Οξυτοκίνη: η ορμόνη της αγάπης – Να πώς επιδρά στα ζώα
Στέλλα Πανοπούλου
20/12/2024
Η οξυτοκίνη είναι μια ορμόνη που ευθύνεται για την αίσθηση της αγάπης.
Με τη βοήθεια της οξυτοκίνης επιτυγχάνεται η κοινωνική αναγνώριση και η ανάπτυξη δεσμών μεταξύ των ζώων, αλλά και η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων. Πρόκειται για την ορμόνη που καθιστά τόσο ισχυρό τον δεσμό μεταξύ της μητέρας και του μωρού – γι’ αυτό και συχνά αναφερόμαστε σε αυτήν ως “η χημική ένωση της αγκαλιάς” ή η “ορμόνη της αγάπης”. Έχει βρεθεί, μάλιστα, ότι και τα αρσενικά πολλών ειδών παρουσιάζουν αντιδράσεις που προκαλούνται από την έκκριση οξυτοκίνης όταν γίνονται γονείς.
Ας δούμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες επιδράσεις που μπορεί να έχει η οξυτοκίνη σε διάφορα ζώα:
Οι σκύλοι “λιώνουν” από αγάπη
Οι οργανισμοί των σκύλων παράγουν οξυτοκίνη όταν βρίσκονται μαζί με τους αγαπημένους τους ανθρώπους. Τα επίπεδα της οξυτοκίνης εκτοξεύονται, μάλιστα, κάθε φορά που έχουν οπτική επαφή μαζί τους. Όταν ο εγκέφαλος ενός σκύλου γεμίζει με την ορμόνη, βοηθά το ζώο να ακολουθήσει πιο εύκολα τα κοινωνικά σήματα που δίνει ο κηδεμόνας του. Μάλιστα, όσο περισσότερο διαρκεί η οπτική επαφή, τόσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα οξυτοκίνης που εκκρίνεται. Για την ακρίβεια, τα επίπεδα οξυτοκίνης στους σκύλους είναι, κατά μέσο όρο, πέντε φορές υψηλότερα από αυτά των γατών.
Οι μαϊμούδες παίρνουν βάρος από συμπαράσταση
Οι σκιουροπήθικοι και οι ταμαρίνοι είναι είδη μαϊμούς τα οποία ζουν στην Κεντρική και στη Νότια Αμερική, σε ομάδες που βασίζονται στους οικογενειακούς και κοινωνικούς δεσμούς. Όταν μια θηλυκιά μένει έγκυος, ο πατέρας λαμβάνει τα κοινωνικά της σήματα και παίρνει κι αυτός βάρος μαζί της. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι οργανισμοί των πατέρων εκκρίνουν διαφορετικές ορμόνες – οξυτοκίνη, οιστρογόνα, και προλακτίνη η οποία συνδέεται με τον θηλασμό – οι οποίες τους ξυπνούν τα πατρικά τους ένστικτα για το μικρό που αναμένεται να γεννηθεί. Οι μέλλοντες μπαμπάδες σκιουροπήθικοι διαθέτουν θηλές κάτω από τα μπράτσα τους, οι οποίες μεγαλώνουν όταν η σύντροφος τους μένει έγκυος.
Οι σουρικάτες γίνονται πιο κοινωνικές και αλτρουιστικές
Οι σουρικάτες είναι ζώα που συνεργάζονται μεταξύ τους. Ζουν σε ομάδες που φτάνουν μέχρι τα 50 άτομα, και βοηθούν η μία την άλλη στο σκάψιμο και στη φύλαξη των λαγουμιών στα οποία μένουν. Ακόμα προσέχουν, ταΐζουν, και διδάσκουν πράγματα στα παιδιά των άλλων μελών της ομάδας. Δύο καθηγητές του Cambridge, μάλιστα, βρήκαν ότι αν ανέβαζαν τα επίπεδα οξυτοκίνης στις σουρικάτες, αυτές γίνονταν λιγότερο επιθετικές, περνούσαν περισσότερο χρόνο με τα μικρά τους, και τους έδιναν μεγαλύτερο μέρος από το φαγητό τους. Όλα αυτά γίνονταν με αυταπάρνηση, καθώς έτσι οι σουρικάτες περνούσαν λιγότερο χρόνο να συλλέγουν τη δική τους τροφή.
Οι αρουραίοι που κάνουν αγκαλιές έχουν χαμηλότερη πίεση
Σε έρευνες που μελέτησαν αρουραίους που θήλαζαν, φάνηκε ότι οι μικροί αρουραίοι που δέχονται άγγιγμα και ζεστασιά από τους γονείς τους όσο θηλάζουν έχουν χαμηλότερα επίπεδα αρτηριακής πίεσης από τα υπόλοιπα μωρά. Έχει βρεθεί ότι η έκκριση οξυτοκίνης δεν χαμηλώνει την αρτηριακή πίεση μόνο στους αρουραίους, αλλά και στους ανθρώπους.
Κάποια σκαθάρια φροντίζουν τα νεογέννητά τους
Τα σκαθάρια νεκροφόροι αποτελούν σπάνιο παράδειγμα εντόμων που φροντίζουν τα μικρά τους. Στο συγκεκριμένο είδος σκαθαριού που βρίσκεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, τόσο τα θηλυκά όσο και τα αρσενικά μένουν πίσω και φροντίζουν τα μικρά τους. Όταν το θηλυκό είναι έγκυος, τα σκαθάρια φτιάχνουν έναν χώρο για τις προνύμφες τους μέσα σε ένα νεκρό ποντίκι το οποίο έχουν θάψει για να χρησιμοποιούν ως τροφή και φωλιά. Αφού γεννηθούν οι προνύμφες, παρακαλούν για φαγητό “γαργαλώντας” τους γονείς τους με τα μικρά τους πόδια – κατι που επίσης θεωρείται σπάνιο για έντομα. Οι γονείς, τότε, κάνουν εμετό την τροφή που έχουν χωνέψει και ταΐζουν με αυτή τα μικρά τους.
