Αν έχετε παραπάνω από ένα κατοικίδια, ίσως να έχετε παρατηρήσει ότι η αγαπημένη σας γάτα εμφανίζει σημάδια ζήλιας.

Μπορεί να κοιτά θυμωμένη το λάπτοπ σας επειδή τραβά όλη την προσοχή σας. Στη δική μου περίπτωση, ο ένας γάτος κοιτά με γουρλωμένα μάτια τον άλλον όταν τον χαϊδεύουμε, και συχνά μια τέτοια αλληλεπίδραση ακολουθείται από… ανταλλαγή φιλοφρονήσεων.

Σίγουρα θα έχετε αναρωτηθεί, λοιπόν, αν οι γάτες νιώθουν ζήλια. Η απάντηση σε κάτι τέτοιο μπορεί να φαίνεται προφανής, παρόλα αυτά, από επιστημονικής απόψεως τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε σε μεγαλύτερο βάθος τη συμπεριφορά της γάτας, και ας δούμε τι έχει να πει η επιστήμη σχετικά με το αν ζηλεύει ή όχι.

Κατανοώντας τη γατίσια συμπεριφορά

Για να καταλάβουμε αν μπορούν οι γάτες να νιώσουν ζήλια, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πρώτα τις βασικότερες συμπεριφορές τους, τις οποίες μπορεί να έχουμε ερμηνεύσει ως ζήλια:

1. Κτητικότητα ως προς την περιοχή

Οι γάτες είναι από τη φύση τους πολύ κτητικές με την περιοχή τους και με ό,τι θεωρούν πως τους ανήκει (αυτό περιλαμβάνει κι εσάς!). Αν κάτι διαταράξει την ισορροπία που υπάρχει στον χώρο τους, μπορεί να οδηγηθούν σε κτητικές ή αμυντικές συμπεριφορές.

2. Κοινωνική ιεραρχία

Παρότι οι γάτες δεν είναι ζώα αγέλης, όπως είναι οι σκύλοι, διαμορφώνουν κοινωνικές δομές όταν ζουν μαζί σε ένα σπίτι. Μια γάτα μπορεί να επιδιώξει να επιβληθεί, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε εντάσεις όταν η ιεραρχία διαταραχθεί.

3. Κτητικότητα ως προς τους πόρους

Οι γάτες συχνά φυλάνε τους πόρους τους, δηλαδή τα αντικείμενα που θεωρούν ότι τους ανήκουν – όπως είναι η τροφή, τα παιχνίδια τους, ακόμα και η δική σας προσοχή. Αν νιώσουν ότι κάποιος απειλεί κάτι δικό τους, μπορεί να εμφανίσουν επιθετικότητα.

Οι παραπάνω συμπεριφορές θεωρούνται φυσιολογικές και είναι βιολογικά καταγεγραμμένες στα αγαπημένα μας αιλουροειδή. Πρόκειται για συμπεριφορές που μπορούν να ερμηνευθούν ως ζήλια.

Τι λέει, όμως, η επιστήμη;

Οι επιστημονικές έρευνες που μελετούν τη ζήλια στα ζώα οδηγούν σε ανάμεικτα συμπεράσματα. Σύμφωνα με τις έρευνες, κάποια ζώα όπως είναι οι σκύλοι ενδέχεται να παρουσιάζουν συμπεριφορές που συνδέονται με τη ζήλια. Παρόλα αυτά, το συγκεκριμένο φαινόμενο δεν έχει μελετηθεί εκτεταμένα στις γάτες. Αυτό που ερμηνεύουμε ως ζήλια μπορεί να εξηγείται απλά βάσει των ενστίκτων του ανταγωνισμού και της κτητικότητας.

