Γάτες bully: Οι επιπτώσεις της ανθρώπινης ματαιοδοξίας στην υγεία και στην ευημερία των οικόσιτων ζώων
Στέλλα Πανοπούλου
05/12/2024
Όπως οι άνθρωποι κάνουν τις πιο περίεργες διασταυρώσεις μεταξύ σκύλων, δημιουργώντας και εκτρέφοντας ζωάκια που συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, έτσι κάνουν και με τις γάτες – όλο και περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες.
Υπάρχουν φυλές γατών που έχουν δημιουργήσει οι άνθρωποι, επιδιώκοντας να φτιάξουν ζώα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία υποφέρουν από σοβαρά προβλήματα υγείας που οφείλονται σε μη λειτουργικές διασταυρώσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αντίδραση πολλών κτηνιάτρων και λοιπών γατόφιλων, οι οποίοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτές οι γάτες στο όνομα κάποιας “μόδας”.
Η τελευταία προσθήκη στη λίστα των γατών που υποφέρουν από προβλήματα υγείας λόγω προβληματικών διασταυρώσεων αφορά τις bully γάτες. Πρόκειται για γάτες τις οποίες οι άνθρωποι εκτρέφουν με σκοπό να μοιάζουν στα – απαγορευμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο – σκυλιά bully XL.
Οι γάτες αυτές εξετράφησαν στις ΗΠΑ ως αποτέλεσμα μεταλλαγμένης διασταύρωσης. Αντί για την εκτροφή καθαρόαιμων γατών, οι μεταλλαγμένες διασταυρώσεις περιλαμβάνουν τον εκούσιο συνδυασμό γενετικών μεταλλάξεων για τη δημιουργία γατών με συγκεκριμένη εμφάνιση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, διασταυρώθηκε το γονίδιο που κάνει τις γάτες sphynx άτριχες, με το γονίδιο που ευθύνεται για τα κοντά πόδια των γατών munchkin.
Το αποτέλεσμα ήταν γάτες που μοιάζουν ιδιαίτερα με τα σκυλιά bully – πρόκειται για σκυλιά με στιβαρό, φαρδύ σώμα, και κοντό τρίχωμα. Τα αμερικάνικα σκυλιά XL bully απαγορεύτηκαν το 2023 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόσφατα, οι γάτες bully έφτασαν στην Αγγλία, όπου έχει ξεκινήσει η προώθησή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι γάτες bully;
Σύμφωνα με τη Marjan van Hagen και τον Jeffrey de Gier, ειδικούς στην ευημερία και στην αναπαραγωγή των ζώων στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία, αυτές οι μεταλλάξεις μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες στην υγεία και στην ελευθερία κινήσεων των γατών. Τα μωρά γατάκια ήδη αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματός τους. Όταν γεννιούνται άτριχα, αυτό δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση, καθιστώντας τα ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Ακόμα, η έλλειψη τριχώματος μπορεί να οδηγήσει τις άτριχες γάτες να εμφανίσουν εγκαύματα, ή ακόμα και καρκίνο του δέρματος. Όπως οι γάτες sphynx, έτσι και οι bully δεν έχουν μουστάκια, τα οποία είναι απαραίτητα στις γάτες για να επικοινωνούν, να προσανατολίζονται στο περιβάλλον τους, και να κινούνται αποτελεσματικά στον χώρο.
Επιπλέον, προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι γάτες με κοντά πόδια. Τα κοντά πόδια περιορίζουν την ικανότητά τους να πηδούν, τις καθιστούν ευάλωτες όταν συμμετέχουν σε διενέξεις, και μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση επίπονων προβλημάτων υγείας. Παρότι οι εκτροφείς υποστηρίζουν ότι οι γάτες bully είναι υγιείς και ζουν πολλά χρόνια, είναι ακόμα πολύ νωρίς για να μπορούμε να βγάλουμε μακροπρόθεσμα συμπεράσματα για την υγεία και την ευημερία τους.
Οι συνέπειες της ανθρώπινης ματαιοδοξίας
Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2024 από την κτηνιατρο-επιδημιολόγο Kendy Tzu-Yun Teng και τους συναδέλφους της εξέτασε το προσδόκιμο επιβίωσης των γατών στην Αγγλία και κατέληξε ότι, ενώ η μέση γάτα ζει περίπου 12 χρόνια, οι γάτες sphynx ζουν κατά μέσο όρο μόνο 6,7 χρόνια. Οι γάτες bully, χωρίς τρίχωμα και με κοντά πόδια, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τα διπλάσια προβλήματα από αυτά που αντιμετωπίζουν οι γάτες sphynx και οι munchkin.
Η ανθρώπινη επιδίωξη να δημιουργηθούν ράτσες όσο το δυνατόν πιο προσαρμοσμένες στη συμβίωση με τους ανθρώπους είναι γνωστή ως “σύνδρομο της εξημέρωσης”. Τα ζώα που ανήκουν σε αυτές τις ράτσες είναι πιο ήρεμα, με συμπεριφορά νεαρού ζώου, κρεμαστά αυτιά, και μικρά δόντια. Παρόλα αυτά, η ομοιότητα που μοιράζονται οι γάτες και οι σκύλοι bully δεν προκύπτει από μια σταδιακή, οργανική διαδικασία. Αντ’ αυτού, είναι το αποτέλεσμα επιλεκτικής εκτροφής καθαρά βάσει αισθητικών επιδιώξεων.
Σύμφωνα με την κτηνίατρο και ειδικό στην ευημερία των ζώων Wenche Farstad, αυτές οι πρακτικές εκτροφής γίνονται με γνώμονα είτε την περιέργεια, είτε την επιδίωξη να δημιουργηθούν χαριτωμένα ζώα. Ενώ συνήθως οι άνθρωποι βρίσκουν τα χαρακτηριστικά όπως είναι τα στρογγυλά μάτια και η επίπεδη μύτη γλυκά και χαριτωμένα, η εκτροφή άτριχων ζώων με κοντά πόδια ευθυγραμμίζεται περισσότερο, ως πρακτική, με την περιέργεια.
Στην περίπτωση αυτή, η ομοιότητα μεταξύ γατών και σκύλων bully σχετίζεται περισσότερο με τις επιδιώξεις των ανθρώπων σχετικά με την εμφάνιση – θα μπορούσε κανείς να μιλήσει ακόμα και για μια ματαιόδοξη προσέγγιση παρέμβασης στη φύση των αγαπημένων μας ζώων. Η γάτα bully εκούσια εξετράφη ώστε να μοιάζει με τους σκύλους bully, πιθανότατα λόγω της αντίληψης που έχουν πολλοί νεαροί άνδρες ότι αποτελεί σύμβολο κύρους.
Με πληροφορίες από The Conversation
