Τι γνωρίζετε για τη χειμερία νάρκη; Είναι το ίδιο με τον ύπνο; Ποια ζώα πέφτουν σε χειμερία νάρκη; Σε αυτές και σε άλλες ερωτήσεις θα απαντήσουμε σήμερα.

Τι είναι η χειμερία νάρκη;

Τους κρύους μήνες του χειμώνα, γίνεται πιο δύσκολο για τα ζώα να βρουν τροφή και νερό. Η χειμερία νάρκη βοηθά κάποια ζώα να επιβιώσουν αυτή την περίοδο αποθηκεύοντας ενέργεια. Η χειμερία νάρκη δεν είναι το ίδιο με τον ύπνο. Κατά τη διάρκειά της, ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή και η θερμοκρασία του ζώου πέφτουν, χρησιμοποιώντας λιγότερη ενέργεια. Ένα ζώο σε χειμερία νάρκη μπορεί να περάσει εβδομάδες χωρίς να φάει ή να πιει. Παρόλα αυτά, τα ζώα δεν κοιμούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα. Χρειάζεται να σηκώνονται κάποιες φορές για να αναζητήσουν τροφή, να πιουν νερό, ή να πάνε στην τουαλέτα.

Δυστυχώς, αυτά τα διαλείμματα μπορεί να οδηγήσουν τα είδη που πέφτουν σε χειμερία νάρκη στην εξαφάνιση με την αλλαγή του κλίματος: οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι τα ζώα μένουν ενεργά για περισσότερο όταν σηκώνονται από τη χειμερία νάρκη καθώς ανεβαίνει η θερμοκρασία, σπαταλώντας πολλή από την ενέργεια που προσπαθούν να αποθηκεύσουν.

Πότε πέφτουν τα ζώα σε χειμερία νάρκη;

Τα ζώα πέφτουν σε χειμερία νάρκη τον χειμώνα, γιατί οι χαμηλές θερμοκρασίες καθιστούν δύσκολη την επιβίωσή τους. Πολλά ζώα ξεκινούν να προετοιμάζονται για τη χειμερία νάρκη κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. Τρώνε όσο περισσότερο μπορούν, και βρίσκουν ένα ήσυχο, ασφαλές σημείο στο οποίο θα μπορούν να φωλιάσουν.

Ποια ζώα πέφτουν σε χειμερία νάρκη;

Δεν πέφτουν όλα τα ζώα σε χειμερία νάρκη. Κάποια ζώα έχουν ιδιαίτερες ικανότητες και χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να επιβιώνουν στο κρύο, ενώ κάποια άλλα ζώα μεταναστεύουν σε πιο ζεστά κλίματα.

Ένα πουλί, διάφορα αμφίβια, ερπετά, έντομα, καθώς και πολλά θηλαστικά πέφτουν σε χειμερία νάρκη ή σε αντίστοιχες καταστάσεις. Υπάρχει κι ένα ψάρι, ο βακαλάος της Ανταρκτικής, ο οποίος μειώνει τον μεταβολικό ρυθμό του στο 1/20ό.

Στη χώρα μας πέφτουν σε χειμερία νάρκη ζώα όπως οι βάτραχοι, οι σαύρες, τα σαλιγκάρια, οι χελώνες, οι αρκούδες, τα φίδια, οι νυχτερίδες, οι σκαντζόχοιροι, τα μυρμήγκια, τα ποντίκια, και οι ασβοί.

Η χειμερία νάρκη πολλές φορές θεωρείται εποχιακή συμπεριφορά, παρόλα αυτά δεν εμφανίζεται μόνο στα πλάσματα που ζουν σε κρύους τόπους. Υπάρχουν τροπικά ζώα που πέφτουν σε νάρκη για να παραμείνουν δροσερά κατά τη διάρκεια του καύσωνα, καθώς και ζώα που ρίχνουν τη δραστηριότητά τους όταν υπάρχει έλλειψη τροφής. Για παράδειγμα, οι έχιδνες στην Αυστραλία πέφτουν σε νάρκη μετά τις πυρκαγιές, περιμένοντας να επανέλθουν οι πηγές σίτισής τους στα κανονικά επίπεδα για να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους.

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, κάποια ζώα πέφτουν σε νάρκη για να προστατευτούν. Όταν είναι σε νάρκη τα ζώα δεν μυρίζουν, δεν κινούνται, δεν κάνουν θόρυβο, επομένως είναι πολύ δύσκολο να πέσουν θύματα θηρευτών, όπως λέει ο Τόμας Ρουφ, καθηγητής ζωικής φυσιολογίας στη Σχολή Κτηνιατρικής της Βιέννης. Η έρευνά του έχει δείξει ότι τα μικρόσωμα θηλαστικά είναι πέντε φορές πιθανότερο να πεθάνουν κάθε μήνα που μένουν ξύπνια, παρά όταν βρίσκονται σε νάρκη.

Οι τρόποι με τους οποίους προστατεύονται τα ζώα από το κρύο

Τα ζώα δεν μπορούν απλώς να φορέσουν ένα ζεστό πουλόβερ ή να ανάψουν τη θέρμανση. Χρειάζεται να βρίσκουν διαφορετικούς τρόπους για να ζεσταθούν.

Ονειρεύονται τα ζώα κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης;

Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Αυτό συμβαίνει γιατί η χειμερία νάρκη δεν είναι το ίδιο με τον ύπνο. Ο ύπνος είναι μια σωματικά πιο “ενεργητική” κατάσταση. Αντίθετα, η χειμερία νάρκη απαιτεί από τα ζώα να μειώσουν δραματικά όλες τις δραστηριότητές τους για να αποθηκεύσουν ενέργεια. Ο μεταβολικός ρυθμός τους μειώνεται στο 5% των κανονικών επιπέδων του. Η εγκεφαλική δραστηριότητα των ζώων που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη δεν είναι αρκετή ώστε να μπορούν να βλέπουν όνειρα.

Υπάρχει μία εξαίρεση σε αυτό: ο λεμούριος νάνος του είδους Cheirogaleus medius έχει παρατηρηθεί ότι περνάει από φάσεις ύπνου REM (rapid eye movement) κατά την οποία τα ζώα ονειρεύονται.