωρίσαμε και όπου τα ζώα είναι οι πραγματικοί ήρωες.

Το Βιβλίο της Ζούγκλας – Ράντγιαρντ Κίπλινγκ

Το «Βιβλίο της Ζούγκλας» γράφτηκε το 1894 από τον βραβευμένο με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ. Μέχρι σήμερα αποτελεί αγαπημένο βιβλίο μικρών και μεγάλων. Ο Μόγλης, ένα μικρό αγόρι από την Ινδία, χάνεται βαθιά μέσα στη ζούγκλα. Εκεί, τον βρίσκει, τον υιοθετεί και τον μεγαλώνει μια αγέλη λύκων. Ο μικρός τρέχει, κολυμπά, σκαρφαλώνει στα δέντρα, και παίζει παρέα με τα μικρά λυκόπουλα.

Ο Μόγλης, το αγόρι που μεγάλωσε στη ζούγκλα, μαζί με τους φίλους του, τον οκνηρό αρκούδο Μπαλού και τον πάνθηρα Μπαγκίρα, αποκαλύπτουν έναν κόσμο όπου οι δεσμοί φιλίας υπερβαίνουν τα είδη. Το βιβλίο αυτό μας διδάσκει την αλληλεγγύη και το δικαίωμα να ανήκουμε εκεί όπου αγαπιόμαστε.

Οι ιστορίες του βιβλίου είναι μύθοι, που χρησιμοποιούν ζώα με έναν ανθρωπόμορφο τρόπο για να κάνουν μαθήματα ηθικής. Το συγκεκριμένο έργο, ωστόσο, δεν είναι μόνο διδακτικό, αλλά και διασκεδαστικό, προσφέροντας σάτιρα και πολιτικό σχολιασμό. Γι’ αυτό το βιβλίο το απολαμβάνουν εξίσου τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες. Παράλληλα, έχει βαθύ νόημα και συμβολισμό. Η ιστορία είναι πολύ ενδιαφέρουσα για τα παιδιά καθώς έχει πολλές περιπέτειες που τους προκαλούν ενθουσιασμό και τα παρακινούν να το διαβάσουν ολόκληρο. Μεταφέρει ηθικά διδάγματα και προβάλει βασικούς κανόνες στη ζωή, άλλοτε άμεσα και άλλοτε έμμεσα.

Όλα τα ζώα παίζουν το ρόλο τους σε αυτήν την ιστορία. Ο Μπαλού, για παράδειγμα, είναι στην ουσία ο δάσκαλος του Μόγλη και εκπροσωπεί τη σοφία και την καλοσύνη. Πρόκειται για έναν χαρακτήρα που διδάσκει στο παιδί τους «Νόμους της Ζούγκλας», κανόνες που προάγουν τη συνεργασία, το σεβασμό και τη συνύπαρξη με τα υπόλοιπα πλάσματα. Μέσα από τον Μπαλού, ο Κίπλινγκ μεταδίδει την αξία της γνώσης, της υπομονής και της απλότητας. Ο Μπαγκίρα, από την άλλη πλευρά, που είναι ένας πιστός φίλος του Μόγλη, τον προστατεύει και λειτουργεί ως σύμβολο δύναμης, επιβλητικότητας, αλλά και αφοσίωσης.

Το Κάλεσμα της Άγριας Φύσης – Τζακ Λόντον

Αυτό το αριστούργημα παρουσιάζει τον Μπακ, ένα σκυλί που ανακαλύπτει την άγρια πλευρά του, όταν βρίσκεται στις σκληρές συνθήκες της Αλάσκας. Το ταξίδι του Μπακ προς την ελευθερία και την πρωτόγονη φύση του είναι μια υπενθύμιση της εσωτερικής μας δύναμης και του ενστίκτου.

Ο Μπακ, ένας σκύλος που ζει μια ήσυχη ζωή σε ένα ράντσο στην Καλιφόρνια με τον κύριό του, τον δικαστή Μίλλερ, αναγκάζεται να αποχωριστεί τη θαλπωρή, όταν κάποιοι άνθρωποι τον απαγάγουν και τον πωλούν για να εξοφλήσουν ένα χρέος από τζόγο. Το σκυλάκι μεταφέρεται στην Αλάσκα, όπου καταλήγει σε δύο Καναδούς, οι οποίοι παρακινούμενοι από τη δίψα τους για χρυσό, τον εκπαιδεύουν για να σέρνει τα έλκηθρα.

