Υπακοή, ευκινησία (άλματα) και προστασία. Αυτές είναι οι τρεις λέξεις που χαρακτηρίζουν ένα από τα δύσκολα, απαιτητικά αλλά και πιο εντυπωσιακά κυναθλήματα, το Mondioring.

Η ιστορία του Mondioring

Η σχέση του σκύλου με τον άνθρωπο, όπως ξέρουμε, είναι πολύ παλιά. Σύμφωνα με τις σύγχρονες μελέτες αυτή η σχέση πηγαίνει 30 με 40 χιλιάδες χρόνια πριν. ”Από τα πρώτα στοιχεία που έχουμε μπορούμε να πούμε ότι η προστατευτική φύση του σκύλου έφερε πιο κοντά τον άνθρωπο με το ζώο αυτό. Με το πέρασμα του χρόνου παρατηρήθηκε ότι οι σκύλοι που έδειχναν αυτή την προστατευτική τους φύση και μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον άνθρωπο ήταν ικανοί να κάνουν και άλλα πράγματα. Έτσι οι άνθρωποι ξεκίνησαν να εκπαιδεύουν τέτοιους σκύλους για να είναι φύλακες. Παράλληλα τους μάθαιναν να πηδάνε μέσα από πύρινα στεφάνια, να ανεβαίνουν πολύ ψηλά εμπόδια, να προστατεύουν διάφορα πολύτιμα αντικείμενα, όπως και να χρησιμοποιούν τη μύτη τους για να ιχνηλατούν ψάχνοντας για ανθρώπους.

Έτσι, άνθρωποι όπως ο Edmond Moucheron, ο οποίος θεωρείται ο ”πατέρας” του Ringsport, έδιναν επιδείξεις σε πλατείες του Βελγίου, τέλη 19ου αιώνα, επιδεικνύοντας αυτές τις ικανότητες των σκύλων. Στην πορεία αυτές οι επιδείξεις άρχισαν να οργανώνονται μέσω της οργανωμένης κυνοφιλίας, σε χώρες όπως το Βέλγιο, τη Γαλλία και τη Γερμανία και να δημιουργούνται τα πρώτα προγράμματα αναπαραγωγής και επιλογής εργασιακών σκύλων, κατάλληλων για τέτοια καθήκοντα. Το ζητούμενο ήταν η αναπαραγωγή και επιλογή σκύλων που μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον άνθρωπο ως εισβολέα και παράλληλα να μπορούν να συνεργάζονται με τον χειριστή τους σε διάφορες άλλες δεξιότητες χωρίς να είναι επικίνδυνα και εκτός ισορροπίας”, μας λέει ο κ. Κορολής Δημήτρης, επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων στη Σχολή Alter Dogo.

Mondioring, ο σκύλος στον στίβο

Το 1987 στο Tournai του Βελγίου μέσα από τη μίξη προγενέστερων προγραμμάτων, γνωστά κυρίως στις χώρες προέλευσής τους, όπως το N.V.B.K.(Βέλγιο), Ring (Γαλλία), Schutzhund (Γερμανία) και K.N.P.V. (Ολλανδία ) δημιουργείται το κυνάθλημα Mondioring. Στις αρχές του 2000 αναγνωρίζεται πλέον ως επίσημο άθλημα από τη Διεθνή Κυνολογική Ομοσπονδία F.C.I.

Σύμφωνα με τον κ. Κορολή στο Mondioring ο χειριστής\κηδεμόνας του σκύλου καλείται να μπει σε ένα στίβο όπου εκεί έχει διαμορφωθεί ένα συγκεκριμένο περιβάλλον– το Mondioring είναι και θεματικό άθλημα. Κάθε φορά το θέμα και το σκηνικό του αγώνα είναι διαφορετικά.

