Η εικόνα μιας γάτας που παίζει με ένα κουβάρι μαλλί είναι χαραγμένη στο μυαλό όλων μας και άρρηκτα συνδεδεμένη με τα τετράποδα φιλαράκια μας.

Οι γάτες είναι από τη φύση τους κυνηγοί και γι’ αυτό αγαπούν τα παιχνίδια που θυμίζουν μικρά θηράματα, αλλά και τα νήματα, τα σχοινιά, και άλλα εξαρτήματα που αποτελούν προκλήσεις για κυνήγι. Τα πιο δημοφιλή παιχνίδια για γάτες αποτελούνται από κορδέλες, φούντες και φτερά. Υπάρχει όμως περίπτωση αυτά τα εξαρτήματα να γίνουν επικίνδυνα για το αγαπημένο σας κατοικίδιο, ειδικά στην περίπτωση που αυτό εμφανίζει την τάση να τα καταναλώνει αντί για φαγητό.

Όλες οι γάτες μπορεί να σκίσουν και να καταπιούν ένα κομμάτι πλαστικής σακούλας, ένα λαστιχάκι μαλλιών, ή μια Χριστουγεννιάτικη κορδέλα. Όλοι οι γατογονείς πρέπει να έχουν τα μάτια τους δεκατέσσερα όσον αφορά στις συνήθειες των χνουδωτών μελών της οικογένειας. Κάθε τέτοιο παραστράτημα μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνο για την υγεία της γάτας, καθώς μπορεί το ξένο σώμα να φράξει μέρος του εντέρου της και να χρειαστεί επέμβαση για να σωθεί η ζωή του ζώου. Η πιο σοβαρή εκδοχή αυτής της συνήθειας ονομάζεται PICA και αποτελεί μια διαταραχή που ωθεί το ζώο να μασά και να καταπίνει υλικά που δεν προορίζονται για τροφή.

Η PICA χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη, συχνή, ακόμα και ψυχαναγκαστική κατάποση μη βρώσιμων αντικειμένων. Η ακριβής διάγνωσή της είναι δύσκολη, αφού η μάσηση και κατάποση ξένων σωμάτων μπορεί να εμφανιστεί και εντός των φυσιολογικών ορίων της γατίσιας συμπεριφοράς. Αν όμως βρίσκετε συστηματικά φαγωμένα παιχνίδια, φούντες να λείπουν από τις κουρτίνες, και μισά τα πλαστικά λουλούδια που είχατε στο βάζο, τότε αυτό είναι ένα σημάδι που πρέπει να τραβήξει την προσοχή σας. Οι γάτες με PICA μπορεί επίσης να μασουλάνε φυτά, να κάνουν εμετό ξένα σώματα, ή να εμφανίσουν τη χαρακτηριστική συμπεριφορά του πιπιλίσματος ενός υφάσματος π.χ. μιας κουβέρτας. Είναι συχνό για τις γάτες με αυτή τη διαταραχή να ροκανίζουν ακόμη και τρύπες από κομμάτια υφάσματος τα οποία καταπίνουν.

Η γνώση των ειδικών για την PICA εξακολουθεί να είναι ελλιπής, καθώς η σχετική έρευνα είναι περιορισμένη. Πολλοί κηδεμόνες δεν γνωρίζουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν και, ακολουθώντας τις κλασικές τους προσλαμβάνουσες (π.χ. η εικόνα της γάτας που παίζει με το κουβάρι μαλλί), επιτρέπουν και ενθαρρύνουν τα μικρά τους αιλουροειδή να παίζουν με δυνητικά επικίνδυνα υλικά. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενημερώνονται κατάλληλα οι γατογονείς έτσι ώστε να είναι σε θέση να προλαμβάνουν ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.