Ζώντας μέσα στις σκληρές συνθήκες της περιοχής, ο Μπακ αναγκάζεται να αφυπνίσει το άγριο ένστικτό του, το μόνο μέσο που διαθέτει για να επιβιώσει στις ψυχρές εκτάσεις του Βορρά. Ο συγγραφέας του βιβλίου Τζακ Λόντον πέρασε περίπου έναν χρόνο στο Γιούκον του Καναδά αντλώντας έμπνευση για το έργο του.

Η μετάβασή του Μπακ από ζώο συντροφιάς σε άγριο σκύλο, φέρνει στην επιφάνεια έναν περήφανο χαρακτήρα που βασίζεται πλέον στις δικές του δυνάμεις και ένστικτα, ακούγοντας το κάλεσμα της άγριας φύσης. Ο Μπακ, έτσι, μας διδάσκει ένα είδος περηφάνιας που προκύπτει από την αναγνώριση του αληθινού εαυτού μας και της εσωτερικής μας δύναμης.

Ο Μπακ περνά μέσα από διάφορες σωματικές και ψυχολογικές δοκιμασίες μαθαίνοντας να αντλεί δύναμη από τον ίδιο του τον εαυτό, να αντιμετωπίζει τις φοβίες του και να υπερασπίζεται τον εαυτό του με αποφασιστικότητα. Κάθε στάδιο της περιπέτειας του Μπακ αντιπροσωπεύει και μια ανθρώπινη αξία, όπως την αυτογνωσία, την προσαρμοστικότητα, την εσωτερική δύναμη και αντοχή καθώς και την έννοια της ελευθερίας. Μαθαίνει να αποδέχεται τη νέα πραγματικότητα και να αφήνει πίσω του την προηγούμενη ζωή, προσαρμοζόμενος στις νέες συνθήκες με τη δύναμη του ενστίκτου και της εμπειρίας που αποκτά μέσα από τα προβλήματα γεγονός που δείχνει ότι η προσαρμογή είναι καθοριστική για την επιβίωση μας. Ο Μπακ μας διδάσκει πως η αντοχή και η αποφασιστικότητα μάς βοηθούν να ξεπεράσουμε ακόμα και τα πιο δύσκολα προβλήματα και εμπόδια στη ζωή μας.

Η περιπέτεια του Μπακ αποτελεί μια παρότρυνση για να αφουγκραστούμε τα βαθύτερα ένστικτά μας, να προσαρμοζόμαστε στις δυσκολίες και να μην φοβόμαστε να ανακαλύψουμε ποιοι πραγματικά είμαστε, ακόμη και όταν όλα γύρω μας μεταβάλλονται δραματικά.

Η ιστορία εκδόθηκε σε συνέχειες το καλοκαίρι του 1903 στο Saturday Evening Post και κυκλοφόρησε σε βιβλίο τον επόμενο μήνα. Το έργο έγινε μπεστ σέλερ λόγω της βαθιάς αποτύπωσης του χαρακτήρα των ανθρώπων, των μεταπτώσεων του ζώου, της ρεαλιστικής περιγραφής των τοπίων και της ακριβούς αλληλουχίας των γεγονότων. Η τεράστια δημοτικότητα του βιβλίου καθιέρωσε τη φήμη του Λόντον. Η απλότητα της γραφής του και το ισχυρό συναίσθημα που εκφράζει αυτή η ιστορία επιβίωσης έχουν συμβάλλει στην ιδιαίτερη και διαχρονική γοητεία του συγκεκριμένου λογοτεχνικού έργου.

