Οι περισσότερες συμβουλές που κυκλοφορούν σχετικά με την εκπαίδευση του σκύλου αφορούν κουτάβια, ή γενικά μικρότερα σε ηλικία σκυλάκια.

Τι γίνεται, όμως, εάν συνειδητοποιήσετε σε μεγαλύτερη ηλικία ότι ο σκύλος σας έχει «κενά» και κινδυνεύει να μείνει στην ίδια τάξη;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να χρειαστεί να εκπαιδευτεί – ή να επαν-εκπαιδευτεί – ένας ενήλικος ή ηλικιωμένος σκύλος. Μπορεί να μην είστε ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης που είχε γίνει στο παρελθόν, ή να θέλετε να προετοιμάσετε τον σκύλο σας για τον ερχομό ενός νέου μέλους στην οικογένεια. Μπορεί να αποφασίσατε να υιοθετήσετε έναν σκύλο προχωρημένης ηλικίας, ή μπορεί απλά να θέλετε να φρεσκάρετε τις γνώσεις του σκύλου σας. Τι γίνεται, όμως, εάν ο πιο πιστός σας φίλος έχει μάθει αλλιώς και φαίνεται κατασταλαγμένος στις συμπεριφορές του;

Το να εκπαιδεύσει κανείς έναν ενήλικο σκύλο είναι απολύτως επιτεύξιμο. Μάλιστα, η εκπαίδευση είναι μια διαδικασία που συνεχίζεται εφόρου ζωής και απαιτεί επιμονή, υπομονή, και επανάληψη. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν φραγμοί κανενός είδους ως προς την εκπαίδευση. Κάθε σκύλος μπορεί να εκπαιδευτεί, ακόμα και αν στην αρχή φαίνεται πιο δύσκολο σε κάποιες περιπτώσεις. Άλλωστε, ένας μεγαλύτερος σε ηλικία σκύλος μπορεί να είναι πιο συγκεντρωμένος και πιο υπάκουος, λόγω των ήδη ανεπτυγμένων σχέσεων που μπορεί να έχει με τους ανθρώπους. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία της εκπαίδευσης θα σας δέσει περισσότερο με τον σκύλο σας, και τα νέα όρια θα βελτιώσουν και διευκολύνουν τόσο τη δική σας καθημερινότητα, όσο και τη δική του. Πριν ξεκινήσετε την εκπαίδευση, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε τον/την κτηνίατρό σας για να γνωρίζετε τυχόν προβλήματα υγείας που μπορεί να έχει το σκυλάκι σας και τα οποία ενδέχεται να επηρεάσουν την εκπαίδευση.

Η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσετε πιθανότατα θα ξεκινήσει από την ανάγκη να «ξεμάθει» ο σκύλος σας προβληματικές συμπεριφορές που έχει εσωτερικεύσει – ουσιαστικά, πρόκειται για μια εκδοχή αντίστροφης εκπαίδευσης. Τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να είναι το έντονο τράβηγμα του λουριού στη βόλτα, το να πηγαίνει τουαλέτα μέσα στο σπίτι, το έντονο γάβγισμα, οι ζημιές κ.α. Ένας μεγαλύτερος σκύλος μπορεί να επιδιώκει περισσότερο να σας ευχαριστήσει, με αποτέλεσμα την πιθανότητα να είναι πιο υπάκουος. Ο βασικός σας στόχος κατά την αντικατάσταση παλιών συμπεριφορών με νέες, είναι το να καταλήξει να προτιμά τη νέα συμπεριφορά και τα αποτελέσματα που επιφέρει (π.χ. λιχουδιά) από την παλιά. Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε την παλιά συμπεριφορά με μια καινούρια, θετική πράξη, η οποία θα του φαίνεται πιο θελκτική.

Για παράδειγμα, αντί να γαβγίζει σε όποιον έρχεται στο σπίτι, μάθετέ του να κάθεται στο κρεβάτι του και να τρώει μια λιχουδιά όταν έρχονται καλεσμένοι. Μην ξεπερνάτε τα 10-15 λεπτά για κάθε γύρο εκπαίδευσης. Τα μεγαλύτερα σκυλιά ενδέχεται να κουράζονται πιο εύκολα και χρειάζονται μεγάλα διαλείμματα για να μπορούν να αποδώσουν.

Όσον αφορά στις συνήθειες της τουαλέτας, στην περίπτωση που δεν υπάρχει κάποια σταθερότητα, μπορεί να χρειάζεται να ξεκινήσει η διαδικασία της εκπαίδευσης από την αρχή. Καθορίστε μια συγκεκριμένη ώρα για φαγητό και για τουαλέτα, και επαναλάβετε τη διαδικασία καθημερινά, έτσι ώστε ο σκύλος σας να μπει σε ένα πρόγραμμα ξέροντας τι να περιμένει. Όταν κάνει την ανάγκη του έξω, την ώρα της βόλτας, επιβραβεύστε και επαινέστε τον ώστε να συνδέσει την πράξη με μια θετική αντίδρασή σας. Όταν έρχεται η ώρα κατά τη διάρκεια της βόλτας, χρησιμοποιείτε μια συγκεκριμένη φράση ή λέξη όπως «τουαλέτα» για να δημιουργήσει τη σύνδεση.