Οι αιτίες που προκαλούν PICA είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστες, λόγω της περιορισμένης έρευνας. Οι ειδικοί καταλήγουν σε διαφορετικές θεωρίες, όπως την έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών ουσιών από τη διατροφή της γάτας, το άγχος, γαστρεντερικές, ενδοκρινικές, ή νευρολογικές διαταραχές, και την κατανάλωση τοξινών. Επίσης, συμπεριφορές μάσησης ξένων σωμάτων παρατηρούνται συχνότερα σε συγκεκριμένες ράτσες π.χ. Σιαμέζες, και σε νεώτερα γατάκια. Όταν δεν εντοπίζεται κάποιο πρόβλημα υγείας, οι κτηνίατροι συνήθως συμπεραίνουν πως το στρες, η βαρεμάρα, ή ο ανταγωνισμός με άλλα ζώα, προκαλεί τη γάτα να μασουλάει και να καταπίνει ξένα σώματα με τρόπο εμμονικό. Οι αιτίες, συνεπώς, μπορεί να είναι τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές. Είναι σημαντικό, αν παρατηρήσετε ύποπτα σημάδια, να συμβουλευτείτε αμέσως τον κτηνίατρό σας για να αποκλειστεί η πιθανότητα κάποιας σωματικής πάθησης.

Όπως προαναφέρθηκε, η κατάποση ξένων σωμάτων μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επιβλαβής για την υγεία της γάτας σας. Τι μπορείτε να κάνετε, λοιπόν, για να προλάβετε και να περιορίσετε αυτή την κακή συνήθεια; Οι αλλαγές που απαιτούνται είναι περιβαλλοντικής φύσεως, και αφορούν κυρίως την αφαίρεση επικίνδυνων αντικειμένων από το περιβάλλον της γάτας, και την εκτόνωσή της ποικιλοτρόπως, με σκοπό να περιοριστεί η βαρεμάρα και το στρες που μπορεί να προκαλέσουν PICA.

Η προσαρμογή μιας γάτας με PICA μπορεί να είναι δύσκολη για τους κηδεμόνες της, αλλά δεν είναι ακατόρθωτη. Σίγουρα θα χρειαστεί να αφαιρεθούν από το χώρο της γάτας παιχνίδια, διακοσμητικά, μαλακές κουβέρτες, τοξικά φυτά, ή άλλα εξαρτήματα στα οποία δείχνει προτίμηση το κατοικίδιό σας. Τα παιχνίδια της γάτας μπορούν να αντικατασταθούν από μασητικά παιχνίδια για σκύλους που δεν διαλύονται εύκολα, ανθεκτικά μπαλάκια, και γρασίδι για γάτες, αντικείμενα που δεν εμφανίζουν τον κίνδυνο κατάποσης. Φυσικά, μπορείτε να παίζετε με κρεμαστά παιχνίδια και κορδέλες με τις γάτες σας, αλλά μόνο με επίβλεψη, και να τα κρύβετε μετά το τέλος του παιχνιδιού.

Ακόμα, η γάτα σας χρειάζεται αρκετό παιχνίδι και διαφορετικά ερεθίσματα για την ελάττωση της βαρεμάρας, όπως ψηλά μέρη για σκαρφάλωμα, ονυχοδρόμια, και προκλήσεις στη λήψη τροφής (π.χ. να πρέπει να εντοπίσει την τροφή της μέσα σε ειδικά δοχεία και να την κυνηγήσει, αντί να της παρέχεται έτοιμη.

Τέλος, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας για την πιθανότητα αλλαγής της διατροφής της γάτας σας, ή την πιθανότητα χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής με σκοπό τη βελτίωση των νοητικών λειτουργιών, ή τη θεραπεία άλλων ασθενειών. Αν έχετε παραπάνω από ένα ζώο στο σπίτι, μπορείτε να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής τους παρέχοντάς τους επαρκείς αμμοδόχους και δοχεία τροφής και νερού, περνώντας ποιοτικό χρόνο με όλα τα ζώα, και χρησιμοποιώντας catnip ή φερομόνες τύπου Feliway που ηρεμούν τις γάτες.

Αν η γατούλα σας υποφέρει από PICA, σας ευχόμαστε να εξοπλιστείτε με υπομονή και αισιοδοξία καθώς, παρότι ιδιαίτερα επικίνδυνη, είναι μια διαταραχή η οποία μπορεί με τα κατάλληλα μέσα να τεθεί υπό έλεγχο.