Ο φόβος είναι μια αμυντική αντίδραση του οργανισμού απέναντι στη συνειδητοποίηση ενός πραγματικού ή πλασματικού κινδύνου.

Φόβο αισθάνονται τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα. Μάλιστα, μέσα από το συναίσθημα του φόβου έχουμε καταφέρει να επιβιώσουμε από επικίνδυνες συνθήκες εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, ο φόβος μπορεί να μας φορτίζει ψυχολογικά και να μας αγχώνει, με αποτέλεσμα να βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα και όλο αυτό να μας οδηγεί ανεπιθύμητες καταστάσεις.

Δυστυχώς, οι σκύλοι είναι από τα πλάσματα που μπορεί να αναπτύξουν διάφορες φοβίες είτε απέναντι σε ανθρώπους είτε απέναντι σε ζώα είτε γενικά σε διάφορες συνθήκες. Κάθε σκύλος αντιδράει διαφορετικά, ανάλογα με την εκπαίδευσή του, με την κοινωνικοποίησή του, με προηγούμενες κακές και αγχωτικές εμπειρίες αλλά και πολλές φορές ανάλογα με τα γονίδιά του.

Όλοι οι κηδεμόνες σκύλου είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο το κατοικίδιό μας ανταποκρίνεται στον φόβο, ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά δύσκολες καταστάσεις αλλά και για να μπορέσουμε να του προσφέρουμε τη μέγιστη δυνατή βοήθεια.

Πώς μπορεί, λοιπόν, να αντιδράσει ένας σκύλος όταν φοβάται;

Ένας φοβισμένος σκύλος υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αντιδράσει γαβγίζοντας, γρυλίζοντας ή δείχνοντας τα δόντια του. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι παραπάνω αντιδράσεις δεν είναι απαραίτητα ενδείξεις ενός επιθετικού σκύλου, αλλά μπορεί ο συγκεκριμένος σκύλος να αντιδράει έτσι απέναντι σε μια απειλή ή έναν κίνδυνο. Γι’ αυτό τον λόγο, η εκπαίδευσή του παίζει μεγάλο ρόλο στην προσπάθειά μας να βοηθήσουμε τον σκύλο μας να ξεπεράσει τις φοβίες του. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να τον τιμωρούμε γιατί αυτό θα είχε αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αντ’ αυτού, η εκπαίδευση με θετική ενίσχυση συμπεριφοράς είναι η κατάλληλη μέθοδος για να κάνουμε το τετράποδο φιλαράκι μας να ξεπεράσει τους φόβους του.

Αποευαισθητοποίηση και αντίστροφη μάθηση – Πώς να μάθετε στον σκύλο σας να μην φοβάται

Τι γίνεται όταν ο σκύλος μας έχει ήδη συνδέσει συγκεκριμένες καταστάσεις με αρνητικές εμπειρίες και παρουσιάζει συμπεριφορές φόβου ή άγχους;

Μία ακόμα αντίδραση που μπορεί να έχει ένας φοβισμένος σκύλος είναι οι τάσεις φυγής. Όταν, λοιπόν, ο σκύλος τρομοκρατηθεί από κάτι, ενστικτωδώς μπορεί να προσπαθήσει να ξεφύγει από την πραγματική ή όχι, απειλή. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τρέξιμο, κρύψιμο ή γενικά αναζήτηση ενός ασφαλούς χώρου για να αποτραβηχτεί. Αν ο σκύλος αντιδράει με αυτό τον τρόπο όταν είναι φοβισμένος, θα παρατηρήσουμε και τη διαφορετική γλώσσα του σώματός του, κατά την οποία θα έχει κατεβασμένη, ανάμεσα στα πίσω πόδια ουρά, χαμηλωμένο σώμα, αυτιά προς τα πίσω, μπορεί να γλείφει τα χείλη του, να έχει μισάνοιχτα τα μάτια του και άλλες τέτοιες αντιδράσεις. Οι σκύλοι που εμφανίζουν αυτές τις αντιδράσεις δεν θα πρέπει να αναγκάζονται να αλληλεπιδρούν με ότι θεωρούν τρομακτικό και απειλητικό. Οι τεχνικές απευαισθητοποίησης του σκύλου μπορούν να βοηθήσουν να χτιστεί σταδιακά εμπιστοσύνη με τον κηδεμόνα του και να τον κάνουν να αισθανθεί πιο άνετα με οτιδήποτε του προκαλεί φόβο.

Ένας τρομοκρατημένος σκύλος μπορεί να “παγώσει” μπροστά σε κάποια απειλή με την ελπίδα πως οτιδήποτε είναι αυτό που φοβάται, θα προσπεράσει γρήγορα και ανώδυνα. Πιθανότατα, ο σκύλος που αντιδράει έτσι απέναντι σε κάποιον φόβο, να αποφεύγει την οπτική επαφή, να έχει το στόμα του μισόκλειστο και τα αυτιά του τραβηγμένα προς τα πίσω. Οι σκύλοι με αυτού του είδους την αντίδραση δεν θα πρέπει να μετακινούνται. Αντιθέτως, αυτό που φοβάται θα πρέπει να απομακρύνεται από τον σκύλο, να γίνονται μικρές, καταπραϋντικές αλλαγές στο περιβάλλον και χρήση λευκών θορύβων οι οποίοι είναι αρκετά καθησυχαστικοί.

Τέλος, ένας φοβισμένος σκύλος μπορεί να παρουσιάσει σημάδια νευρικότητας όπως υπερβολικό ξύσιμο, χασμουρητό, γλείψιμο των χειλιών, γκρίνια ή άσκοπο βηματισμό. Αυτές είναι συμπεριφορές αντιμετώπισης του άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων που νιώθουν. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που τον στρεσάρει ώστε να τον βοηθήσουμε να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τον φόβο του.

Συνοψίζοντας

Αυτές, λοιπόν, μπορεί να είναι οι αντιδράσεις ενός σκύλου που φοβάται. Ας παρατηρήσουμε τα σημάδια για να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που τον τρομοκρατεί για να μπορέσουμε να τον βοηθήσουμε ακόμα περισσότερο. Δυστυχώς, μπορεί να υπάρξει και ένας συνδυασμός αντιδράσεων αν ο φόβος δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και επιτυχώς. Η γνώμη και οι συμβουλές ενός ειδικού συμπεριφοριστή ή ενός έμπειρου εκπαιδευτή σίγουρα θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο, τόσο εμάς όσο και τον σκύλο μας. Κάνοντας μια έρευνα στο διαδίκτυο, όπως για παράδειγμα στην ιστοσελίδα pawtale.gr ή ρωτώντας κάποιο άτομο που εμπιστεύεστε, σίγουρα θα βρείτε τον εκπαιδευτή που σας ταιριάζει.