Να θυμάστε ότι μπορεί να χρειαστεί χρόνο για να «ξεμάθει» το σκυλάκι σας αυτά που ήξερε και να αντικαταστήσει τις παλιές συμπεριφορές με καινούριες. Εάν ο χνουδωτός σας φίλος έχει κάποιο ατύχημα σε σχέση με την τουαλέτα, καθαρίστε σχολαστικά για να εξαφανίσετε τη μυρωδιά και μην τον τιμωρήσετε, γιατί αυτό θα του προκαλέσει φόβο και άρνηση για τη διαδικασία. Άλλωστε, κάποιοι ηλικιωμένοι σκύλοι ενδέχεται να υποφέρουν από ακράτεια, κάτι που δυσχεραίνει σίγουρα την εκπαίδευση για την τουαλέτα.

Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο της εκπαίδευσης των σκύλων, είναι αυτό της κοινωνικοποίησης. Η καλύτερη περίοδος για να κοινωνικοποιηθεί ένα κουτάβι θεωρείται αυτή που διαρκεί έως τις δεκαέξι εβδομάδες της ηλικίας του. Στην πραγματικότητα, όμως, κάθε σκύλος έχει κάτι να κερδίσει από εκπαίδευση σχετικά με την κοινωνικοποίηση. Επειδή μπορεί ο σκύλος σας να είναι φοβισμένος ή διστακτικός, κοινωνικοποιήστε τον αργά, ακολουθώντας τους δικούς του ρυθμούς και επιβραβεύοντας τον, επιδιώκοντας να γίνει έστω και λίγο πιο άνετος με τα άλλα σκυλάκια και ανθρώπους. Και σε αυτή την περίπτωση ενδέχεται να χρειαστεί χρόνος, και είναι σημαντικό να μην πιέσετε το κατοικίδιό σας πέρα από τα όριά του. Δεν είναι όλα τα ζώα το ίδιο κοινωνικά, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να σεβαστούμε.

Όταν πρέπει να εκπαιδεύσετε έναν μεγαλύτερο σε ηλικία σκύλο, συνιστάται να ξεκινάτε με απλές ασκήσεις για να αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σταδιακά. Μια καλή εντολή με την οποία μπορείτε να ξεκινήσετε είναι το «κρεβάτι», κατά την οποία θα στέλνετε τον σκύλο σας στο κρεβάτι του όποτε θέλετε να αποφύγετε ή να αντικαταστήσετε οποιαδήποτε προβληματική συμπεριφορά. Δείξτε το κρεβάτι σας, πείτε «κρεβάτι», και επαινέστε τον σκύλο σας όταν πάει σε αυτό.

Σταδιακά αφαιρέστε τη χειρονομία και κρατήστε μόνο τη λέξη «κρεβάτι». Κάθε φορά που ανεβαίνει στο κρεβάτι του ακολουθώντας την εντολή σας δώστε του μια λιχουδιά, πείτε του «εντάξει», και ύστερα παρακινήστε τον να φύγει. Μετά από αρκετή επανάληψη, ο τετράποδος φίλος σας θα ξέρει ότι πρέπει να πάει στο κρεβάτι του όταν ακούει «κρεβάτι», κι ότι είναι ελεύθερος να φύγει όταν ακούει «εντάξει». Αντίστοιχα, μπορείτε να μάθετε στον σκύλο σας να συνδέει άλλους ήχους, όπως το κουδούνι της πόρτας, με το κρεβάτι του, και να κάθεται ήσυχος σε διαφορετικές περιπτώσεις όπου χρειάζεται. Άλλες τέτοιες απλές εντολές είναι το «μείνε», «κάτσε», και το «δώσε πόδι». Μετά τις απλές εντολές, θα γίνει πιο εύκολο για τον σκύλο σας να μάθει και δυσκολότερες.

Βέβαια, είναι πάντα σημαντικό να λαμβάνετε υπόψη την προχωρημένη ηλικία ενός σκύλου όταν δημιουργείτε τις προσδοκίες σας. Ένας σκύλος προχωρημένης ηλικίας μπορεί να κουράζεται πιο εύκολα ή να πονάει όταν του ζητάτε να κάνει πιο απαιτητικά τρικ. Παρατηρήστε τη γλώσσα του σώματος του σκύλου σας και μην ξεπερνάτε τα όρια και τις αντοχές του. Εάν, επίσης, υποψιάζεστε ότι ο σκύλος σας δυσκολεύεται να ακολουθήσει γιατί δεν ακούει ή δεν βλέπει καλά, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας.

Σε κάθε περίπτωση, ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης προσαρμοσμένο στις ανάγκες και στις δυνατότητες του σκύλου σας μπορεί να τον ωφελήσει σε πολλά επίπεδα, όπως στην εξάσκηση των νοητικών του λειτουργιών και στη διατήρησή του σε καλή φυσική κατάσταση όσο μεγαλώνει. Μπορείτε πάντα να αναζητήσετε ένα ομαδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης όπου το σκυλάκι σας θα μπορεί να κοινωνικοποιηθεί, να διατηρείται δραστήριο, και να μάθει πολλά και ενδιαφέροντα νέα πράγματα.

Να θυμάστε ότι η εκπαίδευση ενός ενήλικα ή υπερήλικα σκύλου απαιτεί πολλή υπομονή, θετική διάθεση, και αγκαλιές. Ένα ζωάκι που έχει μάθει να φέρεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο για μεγάλο μέρος της ζωής του, χρειάζεται χρόνο για να αντικαταστήσει την παλιά γνώση με νέα. Μην προσεγγίσετε τον σκύλο σας με ανυπομονησία και έντονη αυστηρότητα γιατί πιθανότατα θα έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα – και πάντα να θυμάστε πως, εκτός από μαθήματα, ο σκύλος σας έχει ανάγκη από χρόνο για ξεκούραση και χαλάρωση μαζί σας.