Εντυπωσιακά, περήφανα, φωτογενή, αλλά και ευαίσθητα. Πολύ συχνά όμως, η ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να τα τρομάζει και να τα απειλεί.

Ρωτήσαμε την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία τους πλέον ειδικούς, για να μας πουν περισσότερα πράγματα για τα συμπαθέστατα Φοινικόπτερα, που τόσο αγαπάμε, έτσι ώστε να τα μάθουμε καλύτερα και να τα σεβόμαστε περισσότερο όταν τα συναντάμε.

1) Ποια είναι τα είδη φλαμίνγκο που συναντάμε στην Ελλάδα;

Τα φλαμίνγκο τα ονομάζουμε και φοινικόπτερα. Στην Ελλάδα συναντάμε ένα είδος, το οποίο ονομάζεται Φοινικόπτερο. Η επιστημονική του λατινική ονομασία είναι Phoenicopterus roseus.

2) Από τι κινδυνεύουν τα φλαμίνγκο γενικώς, αλλά και ειδικώς στην Ελλάδα.

Τα Φοινικόπτερα είναι πολύ ευαίσθητα στην όχληση. Δηλαδή στο να τα πλησιάσουμε εμείς με τα πόδια ή με κάποιο όχημα, να πετάξει από πάνω τους χαμηλά ένα αεροπλάνο, ελικόπτερο ή πολύ συχνά ένα drone. Επίσης, καθώς τρέφονται από τον πυθμένα ρηχών λιμνών, λιμνοθαλασσών και ακτών, φιλτράροντας με το ράμφος τους το υλικό από τον πυθμένα καταπίνουν συχνά σκάγια από φυσίγγια κυνηγετικών όπλων. Τα φυσίγγια περιέχουν συχνά μόλυβδο, ένα στοιχείο τοξικό για τα ζώα, με αποτέλεσμα να παθαίνουν μολυβδίαση. Η μολυβδίαση προκαλεί σοβαρά νευρολογικά προβλήματα στα ζώα ακόμα και τον θάνατο. Στην Ελλάδα, τα Φοινικόπτερα απειλούνται και από την πρόσκρουση και κατόπιν την ηλεκτροπληξία σε εναέρια καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως όλα τα υγροτοπικά πουλιά απειλούνται από τη ρύπανση των υδάτων όπως και την μείωση των διαθέσιμων για αυτά περιοχών και δυστυχώς και από τη λαθροθηρία. Σημαντική όχληση για τα Φοινικόπτερα είναι και το κυνήγι όταν ασκείται σε περιοχές πλησίον τους.

3) Υπάρχει περίπτωση να επιτευχθεί η αναπαραγωγή τους στη χώρα μας; Από τι εξαρτάται;

Στην Ελλάδα εξ όσων γνωρίζουμε αναπαράχθηκαν για πρώτη φορά Φοινικόπτερα στον υγρότοπο του Άγιου Μάμα στη Χαλκιδική το 2020, ενώ γίνονται (ανεπιτυχείς προς το παρόν) προσπάθειες αναπαραγωγής και στις Αλυκές Μεσολογγίου.

4) Πώς επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή;

Καθώς είναι υγροτοπικά είδη, τα Φοινικόπτερα επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή, η οποία έχει συνέπειες στην διαθεσιμότητα νερού στους υγροτόπους. Επίσης, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας μπορεί να καλύψει επιφάνειες στις οποίες αναπαράγονται. Αντιθέτως η μείωση της στάθμης των υδάτων καθιστά τις αποικίες τους ευάλωτες σε επίδοξους θηρευτές.

5) Πώς η τροφή καθορίζει το χρώμα τους;

Τα Φοινικόπτερα είναι σχετικά παμφάγα. Τρέφονται κυρίως όμως με μικρές γαρίδες, οι οποίες με τη σειρά τους τρέφονται με μικροσκοπικά φύκη τα οποία εμπεριέχουν καροτενοειδή στοιχεία τα οποία όταν μεταβολίζονται προσδίδουν το γνωστό ροζ χρώμα. 

Βασικά info για τα φλαμίνγκο

Τα Φοινικόπτερα είναι αποικιακά είδη, δηλαδή αναπαράγονται μαζί σε μεγάλες συχνά αποικίες. Αυτό το κάνουν για την προστασία τους. Αυτό βέβαια τα καθιστά ευάλωτα στις μεταδιδόμενες ασθένειες, όπως η γρίπη των πτηνών και άλλες. Στην Ευρώπη εκτιμάται ότι αναπαράγονται 45.000 -62.400 ζευγάρια από Φοινικόπτερα, τα οποία και αυξάνονται.

Συχνά παρατηρούμε στην Ελλάδα γκρι ή πιο άσπρα Φοινικόπτερα που είναι νεαρά, και συνήθως έχουν έρθει στη χώρα μας από την Τουρκία όπου υπάρχουν μεγάλες αποικίες. Αυτό το γνωρίζουμε καθώς είναι δακτυλιωμένα με δαχτυλίδι με μοναδικό κωδικό για το κάθε άτομο, ο οποίους επιτρέπει την αναγνώρισή του.

Είναι σημαντικό να μην ενοχλούμε τα Φοινικόπτερα με πτήσεις drone πάνω από τους υγροτόπους. Ένα πλάνο με Φοινικόπτερα που τρέχουν στο νερό για να απογειωθούν είναι σχεδόν πάντα σημάδι ενοχλημένων πουλιών. 

Ευχαριστούμε πολύ τις κυρίες Ρούλα Τρίγκου και Μανόλια Βουγιούκαλου για την πολύτιμη βοήθειά τους.