Σε αυτό το περιβάλλον, ένας κριτής της Διεθνούς Κυνολογικής Ομοσπονδίας έχει φτιάξει ένα ασκησιολόγιο, το οποίο περιλαμβάνει ασκήσεις συνεργασίας, όπως περπάτημα του σκύλου δίπλα στον κυναγωγό του, απομακρυσμένο έλεγχο εντολών, επαναφορά υποδειγμένων αντικειμένων, αποστολή σε απομακρυσμένα σημεία. Επίσης περιλαμβάνει ασκήσεις που ελέγχουν την ικανότητα του σκύλου να ξεπερνάει εμπόδια, όπως η αναρρίχηση ενός τοίχου ύψους 2 μέτρων και 30 εκατοστών, το ”καθαρό άλμα -εδώ ο σκύλος δεν πρέπει να ακουμπήσει τίποτα- με μέγιστο ύψος 1 μέτρο και 20 εκατοστά, και το μήκος που είναι 4 μέτρα και ο σκύλος πρέπει να περάσει από πάνω στην ανώτερη κατηγορία.

Τέλος έχουμε ασκήσεις όπου ο σκύλος πρέπει να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο ως ”εισβολέα” και να αναδείξει το κουράγιο και την ικανότητά του να καθοδηγείται και συνεργάζεται σε συνθήκες που υπάρχουν ένταση και απειλή.

Γιατί γίνονται όμως όλα αυτά; Ο κ. Κορολής εξηγεί: ”Όλα αυτά γίνονται για να κρίνουν τη δυναμική ενός ζώου, το πόσο συνεργάσιμο είναι, την ικανότητά του να μπορεί να τα κάνει δείχνοντας παράλληλα και την ευκινησία του. Να τονίσουμε φυσικά, γιατί πολλοί θα αναρωτηθούν, ότι όλα αυτά γίνονται χωρίς να κινδυνεύει η ευζωία του σκύλου. Είναι όλα έτσι διαμορφωμένα ώστε να μπορεί ο σκύλος να δείξει τις ικανότητές του χωρίς να κινδυνέψει. Όσον αφορά τις ασκήσεις που περιλαμβάνει η εξέταση και έχουν να κάνουν με την ικανότητά του να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο, εκεί χρησιμοποιούνται οι λεγόμενοι βοηθοί καθηκόντων προστασίας ή αλλιώς “ decoys”. Πρόκειται για εκπαιδευμένους ανθρώπους, με ειδικό εξοπλισμό, οι οποίοι είναι πιστοποιημένοι από τη Διεθνή Κυνολογική Ομοσπονδία”.

Το Mondioring, όπως μαθαίνουμε από τον εκπαιδευτή, συγκαταλέγεται στα κυναθλήματα προστασίας. Πρόκειται δηλαδή για ένα άθλημα το οποίο δοκιμάζει τις δεξιότητες του σκύλου φύλακα, του σκύλου που μπορεί να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο σαν απειλή αλλά ταυτόχρονα είναι υπό έλεγχο. Παρ’ όλα αυτά εξακολουθεί να είναι ένα παιχνίδι για τον σκύλο που διεγείρει τη νοητική ικανότητά του και παράλληλα εκτονώνει τα ορμέμφυτά του.

”Αυτό που πρέπει να αναφέρουμε είναι ότι οι βοηθοί καθηκόντων προστασίας δεν απειλούν στην πραγματικότητα το ζώο. Στην ουσία ασκείται στον σκύλο μια ψυχολογική πίεση για να δούμε αν μπορεί να ανταπεξέλεθει στο να δαγκώσει τον βοηθό καθηκόντων προστασίας και παράλληλα να είναι και ελέγξιμος από τον κυναγωγό του. Ο σκύλος είναι ένα ζώο που χρησιμοποιεί το στόμα του. Έχει κυνόδοντες, είναι ένα ζώο θηρευτής, ζώο που αμύνεται με το στόμα. Είναι στη φύση του να δαγκώνει. Αυτό που έκανε η οργανωμένη κυνοφιλία είναι να μην καταπιέσει τη φύση του, να μην την αλλάξει, αλλά μέσα από αυτές τις ασκήσεις να ελέγξει την ενέργεια αυτή και να μπορέσει να την εντάξει στην κοινωνία χωρίς κίνδυνο”, αναφέρει ο κ. Κορολής.