Ο Γητευτής των Αλόγων, Nicholas Evans

Στο βιβλίο «Ο Γητευτής των Αλόγων» (The Horse Whisperer) του συγγραφέα Nicholas Evans, ένα άλογο παίζει κεντρικό ρόλο στην ιστορία, αναδεικνύοντας τη βαθιά σχέση μεταξύ ανθρώπου και ζώου καθώς και τη θεραπευτική ισχύ που μπορεί να επιφέρει αυτή τόσο σε συναισθηματικό όσο και ψυχολογικό επίπεδο.

Όταν η Grace και το άλογό της, Pilgrim, τραυματίζονται σοβαρά σε ατύχημα, η οικογένεια αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, ενώ η εσωτερική ταραχή της Grace αντικατοπτρίζεται στον Pilgrim, ο οποίος αρχίζει να γίνεται επιθετικός.

Το άλογο, στο συγκεκριμένο λογοτεχνικό έργο, λειτουργεί ως σύμβολο για την διερεύνηση ζητημάτων που σχετίζονται με την ανάρρωση από κάθε είδους τραύμα (ψυχικού και σωματικού) και της σχέσης εμπιστοσύνης. Το πληγωμένο ζωντανό στην προκειμένη περίπτωση γίνεται καθρέφτης της ψυχικής κατάστασης της ιδιοκτήτριάς του, δείχνοντας πώς το συναισθηματικό τραύμα και η δυσπιστία μπορούν να επηρεάσουν τα πλάσματα που βρίσκονται γύρω μας.

Μέσα από την ιστορία του αλόγου, ο συγγραφέας τονίζει τη σημασία της κατανόησης, της αποδοχής, καθώς και της υπομονής. Ο γητευτής των αλόγων Tom Booker χρησιμοποιεί την καλοσύνη και την ενσυναίσθηση, βοηθώντας το ζώο να θεραπευτεί με τον δικό του ρυθμό και κυρίως με τον δικό του τρόπο. Η συγκεκριμένη προσέγγιση μας μαθαίνει τη δύναμη της μη-λεκτικής επικοινωνίας αποδεικνύοντας ότι με αγάπη και υπομονή μπορούμε να κατακτήσουμε ακόμη και τους πιο ανέφικτους στόχους και να επιβιώσουμε ακόμη και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η σχέση μεταξύ αλόγου και ανθρώπου γίνεται το όχημα μέσω του οποίου οι χαρακτήρες μαθαίνουν να θεραπεύονται. Ο άνθρωπος και το ζώο φαίνεται να αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία, αφού η κατάσταση του ενός επηρεάζει και διαμορφώνει τον άλλο, αναδεικνύοντας την ισχυρή επίδραση που μπορούν να έχουν οι συναισθηματικές σχέσεις στη ζωή μας.

Συμπερασματικά, ο «Γητευτής των Αλόγων» μας υποδεικνύει πως η σύνδεση με τα ζώα, μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά για τον άνθρωπο οδηγώντας τον στην αυτογνωσία και τη συναισθηματική θεραπεία του.

Ο Ασπροδόντης, Τζακ Λόντον

Ο «Ασπροδόντης» είναι ένα μυθιστόρημα που έγραψε ο Αμερικανός συγγραφέας Τζακ Λόντον και αφηγείται τις περιπέτειες ενός μικρού λύκου στην Aρκτική που από μικρό κουτάβι πλησίασε τους ανθρώπους. Η δύναμη της περιγραφής και η περίτεχνη πλοκή καθιστούν το μυθιστόρημα αυτό μια συναρπαστική περιπέτεια, δικαιώνοντας τη φήμη του Τζακ Λόντον σαν έναν από τους δημοφιλέστερους πεζογράφους.

Οι άνθρωποι του πρόσφεραν προστασία, ζέστη και φαγητό στον Ασπροδόντη. Έτσι, σιγά-σιγά εγκαταλείπει τον κόσμο της άγριας φύσης και υποτάσσεται στους ανθρώπους. Ωστόσο, ακολουθούν πολλές περιπέτειες, καθώς υπάρχουν και πολλοί εχθροί που τον κακομεταχειρίζονται.