Αν η γάτα σας συμπεριφέρεται με επιθετικότητα και ένταση όταν δίνετε προσοχή σε κάποιο άλλο ζώο, άνθρωπο, ή ακόμα και αντικείμενο (θυμηθείτε το λάπτοπ, την απόλυτη πέτρα του σκανδάλου), η συμπεριφορά της μπορεί να εξηγείται ως εξής:

– Ανταγωνισμός για πόρους: Η γάτα σας μπορεί να φοβάται ότι δεν υπάρχει αρκετός χώρος, τροφή, και προσοχή για όλα τα ζώα στο σπίτι, και προσπαθεί να “φυλάξει” τα κεκτημένα της.

– Κτητικότητα ως προς την περιοχή: Ο ερχομός ενός νέου ζώου ή ανθρώπου στο σπίτι μπορεί να κάνει τη γάτα σας να αισθανθεί ότι ο χώρος της παραβιάζεται.

– Ανακατευθυνόμενη επιθετικότητα: Το στρες που προκαλείται από μια άσχετη συνθήκη (όπως είναι κάποιος δυνατός ήχος ή ένα ζώο έξω απ’ το παράθυρο) μπορεί να οδηγήσει τη γάτα σας να επιτεθεί σε κάποιον που βρίσκεται κοντά της.

Μπορεί να μην γνωρίζουμε με σιγουριά αν οι γάτες νιώθουν ζήλια, όπως την αισθάνονται οι άνθρωποι, αλλά οι πράξεις τους μας κάνουν να σκεφτόμαστε ότι κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανό.

Πώς να διαχειριστείτε τη “ζήλια” της γάτας σας:

1. Μοιράστε ισότιμα την προσοχή σας

Αν έχετε παραπάνω από μία γάτες, ή άλλα κατοικίδια στο σπίτι, βεβαιωθείτε ότι το καθένα τους περνάει τον δικό του, ξεχωριστό χρόνο μαζί σας. Είτε πρόκειται για παιχνίδι, είτε για χάδια και αγκαλιές, είναι σημαντικό να μην παραμελείτε κανένα ζώο σε σχέση με τα υπόλοιπα.

2. Δημιουργήστε ξεχωριστούς χώρους για τάισμα και ανάπαυση

Βεβαιωθείτε ότι κάθε γάτα έχει το δικό της μπολ φαγητού και νερού, το δικό της άνετο σημείο για να κοιμάται, καθώς και τη δική της αμμολεκάνη. Ο βασικός κανόνας είναι να έχετε στο σπίτι μία παραπάνω αμμολεκάνη από τον συνολικό αριθμό των γατών.

3. Κάνετε αργά τις συστάσεις με τα νέα κατοικίδια

Αν σκοπεύετε να φέρετε ένα ακόμα κατοικίδιο στο σπίτι, συνιστάται να κάνετε τις συστάσεις αργά και προσεχτικά. Κρατήστε, αρχικά, το νέο κατοικίδιο στο δικό του δωμάτιο. Στη συνέχεια, επιτρέψτε στα ζώα να μυρίσουν το ένα το άλλο ενώ τα χωρίζει μια πόρτα. Σιγά σιγά, θα μπορέσετε να τους επιτρέψετε να βρεθούν στον ίδιο χώρο, πάντα με επίβλεψη. Τα παιχνίδια και οι λιχουδιές είναι με το μέρος σας σε αυτή σας την προσπάθεια!

4. Χρησιμοποιήστε τεχνικές εκπαίδευσης με θετική ενίσχυση

Βοηθήστε τη γάτα σας να συμπεριφέρεται σωστά επιβραβεύοντας όλες τις επιθυμητές συμπεριφορές που επιδεικνύει. Αν είναι χαλαρή και ήρεμη όταν βρίσκεται κοντά σε άλλα ζώα και ανθρώπους, δώστε της μια νόστιμη λιχουδιά, και επιβραβεύστε τη με χάδια.

5. Απευθυνθείτε σε ειδικό

Αν η συμπεριφορά της γάτας σας εξελίσσεται σε ιδιαίτερα επιθετική, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από τον/την κτηνίατρό σας ή από κάποιον/α ειδικό στη συμπεριφορά των ζώων.