Mondioring, ένα ιδιαίτερα απαιτητικό κυνάθλημα

Το Mondioring, όπως μας εξηγεί ο εκπαιδευτής, δεν είναι ένα απλό κυνάθλημα. Είναι απαιτητικό και χρειάζεται να γίνουν πολλά πράγματα πριν μπει ένας σκύλος στο στίβο. Γι’ αυτό θα πρέπει πρώτα να έχει περάσει ένα εθνικό ή διεθνές τεστ κοινωνικής συμπεριφοράς BH /VT, κάτι που σημαίνει ότι είναι πλήρως ισορροπημένος και χωρίς ίχνος αναίτιας επιθετικότητας.

”Είναι ζώα που μπορούν να ζήσουν μέσα στην οικογένειά μας. Ζώα που έχουν ελεγχθεί ότι δεν βλέπουν τον άνθρωπο ως ”εισβολέα”, παρά μόνο μέσα στο στίβο και μόνο εφόσον τους υποδειχθεί. Οι σκύλοι που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο κυνάθλημα εκπαιδεύονται να βλέπουν τους βοηθούς καθηκόντων προστασίας ως ένα μεγάλο παιχνίδι. Οι σκύλοι αυτοί που μπορούν να κάνουν όλα τα παραπάνω μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες συνθήκες με την ανάλογη μετεκπαίδευση, όπως σκύλοι αστυνομίας, σκύλοι security, σκύλοι που μπορούν να ανιχνεύσουν χαμένους ανθρώπους.”

Όσο για το ποιες φυλές μπορούν να πάρουν μέρος στο Mondioring, αυτές είναι πολλές. Ο βασιλιάς όμως του αθλήματος, όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Κορολής, είναι ο Βέλγικος Ποιμενικός Μαλινουά. Και ακολουθεί ο Γερμανικός Ποιμενικός.

Τα οφέλη του σκύλου από το Mondioring

Ακούγοντας όλα αυτά δικαίως αναρωτιόμαστε αν ο σκύλος έχει κάποιο όφελος από αυτό το άθλημα. Αν αυτό συμβάλλει στην ευζωία του. Και με ποιον τρόπο.

”Τα οφέλη του Mondioring είναι πολλαπλά για τον σκύλο. Καταρχήν είναι μια έντονη φυσική άσκηση, κάτι που λειτουργεί και ως εκτόνωση. Για να μπει επίσης ο σκύλος στο στίβο και να εκτελέσει όλα αυτά πρέπει να είναι ένα πολύ κοινωνικό ζώο. Επομένως στην ουσία όλη αυτή η προπόνηση που κάνει ευνοεί πολύ και τις κοινωνικές δεξιότητές του. Ένα άλλο όφελος που βλέπω ως προπονητής σκύλων και κηδεμόνων που προπονούνται για το Mondioring είναι ότι οι σκύλοι μέσα από αυτή τη διαδικασία αντιμετωπίζουν καταστάσεις που μπορεί να είναι υπό άλλες συνθήκες στρεσογόνες. Τις καταστάσεις αυτές τις βιώνουν μέσα από παιχνίδι, μέσα από δραστηριότητες με τον κυναγωγό και ο λόγος που γίνονται δυνατά τα ζώα είναι γιατί δυναμώνουν μέσα από αυτή τη συγκεκριμένη διαδικασία, αποκτούν αυτοπεποίθηση, αισθάνονται ασφάλεια στο περιβάλλον”, εξηγεί ο κ. Κορολής, συμπληρώνοντας: ”Όλο αυτό είναι πολύ ωφέλιμο για το ζώο καθώς όταν βγει έξω στον κόσμο μειώνεται κατά πολύ η πιθανότητα να αντιμετωπίσει κάτι ως απειλή. Ένα άλλο όφελος είναι ότι προλαμβάνονται προβληματικές συμπεριφορές, όπως αναίτια επιθετικότητα, κυριαρχική συμπεριφορά, αναίτια προστατευτικότητα σε λάθος πράγματα και καταστάσεις. Μέσα από τις ασκήσεις του ελέγχου παρόρμησης ισορροπούνται τα ορμέμφυτά του.”