Στο μυθιστόρημα αυτό ο Ασπροδόντης, συμβολίζει τη σύγκρουση ανάμεσα στην άγρια φύση και την ανθρώπινη κοινωνία, καθώς και την επίδραση της αγάπης και της καλοσύνης στην προσωπική μας εξέλιξη. Μέσα από την πορεία του σε έναν κόσμο σκληρό, βιώνει την ανθρώπινη σκληρότητα, αλλά και την αγάπη, χωρίς να χάνει τη δυνατότητα προσαρμογής.

Είναι σύμβολο της άγριας φύσης που καλείται να επιβιώσει σε έναν ανθρώπινο κόσμο γεμάτο κινδύνους και αμφισβητήσεις, ενώ αντιπροσωπεύει την ανάγκη του κάθε ζωντανού οργανισμού για αγάπη και αποδοχή.

Ο Λόντον μεταδίδει μέσα από την ιστορία του Ασπροδόντη βαθιά μηνύματα για τη δύναμη της καλοσύνης και της συμπόνιας. Διδάσκει ότι η αγάπη μπορεί να θεραπεύσει τις πληγές και να οδηγήσει σε έναν πιο δίκαιο και γαλήνιο τρόπο ζωής.

Ακόμη, το μυθιστόρημα μας μαθαίνει την αξία του σεβασμού προς τη φύση και τα ζώα, επισημαίνοντας ότι κάθε πλάσμα αξίζει να αντιμετωπίζεται με καλοσύνη και σεβασμό. Ο Ασπροδόντης προβάλλει τη δύναμη της ανθρώπινης σχέσης με τα ζώα, δείχνοντας πως η αγάπη και η καλοσύνη μπορούν να εξημερώσουν ακόμα και το πιο άγριο πλάσμα.

Ο Μικρός Πρίγκιπας, Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

«Ο Μικρός Πρίγκιπας» αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό βιβλίο του συγγραφέα και δημοσιογράφου Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ. Η πλοκή και τα θέματα παρουσιάζονται με στοιχεία παραμυθιού τα οποία μπλέκονται με σημαντικά γεγονότα κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Ο ήρωας πέφτει με το αεροπλάνο του, το οποίο υπέστη μια βλάβη, στην έρημο. Εκεί βρίσκει ένα παιδί, τον Μικρό Πρίγκιπα, γνωρίζονται και αναπτύσσεται μια φιλία μεταξύ τους. Ο ήρωας μαθαίνει πολλά από τον καινούργιο του φίλο, ο οποίος του διηγείται την επίσκεψή του σε άλλους πλανήτες, όπου υπάρχουν άνθρωποι ματαιόδοξοι αλλά και κάποιοι λίγοι που είναι πιο «ανθρώπινοι» ως χαρακτήρες.

Παρόλο που θεωρείται παιδικό βιβλίο, ο Μικρός Πρίγκιπας επιχειρεί μερικές βαθυστόχαστες παρατηρήσεις σχετικά με τη ζωή και την ανθρώπινη φύση. Μάλιστα, η ουσία του βιβλίου περιέχεται στα λόγια της αλεπούς προς τον Μικρό Πρίγκιπα: «Δεν βλέπεις καθαρά παρά μονάχα όταν βλέπεις με την καρδιά σου.

Η αλεπού παρουσιάζεται ξαφνικά και είναι από την αρχή πολύ φιλική με το Μικρό Πρίγκιπα. Του ζητά ευγενικά να την «ημερώσει» και η ίδια αναλαμβάνει τόσο το ρόλο του «εκπαιδευόμενου» όσο και εκείνον του «εκπαιδευτή».

Το μικρό αλεπουδάκι στον Μικρό Πρίγκιπα είναι από τους πιο αγαπημένους χαρακτήρες της παιδικής λογοτεχνίας. Όταν η αλεπού αποχαιρετά το Μικρό Πρίγκιπα αποφασίζει να του χαρίσει το «μυστικό» για τη φιλία και τους δεσμούς ανάμεσα στους ανθρώπους. Η αλεπού αναφέρεται στην αξία της φιλίας και του να φροντίζουμε αυτούς που αγαπάμε, αφήνοντας στον Πρίγκιπα και στο αναγνώστη ένα ανεκτίμητο μάθημα: «Η αγάπη και η αφοσίωση είναι αυτό που κάνει τη ζωή να ξεχωρίζει».