Μαθαίνουμε επίσης και ένα άλλο σημαντικό όφελος που έχει να κάνει με τη σχέση του σκύλου με τον κηδεμόνα του καθώς στο στίβο είναι ομάδα. Περνούν μαζί δοκιμασίες και δυσκολίες με αποτέλεσμα να δένονται περισσότερο. Ο σκύλος μπαίνει στο στίβο για 40 με 45 λεπτά, χωρίς τίποτα πάνω του, ούτε το λουράκι για τα παράσιτα, και έχει εντελώς την προσοχή του στον κηδεμόνα του. Περνώντας από όλες αυτές τις διαδικασίες μαζί με τον άνθρωπό του, προστατεύοντάς τον και υπό τη συνθήκη της απόλυτης συνεργασίας, διαμορφώνεται μια πιο υγιής και βαθιά σχέση.

Οι αντιδράσεις των φιλοζωικών

Αναζητώντας διάφορες πληροφορίες για το Mondioring, διαβάζουμε και για τις αντιδράσεις πολλών φιλοζωικών οργανώσεων, οι οποίες θεωρούν πως τα κυναθλήματα εργασίας θα πρέπει να απαγορευτούν.

”Η αντίληψη πολλών ανθρώπων που δεν γνωρίζουν είναι ότι όλα αυτά τα ζώα πιέζονται να μπουν στη διαδικασία αυτή, στρεσάρονται και ότι η εκπαίδευση περιλαμβάνει βία και εξαναγκασμό”, θα μας πει ο κ. Κορολής, ο οποίος εξηγεί: ”Εδώ υπάρχει μια δόση αλήθειας γιατί στο παρελθόν όσοι εκπαίδευαν ζώα που γενετικά είχαν τα ανάλογα χαρακτηριστικά του σκύλου -φύλακα δεν είχαν εκπαιδευτικές ικανότητες – γνώσεις. Σήμερα όμως η εκπαίδευση είναι βασισμένη στη θετική ενίσχυση και έχει να κάνει με την ανάπτυξη της γνωστικής ικανότητας του ζώου και τη διάθεσή του για συνεργασία. Επιπλέον με την επιστήμη της ηθολογίας, με την ανάπτυξη της εφαρμοσμένης ανάλυσης συμπεριφοράς και με πολλές άλλες επιστήμες που μας κατευθύνουν στο να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά, εκπαιδευτικά έχει αλλάξει πολύ ο τρόπος προσέγγισης”.

Το Mondioring είναι συνυφασμένο με τον σκύλο εργασίας, ένα ζώο, σύμφωνα με τον εκπαιδευτή, που έχει το χαρακτηριστικό να εκφράζει τη φύση του και μέσα από την επιλεκτική αναπαραγωγή να μπορεί να βγάζει τα φυσικά ένστικτά του και να συνεργάζεται με τον άνθρωπο.

”Σκύλοι ανιχνευτές, για παράδειγμα, που κρατούν ασφαλές από βόμβες ένα αεροδρόμιο, σκύλοι έρευνας διάσωσης που βρίσκουν ανθρώπους που έχουν χαθεί, σκύλοι που προστατεύουν τους ανθρώπους σε διάφορες επιχειρήσεις (operational k9s). Όλοι αυτοί οι σκύλοι υπάρχουν γιατί υπάρχουν αυτά τα προγράμματα όπου κρατάνε τα χαρακτηριστικά τους ζωντανά. Και επειδή οι υπηρεσίες συνήθως δεν έχουν αναπαραγωγικά προγράμματα, οι σκύλοι αυτοί επιλέγονται από τα κυναθλήματα, όπως το Mondioring”, καταλήγει ο κ. Κορολής.

Επίδειξη του συγκεκριμένου κυναθλήματος θα γίνει από συναδέλφους του κ. Κορολή, οι οποίοι θα βρίσκονται στο Woof Festival | to Pet mou, 1 και 2 Ιουνίου 2024, στο Πεδίον του Άρεως.

Δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα εδώ.